Konstantinos Al. Mourouzes

Ο Κωνσταντίνος Μουρούζης (Φανάρι 1786 - Κωνσταντινούπολη 4 Απριλίου 1821) από την Οικογένεια Μουρούζη ήταν Φαναριώτης πρίγκιπας, που διετέλεσε Μέγας Διερμηνέας (Dragoman).

Γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη και ήταν γιος του Αλέξανδρου Μουρούζη (απεβ. 1816), ηγεμόνα της Βλαχίας και της Μολδαβίας και της Ζωής Ροζέττι/Ρωσέτη. Καταγόταν από παλιά φαναριώτικη οικογένεια, τα μέλη της οποίας παραδοσιακά λάμβαναν υψηλές θέσεις στον κρατικό μηχανισμό της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Παππούς του ήταν ο Κωνσταντίνος Μουρούζης (απεβ. 1787). Μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία και εργάστηκε για την οργάνωση της επανάστασης. Τον Φεβρουάριο του 1821 διορίστηκε στη θέση του Μεγάλου Δραγουμάνου.

Σαράντα ημέρες μετά τον διορισμό του αποκεφαλίστηκε. Τις συνθήκες αποκεφαλισμού του περιγράφει ο ιερέας της αγγλικής πρεσβείας στην Κωνσταντινούπολη R. Walsh: ο Μουρούζης περνούσε έφιππος κοντά στην ακτή του Βοσπόρου, όταν τον πλησίασε κάποιος και του ενεχείρισε μία επιστολή του Αλέξανδρου Υψηλάντη, που τον καλούσε να συμμετάσχει στην προετοιμασία του Αγώνα· ο Μουρούζης έσπευσε να ειδοποιήσει τους Υπουργούς της Πύλης. Εκείνοι τον συμβούλευσαν να τη μεταφράσει στο σουλτάνο, παραλείποντας τμήμα της επιστολής, που αναφερόταν σε πρόσωπα πολύ γνωστά. Όταν όμως ο σουλτάνος ζήτησε να του την μεταφράσει και ένας Ρωμιός κηπουρός, διαπίστωσε την παράλειψη και έδωσε εντολή να αποκεφαλιστεί· η εκτέλεση πραγματοποιήθηκε στο γνωστό κιόσκι μπροστά στον ίδιο τον σουλτάνο.

Νυμφεύτηκε στο Φανάρι στις 9 Φεβρουαρίου 102 τη Ραλλού Αλεξάνδρου Μαυροκορδάτου (29 Οκτωβρίου 1782 - Αθήνα, 29 Μαρτίου 1860) και γιος και είχε τέκνα:

• Ζωή (Κωνσταντινούπολη 13 Ιουλίου 1803 - Αθήνα, 21 Φεβρουαρίου 1878, παντρεύτηκε τον Αλέξανδρο Γεωργίου Σούτζο.
  • Μαρία.
  • Αλέξανδρος (απεβ. 1895).
• Δημήτριος (Φανάρι, 22 Οκτωβρίου 1806 - Αθήνα, 10 Οκτωβρίου 1838). Νυμφεύτηκε στο Ιάσιο στις 8 Ιουνίου 1838 τη Μαρία Κωνσταντίνου Νέγρη.
• Αλέξανδρος Κ. (Φανάρι, 29 Ιουλίου 1805 - 25 Απριλίου 1873), πρωθυπουργός της Μολδαβίας. Νυμφεύτηκε πρώτα το 1835 την Πουλχερία Ροζέττι και μετά το 1846 τη Σμαράγδα Στούτρζα.
  • Ελίζα (1835-1923), παντρεύτηκε τον Θρασύβουλο Ζαΐμη και γιος τους ήταν ο:
    • Αλέξανδρος Ζαΐμης, ύπατος Αρμοστής Κρήτης και πρωθυπουργός Ελλάδας.
  • Ασπασία (1838-1905).
  • Ζηναΐς (1840-1909).
• Ιωάννης (Φανάρι, 22 Ιουνίου 1808 - Παρίσι).
• Μαρία (Φανάρι, 3 Νοεμβρίου 1809 - Αθήνα, 14 Αυγούστου 1862), παντρεύτηκε τον πρίγκιπα Γεώργιο Κωνσταντίνου Υψηλάντη στρατηγό.
  • Σοφία Υψηλάντη (απεβ. 1868).
• Ευφροσύνη (Κωνσταντινούπολη, 10 Ιανουαρίου 1811 - Αθήνα, 1869), παντρεύτηκε τον δρ Γεώργιο Κοσάκη-Τυπάλδο.
  • Μαρία Κοσάκη (1839-1920).
  • Αγλαΐα Κοσάκη.
  • Γεώργιος Κοσάκης (1834-1899).
• Παναγιώτης (Φανάρι, 31 Αυγούστου 1816 - Βιέννη, 27 Ιουλίου 1859). Νυμφεύτηκε την Αγλαΐα Πλαγινού.
  • Δημήτριος (1847-1916).
  • Κωνσταντίνος (1848-1913).
  • Αλέξανδρος (1853-1893).
• Κωνσταντίνος Κ. (Οδησσός, 30 Ιουλίου 1821 - Αθήνα, 15 Φεβρουαρίου 1876), αξιωματικός του ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού. Νυμφεύτηκε την Ελένη Αναστασίου Μαυρομιχάλη. Η κόρη του:
  • Γεώργιος (1863-1907).
  • Ραλλού (1864-1944).
  • Ζωή (1868-1928), παντρεύτηκε τον Ιωάννη Βαλαωρίτη τραπεζίτη, γιο του ποιητή.

• Κυριάκος Σιμόπουλος, Πώς είδαν οι ξένοι την Ελλάδα του 21, 1ος τόμος 1821-1822, εκδ. Στάχυ, Αθήνα, 1999.