Leon Kudła

Leon Kudła (ur. 1878 we wsi Świerże Górne, zm. 1964), polski rzeźbiarz ludowy.

Był synem najemnych pracowników rolnych. We wczesnym dzieciństwie stracił rodziców. Kudła przeniósł się do Warszawy, gdzie spędził większość życia. Przez długie lata wykonywał drugorzędne czynności na poczcie, później zajął się drobnym handlem na Powiślu. Tu już zaczął swoją twórczość, której dominującą cechą była świeżość i prostota wypowiedzi. Kudła wrócił potem do rodzinnej wioski. W czasie wojny stracił dom, a w pierwszych dniach po wyzwoleniu zginął tragicznie jego syn Antoni, utalentowany artysta malarz. Nieszczęścia te nie załamały artysty. Tworzył najczęściej z topolowego drewna, ptaszki, zwierzęta, ludzi o zatroskanych twarzach, świątki i sceny religijne. W polichromii stosował farby wodne i olejne. Jego rzeźby pokryte są intensywnymi kolorami, rozkładanymi całymi płaszczyznami o wyraźnie zaznaczających się granicach.

Kudła wyrósł z ludowego wiejskiego środowiska i pomimo wieloletniego pobytu w mieście pozostał temu środowisku wierny. Natchnienie czerpał z życia, jakie go na co dzień otaczało. Jego sztuka posiada własny styl, który można określić jako czysty i naiwny realizm. Poza powiązaniami tematycznymi, rzeźba Kudły pozornie nie wykazuje zależności od sztuki ludowej, niewątpliwie jednak wyrosła z tego samego podłoża. Jest to twórczość samorodna i spontaniczna, a w swej formie i sposobie wyrażania niezależna od wpływów regionalnych. Rzeźby Kudły swym nastrojem, postawą wewnętrzną są zupełnie bliskie malowidłom francuskich artystów naiwnego realizmu, jak Henri Rousseau i in. Bogactwo kompozycji, równowaga i harmonia brył, wzajemna zależność form to dominujące cechy jego sztuki.

Rzeźba Kudły nie cieszyła się uznaniem mieszkańców jego rodzinnej wsi. Na przydrożnych krzyżach i kapliczkach nie spotyka się jego świątków. Natomiast w Warszawie odbyły się dwie wystawy w latach 1926 i 1930 oraz trzecia w 1948, na których artysta wystawił około 50 prac. Pod koniec 1956 została zorganizowana wystawa prac Kudły w Radomiu staraniem tamtejszego Towarzystwa Przyjaciół Sztuki. Jego twórczość cieszyła się również zainteresowaniem za granicą, szczególnie we Francji. W 1946 Kudła, m.in. dzięki pomocy Karola Tchorka, został przyjęty do Związku Artystów Plastyków i otrzymał stały miesięczny zasiłek z Funduszu Kultury Narodowej dla zasłużonych pracowników sztuki.

• Kantyczka z drewna - film dokumentalny poświęcony artyście
• Wizyta w pracowni Leona Kudły w PKF na stronie KronikaRP