Maria Rezan

Η Μαρία Ρεζάν (4 Μαΐου 1921 – 3 Ιανουαρίου 2004) ήταν Ελληνίδα δημοσιογράφος που έγινε γνωστή από τη σταδιοδρομία της σε διάφορες εφημερίδες και στο ραδιόφωνο, κυρίως από την ραδιοφωνική εκπομπή της στην ΕΡΤ Μια ώρα έτσι, χωρίς πρόγραμμα.

Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1921 από γονείς μικρασιάτες εβραϊκής καταγωγής, τον Ιάκωβο Μισραχή, δέκατο παιδί οικογένειας της Σμύρνης και την Μαρί-Ντουντού Πολίτη, επίσης από τη Σμύρνη.

Το πραγματικό της όνομα ήταν Ρεζάν Μισραχή, το οποίο άλλαξε σε Μαρία Ρεζάν όταν βαπτίστηκε Χριστιανή, πολλά χρόνια αργότερα, προκειμένου να παντρευτεί τον Αντρέα Ιωσήφ, υφυπουργό παρά τω πρωθυπουργώ της δεύτερης κυβέρνησης Πλαστήρα. Μαζί του απέκτησε τέσσερα παιδιά, ενώ διαχειριζόταν επιτυχώς και το βιβλιοπωλείο International στην οδό Αμερικής Ο χωρισμός της από τον Ιωσήφ και η υποτίμηση της δραχμής από τον Μαρκεζίνη (που κατέστρεψε οικονομικά το International) την οδήγησαν σε αναζήτηση άλλων επαγγελματικών διεξόδων. Έτσι η δημοσιογραφική της καριέρα ξεκίνησε το 1959, στην εφημερίδα Ελευθερία, όμως αργότερα εργάστηκε και γι' άλλες εφημερίδες, όπως το Βήμα και η Καθημερινή. Στην περίοδο της δικτατορίας αυτοεξορίστηκε στο Παρίσι, όπου εργάστηκε σε μεγάλα περιοδικά, όπως το L'Express και το Le Point. Στο Παρίσι γνώρισε τόσο τον Ανδρέα Παπανδρέου όσο και τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, με τον οποίο και συνδέθηκε φιλικά.

Επέστρεψε στην Ελλάδα το 1978. Η εκπομπή της Μια ώρα έτσι, χωρίς πρόγραμμα ξεκίνησε να μεταδίδεται το 1980 από το Πρώτο Πρόγραμμα της ελληνικής ραδιοφωνίας, το οποίο στη μακρά πορεία του συνάντησε, εκτός από επιτυχία και αρκετές αντιδράσεις, με αποτέλεσμα να διακοπεί δύο φορές πριν την οριστική διακοπή του το 1984. Στις αρχές της δεκαετίας του 1980 εξελέγη στο διοικητικό συμβούλιο της ΕΣΗΕΑ, και έγινε η πρώτη γυναίκα που ανήλθε σ' αυτό το αξίωμα.Το 1999 εκδόθηκε η αυτοβιογραφία της με τίτλο Με νοσταλγία… για μια ζωή έτσι, χωρίς πρόγραμμα, η οποία έκανε επιτυχία, και στην οποία αφηγείται περιστατικά που αφορούν αφενός τη ζωή της και αφετέρου την πολιτική και κοινωνική ζωή της Ελλάδας τον 20ό αιώνα.

Πέθανε στις 3 Ιανουαρίου 2004, στο νοσοκομείο «Ερρίκος Ντυνάν» στην Αθήνα, και η κηδεία της έγινε στο Α΄ Νεκροταφείο Αθηνών στις 7 Ιανουαρίου 2004, σε τάφο που παραχώρησε ο Δήμος Αθηναίων.

Mαρία Pεζάν: Σκεφτήκατε ποτέ να διαλυθεί η EPT και να αρχίσει από την αρχή;

Μάνος Χατζιδάκις: Kι αυτό θα το εισηγούμην αλλά ο κόσμος δεν μπορεί να ζήσει πια χωρίς την EPT. Θα πεθάνουν αν δεν τους δώσεις εκείνο για το οποίο θα μπορούν να διαμαρτύρονται. H EPT είναι πολύτιμη γιατί δίδει στον ελληνικό λαό την ευκαιρία να διαμαρτύρεται και να λέει: «Τι αίσχος που είναι η EPT!» H αντιπολίτευση διαμαρτύρεται γιατί δεν της δίνουν περισσότερο χρόνο, οι άλλοι γιατί δεν τους δίνουν περισσότερη Δυναστεία, οι άλλοι γιατί υπάρχει η Δυναστεία και όλοι είναι ευχαριστημένοι. H EPT είναι ένα απαραίτητο φάρμακο, για να ζούμε με την ψευδαίσθηση της ελευθερίας.

Μαρία Ρεζάν: Πάτε καμιά φορά να μιλήσετε στα ευρήματά σας; Eχετε διάλογο μαζί τους;

Μανόλης Ανδρόνικος: Kοιτάξτε… μ' αυτήν την ερώτησή σας, καταλαβαίνω κυρία Pεζάν, πώς καταφέρνετε και παίρνετε αυτές τις συνεντεύξεις. Πραγματικά, ένα βράδυ ολόκληρο, έχω κάνει διάλογο με τα πρώτα πέντε μικρά κεφαλάκια που βρήκα. Όταν τα βρήκα, έπεσα να κοιμηθώ αλλά ήταν αδύνατον και σηκώθηκα μόνος μου, τα έβαλα μπροστά μου και όλη τη νύχτα μιλούσα μαζί τους.

Τον Σεπτέμβριο του 2002 η Μαρία Ρεζαν έδωσε την τελευταία της συνέντευξη στον δημοσιογράφο Δαυίδ Ναχμία στα πλαίσια της εκπομπής Ιχνηλάτεςτης ΕΡΤ και με την ευκαιρία της κυκλοφορίας του αυτοβιογραφικού της βιβλίου. Στη συνέντευξη αυτή περιγράφει στιγμές από την Κατοχή, τη Δικτατορία και την αυτοεξορία της στο Παρίσι. Αναφέρεται επίσης στη σχέση της με το σύζυγό της, στις βενιζελικές της καταβολές, στη δημοσιογραφική της ζωή και στις γνωριμίες της με σημαντικά πολιτικά και μη πολιτικά πρόσωπα της νεότερης Ελλάδας.

• Γραμματόσημο με τη μορφή της Ρεζάν εκδόθηκε το 2015 στην αναμνηστική σειρά γραμματοσήμων των ΕΛΤΑ «100 χρόνια από την ίδρυση της ΕΣΗΕΑ».

• Μαρία Ρεζάν (1999). Με νοσταλγία… για μια ζωή έτσι, χωρίς πρόγραμμα. Αθήνα: Πατάκη. ISBN 960-378-524-5. 

• 11.160 θεαταί στην Επίδαυρο για τον «Προμηθέα Δεσμώτη», Άρθρο της Μαρίας Ρεζάν, αρχείο Εθνικού Θεάτρου.
• Μαρία Ρεζάν, η τελευταία της συνέντευξη στον Δαυίδ Ναχμία (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ).