Quick Facts
Biography
Józef Planetorz (ur. 1882 w Cisku, zm. 1956) – powstaniec śląski, działacz oświatowy i plebiscytowy na Górnym Śląsku.
Życiorys
Był synem Wincentego Planetorza i Joanny Wieczorek, a także ojcem znanego później na całym Śląsku, a zwłaszcza na Śląsku Opolskim, działacza harcerstwa polskiego Władysława Planetorza. Zawodowo Józef Planetorz był murarzem.
Działalność
W 1910 roku był inicjatorem utworzenia Towarzystwa Śpiewaczego w Cisku.
Józef Planetorz brał udział w powstaniach śląskich. W czasie plebiscytu na Górnym Śląsku był działaczem Polskiego Komitetu Plebiscytowego na powiat kozielski oraz jednym z inicjatorów zbierania podpisów na rzecz otwarcia tzw. polskiej szkoły mniejszościowej w Cisku. Szkołę otwarto po wielu zabiegach i staraniach 1 maja 1925. Był mężem zaufania oraz sekretarzem na powiat kozielski Związku Polaków w Niemczech.
Po wybuchu II wojny światowej wraz z rodziną został wysiedlony z rodzinnego Ciska oraz wraz z młodszym synem Damianem (1914–45) aresztowany i umieszczony w obozie koncentracyjnym Buchenwald. Również jego najstarszy syn Władysław został w 1941 aresztowany przez Niemców i umieszczony w obozach koncentracyjnych Auschwitz i Mauthausen-Gusen. 6 stycznia 1942 Niemcy skonfiskowali cały majątek Planetorzów, a resztę rodziny wysiedlili do Generalnego Gubernatorstwa. Obaj synowie Józefa zostali zamordowani przez niemieckich nazistów i nie doczekali końca wojny.
Józef Planetorz powrócił do Ciska po zakończeniu II wojny światowej gdzie był radnym Gminnej Rady Narodowej w Cisku. Po wojnie odznaczony został Złotym Krzyżem Zasługi.
Bibliografia
- Ryszard Hajduk, Stefan Popiołek "Encyklopedia, która się nie ukazała", Wyd. Śląsk, Katowice 1970.
- "Encyklopedia powstań śląskich", Instytut Śląski w Opolu, Opole 1982, str. 394, hasło "Planetorz Józef".