Margaretha Postma

Margaretha Jacoba Postma (gebore Coetsee, Middelburg, Oos-Kaap, 3 Maart 1882 - 22 November 1974) was die eggenote van prof. Ferdinand Postma, in lewe rektor van die PU vir CHO.

Margaretha Coetsee se ouers het hulle die opoffering getroos om een van die gesubsidieerde wykskole op te rig deur die jong leraar, ds. Martinus Postma, gebaseer op die Christelike Gereformeerde leer, op hulle plaas te huisves. Mev. Postma het deur haar lewe heen geen titel of jota afgewyk van haar opvoeding in die Gereformeerde leer nie. Rustig het die dae verbygevloei totdat die Tweede Vryheidsoorlog uitgebreek het. Aan die begin van die Oorlog is haar moeder oorlede en haar vader vir hoogverraad gevange geneem.

Vroeg in haar lewe het sy die sorg van 'n jonger broer en suster op haar geneem. Ná die donker oorlogswolke opgeklaar het, het die familie op die dorp gewoon. Al gou het wyle ds. Stephanus Postma die stil ingetoë jong meisie as 'n intelligente studente agtergekom. Ds. Postma het haar vader probeer oorreed om haar verder te laat studeer, maar die ouer geslag het gemeen dat 'n dogter tuis hoort. Tog het ds. Postma haar gebruik vir sy sekretariële werk. Die familie Postma en Coetsee was mekaar goed bekend, en toe die jong prof. Ferdinand Postma terugkeer uit Holland het hy sy lewensmaat in die beskeie jong vrou gesien.

In Julie 1905 is hulle getroud en het die lewe in Potchefstroom begin. Haar skoonsuster Kitty was getroud met die onderwysman Ad Coetsee, ook van Middelburg. En haar suster, Alida, met haar man se broer Dirk.

'n Gelukkige huwelikslewe van 45 jaar het gevolg waaruit agt kinders gebore is, die oudste Martinus is op 18 maande oorlede. Die oorlewendes was die dogters Gretchen O'Grady, Betsie van der Walt (getroud met prof. S.P. van der Walt), Salomé (Lomie) Bingle, Nietsie Retief en Jo (Baba) Botha. Die seuns was Boet (Johannes), wat predikant op onder meer Reddersburg was en Ferdinand, 'n apteker.

Gedurende die lang huwelikslewe was sy die bron van inspirasie vir haar man. Haar lewe was een van stille selfopoffering. Haar man se werk het hom dikwels weggeneem van die huislike kring. Ure, dae en weke was sy alleen en het die opvoeding van die kinders op haar gerus. Sy was 'n moeder by uitstek, nooit ongeduldig nie maar met 'n sagte hande hulle gelei in paaie wat wel aangenaam is.

In Gedenkboek: Die Gereformeerde Vrou (1959) staan oor haar geskrywe: "Op bejaarde leeftyd, toe sy eensaam was, is sy ryklik beloon deur die dankbare liefde van haar kinders wat ten dele die groot leemte vergoed. Stil in haar huis was sy die vaste burg, waar man en kinders hulle kragte uit geput het. Toe prof. Postma vir die tweede keer na Holland was vir sy doktorstesis het hy deur siekte agteruitgegaan 'n moedeloos geword. Hy wou onverrigter sake terugkeer, maar deur haar ferme en moedige optrede en morele steun het hy die studie volbring. Tesame met hom het sy die offers gebring om die ideaal vir PU vir CHO te bereik, sonder om opstandig te word, inteendeel steeds nog aangemoedig. Die ideaal is bereik, maar sy moes verder alleen haar weg gaan."

• (af) Die Gereformeerde Vroueblad. 1959. Die Gereformeerde vrou 1859-1959. Potchefstroom: Potchefstroom Herald.