Leokadia Małunowiczówna
Quick Facts
Biography
Leokadia Małunowiczówna (ur. 7 lipca 1910 w Baku, zm. 1 maja 1980 w Lublinie) – polska filolog klasyczna, badaczka antyku chrześcijańskiego, profesor Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Życiorys
Urodziła się w Baku, gdzie jej ojciec był pracownikiem kolei. Do Polski przyjechała wraz z rodzina w 1919 roku. W 1922 roku zamieszkali w Wilnie. Była absolwentką Gimnazjum im. Elizy Orzeszkowej w Wilnie (1929). Następnie studiowała historię i filologię klasyczną na Uniwersytecie Stefana Batorego. Na studiach wraz z Antonim Gułubiewem i Stanisławem Stommą jako działacze Stowarzyszenia Katolickiej Młodzieży Akademickiej "Odrodzenie" współtworzyła uniwersyteckie czasopismo "Pax". Dyplom magisterski uzyskała w 1936 roku, będąc już asystentką w Katedrze Filologii Klasycznej. W roku 1938 uzyskała stypendium z Funduszu Kultury Narodowej na roczne studia w Rzymie w Pontifficio Instituto di Archeologia Cristiana (zakończone stopniem bakałarza).
Po II wojnie światowej znalazła zatrudnienie jako asystentka na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu, tam też uzyskała stopień doktora w 1948. Promotorem pracy doktorskiej Treść i zakres terminu "Sacramentum" u Hilarego z Poitiers był Stanisław Skimina). W 1949 roku została zwolniona z powodów politycznych z UMK.
W 1950 roku została zatrudniona na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Początkowo jako adiunkt przy II Katedrze Filologii Klasycznej. Od roku 1953/1954 kierowała Sekcja Filologii Klasycznej KUL. Od 1956 była docentem; profesor nadzwyczajny od 1972. Od 1965 roku kierownik II Katedry Filologii Klasycznej KUL. Była członkiem władz Instytutu Świeckiego Przemienienia Pańskiego, w związku z czym została zatrzymana 19 października 1966 i następnie aresztowana. Ostatecznie zwolniono ją 16 grudnia 1966, a śledztwo umorzono w marcu 1968.
Z jej inicjatywy i Jana Marii Szymusiaka w 1969 roku został na KUL powołany Międzywydziałowy Zakład Badań nad Antykiem Chrześcijańskim. Od 1969 była zastępcą kierownika tej placówki, od 1973 kierownikiem.
Zainteresowania badawcze
Jej zainteresowania badawcze obejmowały: antyk pogański i chrześcijaństwo starożytne - ich wzajemne relacje. Dużo uwagi poświęciła wpływowi antyku pogańskiego na antyczne chrześcijaństwo. Zajmowała się też semantyka języka łacińskiego i metodologia pracy naukowej w zakresie filologii klasycznej. W ostatnich latach życia zajęła się patrystyką co miało wyraz w redagowaniu serii wydawniczej: Starożytne Teksty Chrześcijańskie. Przez wiele lat badała współistnienie w dziełach greckich Ojców Kościoła, elementów pogańskich z chrześcijańskimi. W swoich badaniach podkreślała, że chrystianizacji świata greckiego towarzyszyła hellenizacja wiaty chrześcijańskiej. Wiele uwagi poświeciła też epistolografii chrześcijańskiej. Była uczestnikiem kongresów patrystycznych.
Publikacje
- (redakcja i przekład) Libanios, Wybór mów, przeł. z grec. i oprac. Leokadia Małunowiczówna, Wrocław: Zakład im. Ossolińskich 1953 (wyd. 2 - Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wydawnictwo - Warszawa: De Agostini Polska 2006).
- Podręcznik łaciny kościelnej, Warszawa: Pax 1954.
- Wstęp do filologii klasycznej wraz z metodologią pracy umysłowej i naukowej, Lublin: TNKUL 1960.
- Roma Christiana: podręcznik łaciny chrześcijańskiej, Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego 1961 (wyd. 2 - Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL 1986; wyd. 3 - 1991; wyd. 4 - 1994).
- De voce "sacramenti" apud s. Hilarium Pictaviensem, Lublin: TNKUL 1957.
- (redakcja) Kazania i homilie na święta Pańskie i Maryjne, zebrał i wstępem opatrzył L. Gładyszewski, redakcja L. Małunowiczówna, Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego 1976.
- (redakcja) Antologia listu starochrześcijańskiego, t. 1: Listy z dziedziny kierownictwa duchowego, pod red. Leokadii Małunowiczówny, Lublin: KUL 1978.
- (redakcja) Antologia modlitwy wczesnochrześcijańskiej, wybór, wstęp i oprac. Leokadia Małunowiczówna, pracę ukończył i do dr. przygot. Ludwik Gładyszewski, Lublin: TNKUL 1993.
Bibliografia
- Była taka szkoła. Gimnazjum im. Elizy Orzeszkowej w Wilnie 1915–1939, red. E. Sławińska-Zakościelna, Londyn: Odnowa 1987, ISBN 0-903705-51-6
- Tatiana Krynicka, "Chciałabym służyć Ci z całego serca". Droga profesor Leokadii Małunowiczówny na Katolicki Uniwersytet Lubelski [w:] W służbie nauki, wychowania i wartości: szkice biograficzne o lubelskim środowisku naukowym, red. Ryszard Skrzyniarz, Małgorzata Łobacz, Barbara Borowska, Lublin: Wydawnictwo Episteme 2015, s. 97-120 [1].
- Księga pamiątkowa w 75-lecie Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Wkład w kulturę polską w latach 1968-1993, red. Marian Rusecki, Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL 1994, s. 423-424.
- Tadeusz Madała, Krzysztof Narecki, Filologia klasyczna w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim w latach 1918-2004, Lublin 2006.
- Andrzej Malinowski, Wieczór wspomnień poświęcony Sp. Prof. Dr Leokadii Małunowiczównie, "Vox Patrum" 1 (1981), s. 89-94.
- Janina Niemirska-Pliszczyńska, Pięćdziesięciolecie filologii klasycznej na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim: Rozwój organizacyjno-personalny, „Roczniki Humanistyczne” 16 (1968), z. 3, s. 5-21.
- Mirosława Ołdakowska-Kuflowa, Leokadia Małunowiczówna w służbie Bogu, nauce, człowiekowi, "Roczniki Humanistyczne" 58/59 (2010/2011), z. 3, s. 7-25.
- Marian Plezia, Działalność naukowa prof. Leokadii Małunowicz, 1910-1980, "Meander" 36 (1981), z. 5, s. 221-228.
- Profesor Lola [w:] Irena Sławińska, Szlakami moich wód, Lublin: Norbertinum 2004, ISBN 83-7222-177-4
- Pracownicy nauki i dydaktyki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika 1945-1994. Materiały do biografii, red. Sławomir Kalembka, Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika 1995.
- Janusz Wrona, Leokadia Małunowicz - "zagrożenie dla interesów PRL" [w:] Scientia et Fidelitate. Księga Pamiątkowa Ewy i Czesława Deptułów Profesorów Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, redakcja Tomasz Panfil, Lublin: Wydawnictwo KUL 2013, s. 871-892.