Leon Wiewiórski

Urodzony w Wagańcu, powiat Nieszawa, województwo Pomorskie. Przed wojną ukończył Seminarium Nauczycielskie w Nieszawie zdobywając tytuł nauczyciela szkół powszechnych. Do wybuchu wojny pracował jako nauczyciel. W okresie od 15 września 1932 r. do 18 lipca 1933 r. był słuchaczem Dywizyjnego Kursu Podchorążych Rezerwy 4 Dywizji Piechoty, który ukończył z lokatą 7/35, uzyskując stopień kaprala z cenzusem i tytuł podchorążego rezerwy. W latach 1933 – 1935 był instruktorem Związku Strzeleckiego w Wieńcu. Kilkukrotnie powoływany był na ćwiczenia wojskowe do macierzystego 14 Pułku Piechoty we Włocławku, by w roku 1935 zostać mianowanym podporucznikiem Wojska Polskiego. W latach 1937 – 1939 pracował w Lubrańcu.

24 sierpnia 1939 r. jako podporucznik rezerwy zmobilizowany został do 14 pułku piechoty we Włocławku i otrzymał przydział na dowódcę II plutonu 6 kompanii II batalionu tego pułku. Dowódcą kompanii był porucznik Mieczysław Nejman, a dowódcą batalionu major Jan Łobza. W dniu 26 sierpnia II i III bataliony 14 pp wyruszyły marszem w kierunku Prus Wschodnich.

We wrześniu 1939 roku walczył na obszarze korytarza pomorskiego. W dniach od 1 do 3 września 1939 roku w ramach bitwy granicznej 14 Pułk Piechoty toczył krwawe walki nad rzeką Osą pod Mełnem i Grutą, które okupił stratami sięgającymi 15% stanu pułku w zabitych, rannych i zaginionych. 2 września w godzinach popołudniowych, II batalion 14 pp otrzymał od ppłk. Brayczewskiego rozkaz zajęcia stanowisk w rejonie Zakrzewa. Rozkaz ten wydany został osobiście dowódcy 6 kompanii - porucznikowi Nejmanowi. Od pułkownika Bohusz-Szyszko włocławski pułk otrzymał zadanie wykonania przeciwnatarcia na dwór Mełno i Grutę. Podczas zawracania pułku w kierunku Gruty część żołnierzy II batalionu rozdzieliła się i pogubiła w terenie. Po nocnym natarciu, częściowo po walce na bagnety, oddziały polskie zdobyły Grutę. W tym czasie 6 kompania, bez styczności z nieprzyjacielem, dotarła marszem ubezpieczonym do folwarku Gruta i zajęła stanowiska obronne na północno-zachodnim skraju miejscowości. Noc z 2 na 3 września pluton ppor. Wiewiórskiego spędził na kopaniu wnęk strzeleckich i nawiązywaniu łączności z sąsiadami. Walka z nieprzyjacielem zaczęła się o godzinie 4.00 nad ranem dnia 3 września. Przeciwnik zasypywał polskie oddziały gęstym ogniem artylerii i karabinów maszynowych. Obrona żołnierzy 14 pp trwała do godziny 14:30, po czym wskutek groźby oskrzydlenia przez Niemców dowódca kompanii dał rozkaz do wycofania się. Straty 6 kompanii sięgały wówczas 60% stanów wyjściowych i jej resztki zaczęły odwrót w kierunku na wieś Mełno, chcąc połączyć się z oddziałami polskimi. Żadnych oddziałów Wojska Polskiego nie było jednakże już w tym rejonie, albowiem odeszły one bez powiadomienia 6 kompanii. 3 września w pobliżu wsi Mełno pozostałości kompanii dostały się pod gwałtowny ogień karabinów maszynowych nieprzyjaciela, od którego poległo 5 żołnierzy. Podczas tej walki ppor. Leon Wiewiórski wraz z dowódcą 6 kompani por. Nejmanem i około 20 żołnierzami dostał się do niemieckiej niewoli.

Okres niewoli spędził początkowo w kilku obozach przejściowych (między innymi w oflagu XVIII B Wolfsberg), a następnie (5 lat) w oflagu II C Woldenberg. W oflagu tym ukończył Wyższy Kurs Nauczycielski zorganizowany przez Koło Nauczycielskie. W styczniu 1945 r. został ewakuowany z kolumną jeniecką na zachód. Po wyzwoleniu przez wojska amerykańskie przebywał w XIV Zgrupowaniu Wojskowym w Bordesholmie (koło Kilonii).

W 1946 r. powrócił do Polski i rozpoczął pracę w Kujawskich Zakładach Maszyn Rolniczych we Włocławku. W latach 1957 – 1958 był słuchaczem Wydziału Przemysłu Ciężkiego Jednorocznego Studium Zaocznego Rachunkowości przy Polskim Towarzystwie Ekonomicznym w Warszawie, po ukończeniu którego objął stanowisko głównego księgowego w wyżej wspomnianych zakładach. Uchwałą Rady Państwa z dnia 21 września 1977 roku odznaczony został Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.

Umarł we Włocławku i pochowany został na tamtejszym Cmentarzu Komunalnym (sektor 83Z, rząd 13, grób 267).

Zdjęcia archiwalne

Kpr. podch. Leon Wiewiórski (1933).

Ppor. rez. Leon Wiewiórski przed wybuchem II w.ś.

Wattenbek w pobliżu Bordesholmu (1945) - po uwolnieniu z oflagu. Ppor. Wiewiórski stoi pierwszy z prawej.

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (nadany 21.09.1977 r., legitymacja Nr 2276-77-104)
• Złoty Krzyż Zasługi (nadany 25.02.1969 r., legitymacja Nr 118-69-43)
• Srebrny Krzyż Zasługi
• Srebrny Medal "Zasłużonym na Polu Chwały" (nadany 13.02.1974 r., legitymacja Nr 154-73-150)
• Medal "Za udział w wojnie obronnej 1939" (nadany 07.04.1982 r., legitymacja Nr 94-82-116 MW)
• Złoty Medal "Za zasługi dla obronności kraju"
• Odznaka Grunwaldzka (nadana 21.11.1973 r.)

• Zdzisław Ciesielski: Dzieje 14 Pułku Piechoty w latach 1918-1939. Wydawnictwo „Adam Marszałek”, 2008. ISBN 978-83-7441-937-6.
• Igor Kraiński, Jacek Pekról: 14 Pułk Piechoty. Wydawnictwo „Egros”, 1992. ISBN 83-85253-13-0.
• Zbiory Instytutu Polskiego i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie. 14 pułk piechoty sygn. archiwalna B.I.31/C. [dostęp 2016-12-29].