Leo Rapitis

Ο Λεό Ραπίτης (Μυτιλήνη, 1906 – Βελγικό Κονγκό, 1957) ήταν Έλληνας συνθέτης, ένας από τους σημαντικότερους μουσικούς και τραγουδοποιούς του ελληνικού ελαφρού τραγουδιού. Τα εξαιρετικά τραγούδια του και οι αγαπημένες μελωδίες του τραγουδήθηκαν και τραγουδιούνται ακόμα.

Γεννήθηκε στη Μυτιλήνη το 1906 από μεγαλοαστική οικογένεια του νησιού. Ο πατέρας του Π. Ραπίτης είχε υφαντουργείο, εργοστάσιο παραγωγής ρεύματος και παγοποιείο. Άρχισε τα πρώτα μαθήματα πιάνου σε ηλικία πέντε ετών με δασκάλα του την Μαντάμ Νταλάσσω. Ήταν κάτι σαν παιδί-θαύμα εκείνης της εποχής. Μάλιστα εκείνη την εποχή η Μυτιλήνη γνώριζε πνευματική άνθιση: εκεί ζούσε και δημιουργούσε ο Στράτης Μυριβήλης, ο Ηλίας Βενέζης κ.ά. Από εκεί κατάγονταν και ο Αργύρης Εφταλιώτης και ο ζωγράφος Γεώργιος Ιακωβίδης. Από εκείνο το κλίμα, με το πέρας των εγκύκλιων σπουδών του, ο πατέρας του τον έστειλε στο Μάντσεστερ για να σπουδάσει υφαντουργός. Αύτο αποδείχθηκε μεγάλο πλήγμα για τον εσωτερικό κόσμο του Λεό Ραπίτη. Ο ίδιος όταν ερωτήθηκε για το πως ήταν στο Μάντσεστερ απάντησε «φρικτά».

Επιστρέφοντας στην Ελλάδα λίγο πριν το '30, επέστρεψε στη μουσική του, αλλά και στον εαυτό του. Τότε ξεκίνησε και η καλλιτεχνική του καριέρα. Ώς την πρώτη μεταπολεμική Εποχή είχε συνθέσει πολλά τραγούδια (τα περισσότερα σε στίχους του Μίμη Τραϊφόρου) που τραγουδήθηκαν από την Σοφία Βέμπο, η οποία τον αγαπούσε πολύ και εκτιμούσε το ταλέντο του Ραπίτη, αφού τα τραγούδια του ήταν γραμμένα και έδεναν με τη φωνή της.Κατά την Κατοχή συναντήθηκε στη Μέση Ανατολή με το ζεύγος Τραϊφόρου-Βέμπο και συνεργάστηκαν στο ανέβασμα πατριωτικών επιθεωρήσεων στην Αίγυπτο («Ραντεβού στην Αθήνα» (1944), «Αλεξανδρινά ακρογιάλια» (1945) κ.ά.). Ο Ραπίτης που ήταν ήδη στην Παλαιστίνη, μαζί με τον επίσης εξαίρετο μουσικό Μένιο Μανωλιτσάκη σχημάτισαν ορχήστρα που άφησε εποχή.

Μετά την απελευθέρωση επέστρεψε και εγκαταστάθηκε στην Αθήνα και ανέβασαν στο «Κεντρικό» την επιθεώρηση «Ελλάδα μου κουράγιο» για την οποία έγραψε το τραγούδι «Κάνε κουράγιο Ελλάδα μου» ο Μιχάλης Σογιούλ και «Μια φορά μονάχα ζούμε» ο Κώστας Γιαννίδης. Ακολούθησαν δύο ακόμη επιθεωρήσεις στο θέατρο «Λυρικόν» οι: «Ξανανθίζουν τα ρόδα» και «Ρωμαίοι και Ιουλιέτες» (μουσική κωμωδία), στην οποία ακούγεται για πρώτη φορά και το τραγούδι «Πάντα μαζί» τραγουδημένο από την Αλίκη Βέμπο και τον Κώστα Μανιατάκη. Το 1948 ταξιδεύει στην Αμερική συνοδεύοντας πάντα την Σοφία Βέμπο. Όταν όμως εκείνη επιστρέφει, ο Ραπίτης παραμένει στη Νέα Υόρκη όπου παίζει πιάνο σε κάποιο νυκτερινό κέντρο. Εκεί κάνει και έναν εικονικό γάμο για να αποκτήσει την Αμερικανική υπηκοότητα. Το 1950 με τη δημιουργία του θεάτρου «Βέμπο» ο Λεό Ραπίτης ξαναγυρίζει στην Αθήνα όπου και θα παρουσιάσει τα τελευταία του «αθηναϊκά» τραγούδια.

Συνεργάστηκε πολλές φορές και με τις αδελφές Άννα και Μαρία Καλουτά από το ξεκίνημά τους. Μαζί τους συνεργάστηκε και ακολούθησε στην περιοδεία τους στην Αφρική. Παρέμεινε όμως στο τότε Βελγικό Κονγκό (μετέπειτα Ζαΐρ και σημερινή Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό), στο Στάνλεϋβιλ και στο Ελίζαμπεθβιλ, όπου έπαιζε πιάνο και είχε κι ένα κατάστημα. Εκεί, σύμφωνα με την επίσημη εκδοχή, όπως μεταφέρεται από τον ανιψιό του Φρέντυ Γερμανό (γιος της αδελφής του Αθηνάς Ραπίτη-Γερμανού), πυροβόλησε κατά λάθος κάποιον και νομίζοντας ότι τον σκότωσε, αυτοκτόνησε. Ωστόσο, ο Λεό Ραπίτης «κουβαλούσε» πάντα μέσα του μια μοναξιά που τον πλήγωνε, χωρίς ποτέ να το δείχνει στους γύρω του, με τους οποίους ήταν πάντα γελαστός.

• Αγάπες χαμένες (1941)

Στιχουργός: Τσόγκας Θανάσης.Σημειώσεις: Αναφέρεται στο «Νέο Τραγούδι» Ιουλ.-Αυγ. 1941.

• Αγάπη μου η ώρα φτάνει (1946) Fox Slow

Τραγουδιστής: Βέμπο Σοφία.Στιχουργός: Τραϊφόρος Μίμης.Εκδότης: Κωνσταντινίδης Γρηγόρης.Σημειώσεις: Αναφέρεται σε «Ελληνικό Τραγούδι» Ιουλ 1946, «Αθηναϊκό Τραγούδι» Αυγ. 1946, «Ελληνικό Τραγούδι» Σεπ 1946.

• Αγαπημένε μου (1941) Tango

Τραγουδιστής: Βέμπο Σοφία.Στιχουργός: Τραϊφόρος Μίμης.Εκδότης: Γαϊτάνος Μιχάλης.Σημειώσεις: Αναφέρεται στο «Ελληνικό Τραγούδι», Μάιος 1941

• Άκου τα πουλιά (1939) Fox Slow

Στιχουργός: Κοφινιώτης Κώστας, Μαλλώση Η.Εκδότης: Γαϊτάνος Μιχάλης.Έργο: Η Μαριάννα κι ο σωφέρ της (μουσικό ρωμάντσο).Σημειώσεις: «Τραγούδι», Δεκ. 1940- Ιαν. 1941.

• Άκου τα πουλιά (1939)

Στιχουργός: Κοφινιώτης Κώστας.Σημειώσεις: «Το Τραγούδι» Νοέμ. 1939.

• Αλλάζουν οι καιροί (1947)

Τραγουδιστής: Βέμπο Σοφία.Στιχουργός: Τραϊφόρος Μίμης.Σημειώσεις: «Ελληνικό Τραγούδι», Ιαν. 1949.

• Απόψε θα χωρίσουμε (1938) Tango

Τραγουδιστής: Μπελλίνι Αδελφές.Στιχουργός: Ρηγόπουλος Μ.Εκδότης: Γαϊτάνος Μιχάλης.Σημειώσεις: Το μεγάλο σουξέ των αδελφών Μπελλίνι (Λίντα και Νάντια) στο Σινε-Βαριετέ «Μακεδό».

• Ας ήταν για λίγο για λίγα λεπτά (1949) Fox Slow

Τραγουδιστής: Βέμπο Σοφία.Στιχουργός: Τραϊφόρος Μίμης.Σημειώσεις: Τύπ. Κ. Τσούμα & Σια, Τηλεφ. 44118 - Κάϊρον.

• Αυτός κι αυτή (1952)

Στιχουργός: Κοφινιώτης Κώστας.Σημειώσεις: «Ελληνικό Τραγούδι», Οκτ 1952.

• Βενετσιάνα (1939) Rumba

Τραγουδιστής: Βέμπο Σοφία.Στιχουργός: Κοφινιώτης Κώστας.Εκδότης: Γαϊτάνος Μιχάλης.Έργο: Η Μαριάννα κι ο σωφέρ της (μουσικό ρωμάντσο).Σημειώσεις: Με την ορχήστρα του Μιχάλη Σουγιούλ. «Το Τραγούδι», Νοέμ. 1939, «Τραγούδι», Δεκ. 1940 - Ιαν. 1941.

• Για σένα τραγουδώ, για σένα μόνο (1947/1949)

Τραγουδιστής: Βέμπο Σοφία.Στιχουργός: Τραϊφόρος Μίμης.Σημειώσεις: ...

• Γκιούλ Μπαχάρ (1939)

Στιχουργός: Κοφινιώτης Κώστας.Σημειώσεις: «Τραγούδι» Δεκ 1939 Ιαν 1940.

• Γλυκιά Μαράτα (1940)

Τραγουδιστής: Μένδρη Κάκια.Στιχουργός: Κοφινιώτης Κώστας.Εκδότης: Γαϊτάνος Μιχάλης.Σημειώσεις: ...

• Δεν είν' αυτή ζωή, δεν είναι (1952/1953) Beguine

Τραγουδιστής: Βέμπο Σοφία.Στιχουργός: Τραϊφόρος Μίμης.Εκδότης: Γαϊτάνος Μιχάλης.Έργο: Η Αθήνα Γελά (επιθεώρηση των Τραϊφόρου - Βασιλειάδη). Σημειώσεις: Αναφέρεται σε «Ελληνικό Τραγούδι» Απρ 1953, «Ελληνικό Τραγούδι», Μάιος 1953, «Ελληνικό Τραγούδι», Ιούλ. 1955.

• Δύο δακρυσμένα μάτια (1940)

Τραγουδιστής: Βέμπο Σοφία.Στιχουργός: Τραϊφόρος Μίμης.Σημειώσεις: «Τραγούδι», Δεκ. 1940.

• Δυο ματάκια λαμπερά (1945)

Στιχουργός: Πλωμαρίτης Θ.Σημειώσεις: «Ελληνικό Τραγούδι», Μάιος 1945.

• Ζουμπουρλίκα (1940) Valse

Στιχουργός: Κοφινιώτης Κώστας.Εκδότης: Γαϊτάνος Μιχάλης.Έργο: Η Μαριάννα κι ο σωφέρ της (μουσικό ρομάντσο). Σημειώσεις: «Το Τραγούδι» Νοε 1939 «Τραγούδι», Δεκ. 1940 - Ιαν. 1941.

• Η καρδιά η γυναικεία (1953)

Τραγουδιστής: Βέμπο Σοφία.Στιχουργός: Τραϊφόρος Μίμης.Σημειώσεις: Από το θέατρο της Βέμπο. «Ελληνικό Τραγούδι», Ιαν. 1953.

• Η ώρα φτάνει (1946)

Τραγουδιστής: Βέμπο Σοφία.Στιχουργός: Τραϊφόρος Μίμης.Εκδότης: Κωνσταντινίδης Γρηγόρης, Χαρικιόπουλος Α., (Melody).Σημειώσεις: «Ελληνικό Τραγούδι», Μάιος 1946, Φρέτσας, Ριχάρδος.

• Θα περιμένω (1938)

Στιχουργός: Κοφινιώτης Κώστας.Εκδότης: Γαϊτάνος Μιχάλης.Σημειώσεις: Φρέτσας, Ριχάρδος.

• Θα σε ξυπνήσω με φιλιά (1940) Tango habanera

Τραγουδιστής: Βέμπο Σοφία.Στιχουργός: Κοφινιώτης Κώστας.Εκδότης: Γαϊτάνος Μιχάλης.Σημειώσεις: Η μεγάλη επιτυχία της Μάντρας του Αττίκ. Στο «Τραγούδι» Δεκ. 1940 αναγράφεται σαν «το μεγάλο σουξέ των Π. και Ν.». Αναφέρεται στο «Ελληνικό Τραγούδι» Ιουλ. 1946. Στην ίδια παρτιτούρα υπάρχει και το «Το πρωί με ξυπνάς με φιλιά».

• Καινούργια (τώρα) ζωή (1945) Tango

Τραγουδιστής: Βέμπο Σοφία, Πολυμέρης Φώτης.Στιχουργός: Τραϊφόρος Μίμης.Εκδότης: Κωνσταντινίδης Γρηγόρης, Χαρικιόπουλος Α.Σημειώσεις: Τραγούδι που είχε ακουστεί στην επιθεώρηση των Τραϊφόρπυ-Ραπίτη «Ραντεβού στην Αθήνα» στο θέατρο National-Βέμπο στην Αλεξάνδρεια το 1944. Από τα πρώτα μεταπολεμικά τραγούδια με μεταφορική έννοια για την τότε ταραγμένη Ελλάδα. Ηχογραφήθηκε το 1946. Αναφέρεται στο «Ελληνικό Τραγούδι» Μαΐου 1946, «Ελληνικό Τραγούδι» Ιουλ. 1946, «Αθηναϊκό Τραγούδι» Αυγ. 1946, «Ελληνικό Τραγούδι» Σεπ. 1946.

• Κάποιο πλοίο προσμένω (1953)

Τραγουδιστής: Βέμπο Σοφία.Στιχουργός: Τραϊφόρος Μίμης.Έργο: Μαρία Λεμπέση (τανία).Σημειώσεις: «Ελληνικό Τραγούδι» Ιαν. 1953.

• Κλαις, όταν σκεφτείς ότι μπορεί (1938) Tango lente

Τραγουδιστής: Βέμπο Σοφία.Στιχουργός: Κοφινιώτης Κώστας.Εκδότης: Κωνσταντινίδης Γρηγόρης.Σημειώσεις: Ηχογραφήθηκε το 1938 με την ορχήστρα του Κώστα Γιαννίδη. Στη βασίλισσα του τραγουδιού, στη Σοφία μας, ΛΠΡ. Αναφέρεται σε «Το Τραγούδι» Νοεμ. 1939, «Τραγούδι» Δεκ. 1939 - Ιαν. 1940.

• Κοιμήσου (1940)

Στιχουργός: Φατσέας Νίκος.Εκδότης: Κωνσταντινίδης Γρηγόρης.Σημειώσεις: Φρέτσας, Ριχάρδος.

• Λόντρα, Παρίσι, Nιού-Γιόρκ / (Λόντρα – Παρίσι – Αθήνα!) (1946) Beguine

Τραγουδιστής: Βέμπο Σοφία.Στιχουργός: Τραϊφόρος Μίμης.Εκδότης: Κωνσταντινίδης Γρηγόρης, Χαρικιόπουλος Α. (Melody) Σημειώσεις: Τραγούδι από την επιθεώρηση των Τραϊφόρπυ-Ραπίτη «Αλεξανδινά ακρογιάλια» που ανέβηκε στο θέατρο National-Βέμπο στην Αλεξάνδρεια το καλοκαίρι του 1945. Ηχογραφήθηκε το 1946. Υπάρχει και άλλη παρτιτούρα «Λόντρα, Παρίσι, Αθήνα» τυπωμένη στην Κωνσταντινούπολη, τιμή 25 Krs. Αναφέρεται σε «Ελληνικό Τραγούδι» Μαΐου 1946, «Ελληνικό Τραγούδι» Ιουλ. 1946, «Ελληνικό Τραγούδι» Σεπ. 1946, «Ελληνικό Τραγούδι» Ιαν. 1947.

• Μανούλα μου (1945)

Τραγουδιστής: Βέμπο Σοφία.Στιχουργός: Πλωμαρίτης Αντώνης.Σημειώσεις: «Ελληνικό Τραγούδι» Μαϊ 1945.

• Μαντάμ Σουσού (1940)

Τραγουδιστής: Νίκος Γούναρης & Ρένος Τάλμας.Στιχουργός: Μάνεσης Κώστας & Ρηγόπουλος Κρέων.Σημειώσεις: Τραγούδι γραμμένο για την περίφημη ηρωΐδα του Δημήτρη Ψαθά.

• Μετάνιωσα (1952)

Στιχουργός: Πλωμαρίτης ΑντώνηςΣημειώσεις: «Ελληνικό Τραγούδι» Ιαν 1952.

• Μίλα μου μόνο (για) με φιλιά (1937) Tango

Τραγουδιστής: Βέμπο Σοφία.Στιχουργός: Πωλ Νορ, (Νικολαϊδης Νίκος).Εκδότης: Γαϊτάνος Μιχάλης.Σημειώσεις: «Τραγούδι» Σεπ. 1937.

• Να με παίρνανε τα σύννεφα (1950/1951) Beguine

Τραγουδιστής: Βέμπο Σοφία.Στιχουργός: Τραϊφόρος Μίμης.Εκδότης: Σταρρ.Σημειώσεις: Ακούστηκε στην επιθεώρηση «Έχετε γεια βρυσούλες» στο θέατρο Βέμπο το 1951 και ηχογραφήθηκε με την ορχήστρα του Μιχάλη Σογιούλ. «Ελληνικό Τραγούδι» Δεκ. 1951, «Ελληνικό Τραγούδι» Φεβ. 1952, «Ελληνικό Τραγούδι» Μαρ. 1952, «Ελληνικό Τραγούδι» Ιουν. 1952, «Ελληνικό Τραγούδι» Νοεμ. 1958.

• Ξανασμίγουν τ' αηδόνια (1940)

Τραγουδιστής: Βισβάρδης Πάνος.Στιχουργός: Κοφινιώτης Κώστας.Εκδότης: Γαϊτάνος Μιχάλης.Σημειώσεις: Αναφέρεται στα σχόλια του «Ελληνικό Τραγούδι» Οκτ. 1957. Λιθ. «Μ. Εργίνος».

• Ο Θεός μου είσ' εσύ (1953)

Τραγουδιστής: Βέμπο Σοφία.Στιχουργός: Τραϊφόρος Μίμης, Βασιλειάδης Δημήτρης.Έργο: Συναγερμός στη Βέμπο (επιθεώρηση) Σημειώσεις: «Ελληνικό Τραγούδι» Φεβ. 1953.

• Όλα μου γελούσαν / (Πέρσι τέτοιον καιρό) (1947)

Τραγουδιστής: Βέμπο Σοφία.Στιχουργός: Τραϊφόρος Μίμης.Σημειώσεις: Η τελευταία επιτυχία της Σοφίας Βέμπο. «Ελληνικό Τραγούδι» Ιαν. 1948, «Ελληνικό Τραγούδι» Απρ. 1948.

• Πάντα μαζύ (1946) Beguine

Τραγουδιστής: Βέμπο Σοφία.Στιχουργός: Τραϊφόρος Μίμης, Αγγελόπουλος Αλέκος.Εκδότης: Κωνσταντινίδης Γρηγόρης, Χαρικιόπουλος Α. (Melody).Έργο: Ρωμαίοι και Ιουλιέττες (μουσική κωμωδία).Σημειώσεις: Η μουσική κωμωδία «Ρωμαίοι και Ιουλιέττες» παίχτηκε για πρώτη φορά στο θέατρο National-Βέμπο στην Αλεξάνδρεια τα χρόνια της Κατοχής (1944). Το καλοκαίρι του 1945 ανέβηκε στην Αθήνα στο θέατρο «Λυρικόν» αλλά λόγω των πολιτικών παθών της εποχής σημείωσε παταγώδη αποτυχία «Ελληνικό Τραγούδι» Νοεμ. 1946, «Αθηναϊκό Τραγούδι» Δεκ. 1946.

• Παολίτα (1945)

Στιχουργός: Πλωμαρίτης Αντώνης.Σημειώσεις: «Ελληνικό Τραγούδι» Μαΐου 1945.

• Πότε (1945)

Στιχουργός: Τραϊφόρος Μίμης.Σημειώσεις: «Ελληνικό Τραγούδι» Μαΐου 1945. Τύπ. Κ. Τσούμα & Σια, Τηλέφ. 44118 Κάϊρον.

• Ραντεβού στην Aθήνα (1951/1952)

Τραγουδιστής: Βέμπο Σοφία.Στιχουργός: Τραϊφόρος Μίμης.Εκδότης: Γ.Κ.Σ.Σημειώσεις: Τραγούδι που είχε ήδη ακουστεί στην ομότιτλη επιθεώρηση των Τραϊφόρου-Ραπίτη που παρουσιάστηκε στο θέατρο National-Βέμπο της Αλεξάνδρειας το 1944. Ηχογραφήθηκε το 1946. «Ελληνικό Τραγούδι» Φεβ. 1952.

• Σβύσε το φως και γεμάτη γαλήνη (1946) Slow fox

Τραγουδιστής: Βέμπο Σοφία.Στιχουργός: Τραϊφόρος Μίμης.Εκδότης: Κωνσταντινίδης Γρηγόρης.Έργο: Ζήτω ο Ρωμιός (επιθεώρηση των Τραϊφόρου - Ραπίτη).Σημειώσεις: Τραγούδι που ακούστηκε για πρώτη φορά στην Αλεξάνδρεια το 1945 στο θέατρο National-Βέμπο και στην επιθεώρηση των Τραϊφόρου, Ραπίτη, Σπυρόπουλου, Παπαδούκα, Ριτσιάρδη, Παπαδόπουλου «Αθάνατη Ελλάδα». Αναφέρεται στα «Ελληνικό Τραγούδι» Νοεμ. 1946, «Αθηναϊκό Τραγούδι» Δεκ. 1946, «Ελληνικό Τραγούδι» Ιαν. 1947, Οκτ. 1947.

• Στο καλό, στο καλό (1953)

Τραγουδιστής: Βέμπο Σοφία.Στιχουργός: Τραϊφόρος Μίμης, Βασιλειάδης Δημήτρης.Έργο: Συναγερμός στη Βέμπο (επιθεώρηση).Σημειώσεις: «Ελληνικό Τραγούδι» Φεβ. 1953.

• Το φεγγάρι ρωτάω (19__)

Στιχουργός: Τραϊφόρος Μίμης.Σημειώσεις: Τύπ. Κ. Τσούμα & Σια, Τηλέφ. 44118 - Κάϊρον.

• Ραπίτης Λεό - Βιογραφική αναφορά από το Λεξικό της Ελληνικής Μουσικής του Τάκη Καλογερόπουλου [1]
• Οι παλιοί μας φίλοι: Λεό Ραπίτης - Εκπομπή-Ντοκιμαντέρ Γιώργου Παπαστεφάνου/ΕΡΤ [2]
• Ραπίτης Λεό - Στοιχεία τραγουδιών και στίχοι [3]
• Λεό Ραπίτης (Συνθέτης) - Στίχοι τραγουδιών [4]
• Ραπίτης Λεό - Στίχοι τραγουδιών [5]
• Το ελαφρό τραγούδι - Οι συνθέτες [6]
• Συλλογή ελληνικών τραγουδιών (1870-1970) - Μεγάλη Μουσική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος «Λίλιαν Βουδούρη» [7]