Julian Kozłowski

Julian Jan Kozłowski vel Edward Milewski vel Henryk Bielecki vel Stefan Kowalczyk vel Julian Krupa vel Nowak, pseud.: „Cichy”, „Wuj”, „Rybak” (ur. 6 stycznia 1898 w Warszawie, zm. 18/19 sierpnia 1944 tamże) – polski nauczyciel, oficer Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie i Armii Krajowej, kapitan piechoty, cichociemny, powstaniec warszawski.

Julian Kozłowski został powołany przed 1920 rokiem do Armii Rosyjskiej, skąd zdezerterował, jednak został ujęty i zesłany na Syberię. Ukończył Centralny Instytut Wychowania Fizycznego. Był profesorem (nauczycielem wychowania fizycznego) Liceum Krzemienieckiego.

We wrześniu 1939 roku zgłosił się ochotniczo do komendy Garnizonu Krzemienieckiego. 21 września przekroczył granicę polsko-węgierską. Został internowany na Węgrzech. W kwietniu 1940 roku znalazł się we Francji, gdzie został skierowany do Rezerwowego Obozu Wyszkolenia Oficerów (ROWO) w Camp de Coëtquidan i w Pléneuf-Val-André. W czerwcu 1940 roku dostał się do Wielkiej Brytanii, gdzie służył kolejno w 3 kompanii 17 batalionu kadrowego strzelców 7. Brygady Kadrowej Strzelców, w załodze pociągu pancernego „C”, 4 Brygadzie Kadrowej Strzelców i w 1 Samodzielnej Brygadzie Spadochronowej.

Po przeszkoleniu konspiracyjnym w dywersji został zaprzysiężony 7 kwietnia 1942 roku i przeniesiony do Oddziału VI Sztabu Naczelnego Wodza. Zrzutu dokonano w nocy z 3 na 4 września 1942 roku w ramach operacji „Measles”, którą dowodził kpt. naw. Mariusz Wodzicki. W tej samej ekipie zostali zrzuceni również: ppor. Jan Grycz „Dziadzio”, por. Wincenty Michalczewski „Mir”, por. Kazimierz Smolski „Sosna”, kpt. Wacław Zaorski „Ryba” i mjr Wiktor Zarembiński „Zrąb”.

Po skoku Kozłowski otrzymał przydział do Oddziału I Organizacyjnego Komendy Głównej Armii Krajowej na stanowisko szefa Wydziału Techniczno-Legalizacyjnego („Park”, „Leta”, „Izba”). Stanowisko szefa Wydziału objął w grudniu 1942 roku. W lipcu 1943 roku został oddelegowany do Delegatury Rządu na Kraj na stanowisko zastępcy Delegata Rządu na Wołyń (Kazimierza Banacha) z miejscem postoju w Kowlu. Do późnego lata 1943 roku pełnił obowiązki Delegata w Okręgowej Delegaturze Rządu na Wołyń. W skład Wołyńskiej Okręgowej Delegatury wchodziły: wydział bezpieczeństwa i samoobrony; komenda Państwowego Korpusu Bezpieczeństwa (PKB) i samoobrony; wydział oświaty i kultury; wydział propagandy; inspektor łączności. We wszystkich powiatach utworzono inspektoraty Delegatury.

Na początku 1944 roku Julian Kozłowski został aresztowany przez Niemców. Udało mu się zbiec z obozu w Kowlu i wrócić do Warszawy.

Po wybuchu powstania warszawskiego znalazł się w Rejonie 5 „Oaza” Obwodu Mokotów AK. Od 18 sierpnia dowodził 1 kompanią (Batalionu „Oaza”) tego rejonu. W nocy z 18 na 19 sierpnia 1944 roku dowodził oddziałem uderzającym na Wilanów w celu połączenia się z innym oddziałem przebijającym się z lasów kabackich. Połączone oddziały uderzyły na Pałac w Wilanowie. Poległ wraz z 7 innymi żołnierzami w wymianie ognia w bramie wjazdowej na teren pałacu.

Został pochowany w Warszawie.

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari
• Order Krzyża Grunwaldu III klasy – pośmiertnie
• Srebrny Krzyż Zasługi
• Medal za Długoletnią Służbę.

Był synem Adolfa, sędziego, i Ludwiki z domu Bobińskiej. W 1922 roku ożenił się z Felicją Król (1891–1975). Mieli córkę Jadwigę (1923–1989).

W lewej nawie kościoła św. Jacka przy ul. Freta w Warszawie odsłonięto w 1980 roku tablicę Pamięci żołnierzy Armii Krajowej, cichociemnych – spadochroniarzy z Anglii i Włoch, poległych za niepodległość Polski. Wśród wymienionych 110 poległych cichociemnych jest Julian Kozłowski.

Atak na Pałac w Wilanowie jest upamiętniony w postaci wielkiego głazu stojącego przy Cmentarzu Wilanowskim. Na głazie umieszczono tablicę z napisem:

.

• Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. 2. Rzeszów: Wydawnictwo „Abres”, 1996, s. 84–86. ISBN 83-902499-5-2.
• Jędrzej Tucholski: Cichociemni. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 1984, s. 345. ISBN 83-211-0537-8.
• Jędrzej Tucholski: Cichociemni 1941–1945 – Sylwetki spadochroniarzy. Wojskowy Instytut Historyczny, s. 91–92.

• Biogram. elitadywersji.org