Quick Facts
PiscesBiography
Józef Jagielski (ur. 22 lutego 1890 w Wieliczce, zm. 3 października 1951 tamże) – nauczyciel, działacz społeczny, burmistrz Wieliczki w latach 1934–1939, zesłaniec, organizator szkoły w obozie polskich uchodźców w Tengeru w Afryki Wschodniej.
Życiorys
Józef Jagielski ukończył w 1909 roku Seminarium Nauczycielskie Męskie w Krakowie i rozpoczął pracę jako nauczyciel. Podczas I wojny światowej był żołnierzem armii austriackiej. W 1917 roku ożenił się ze Stanisławą Porębską, również nauczycielką. W dokumentach archiwalnych szkoły w Rozdzielu można znaleźć informację, że Stanisława od roku 1918 uczyła w tej placówce, a rok później została jej kierowniczką. Od roku szkolnego 1919/20 pracował tam również Józef Jagielski. W Rozdzielu urodził się jeszcze ich syn Stanisław. Ich praca w tej wsi trwała jednak dosyć krotko, bo w roku 1920 Józef powrócił do Wieliczki.Otrzymał posadę nauczyciela w Powszechnej Szkole Męskiej im. Jana Kantego (obecnie Szkoła Podstawowa nr 2). W latach 1929–1934 pełnił funkcję kierownika tej szkoły. Uczył także w Prywatnym Seminarium Żeńskim. Był prezesem miejscowego ogniska Związku Nauczycielstwa Polskiego.
W 1934 roku został wybrany do rady miejskiej, która jednogłośnie wybrała go burmistrzem Wieliczki. Pełnił tę funkcję do wybuchu II wojny światowej. W 1935 roku, podczas strajku górników w kopalni soli pośredniczył w rozmowach pomiędzy zarządem kopalni a strajkującymi. We wrześniu 1939 roku został ewakuowany do Lwowa. Po zajęciu miasta przez wojska radzieckie odmówił przyjęcia obywatelstwa ZSRR. W 1940 roku został zesłany wraz z żoną i trójką dzieci na Ural. Pracował między innymi przy wyrębie lasów. Na mocy układu Sikorski-Majski został zwolniony i przedostał się do miejsca formowania 5 Dywizji Piechoty. Ewakuowany wraz z nią do Iranu, przez Indie trafił do Afryki Wschodniej. Osadzony z rodziną w obozie uchodźców w Tengeru, zorganizował tam polską szkołę, pełniąc także funkcję inspektora szkolnego dla innych obozów uchodźców w Afryce.
Po likwidacji polskiego osiedla w 1947 roku zdecydował się na powrót do kraju. Zmarł w Wieliczce w październiku 1951 roku i został pochowany na miejscowym cmentarzu parafialnym w kwaterze Xa.
Uwagi
Bibliografia
- Jadwiga Duda. 122 spotkanie z cyklu „Wieliczka – Wieliczanie” pt. „Wieliczanie na frontach II wojny światowej (1939–1945)”. „Biblioteczka Wielicka”, Wieliczka, 2008. ISSN 1730-2900.