Józef Bartelmus

Józef Bartelmus (ur. 12 marca 1881 we Lwowie, zm. 1950) – podpułkownik audytor Wojska Polskiego.

Ukończył gimnazjum we Lwowie. We Lwowie ukończył następnie studia prawnicze. Podczas I wojny światowej służył w austriackim audytoriacie wojskowym kolejno w Wiedniu, Krakowie i na Podkarpaciu. Następnie był sędzią we Lwowie.

Podczas walk o Lwów z Ukraińcami wstąpił w listopadzie 1918 do Wojska Polskiego. Został audytorem w Sądzie Polowym we Lwowie a później w Sądzie Polowym Dywizji Lwowskiej. Następnie był szefem Grupy Prokuratorskiej a później prokuratorem Sądu Polowego we Lwowie. 7 czerwca 1919 roku Minister Spraw Wojskowych powierzył mu pełnienie obowiązków prokuratora wojskowego Okręgu Generalnego we Lwowie.

Zweryfikowany został jako major Korpusu Sądowego ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku. W latach 20. był doradcą prawnym w Dowództwie Okręgu Korpusu Nr VIII w Toruniu. Z dniem 15 kwietnia 1925 roku został przydzielony do Kierownictwa Marynarki Wojennej w Warszawie na stanowisko doradcy prawnego. 3 maja 1926 roku został awansowany na podpułkownika ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1925 roku i 3. lokatą w korpusie oficerów sądowych. Na początku lat 30. został przeniesiony w stan spoczynku. W 1934 roku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III.

Na emeryturze, razem z żoną Emmą, zamieszkał na wyspie Šolta w Chorwacji. W miejscowości Nečujam nabył duży obszar ziemi i kilka nieruchomości, w tym w 1928 roku piętnastowieczny dom, w którym przebywał na przełomie XV i XVI wieku Marko Marulić – wielka postać chorwackiej literatury. W wyremontowanym budynku powstał pensjonat leczniczy dla polskiej młodzieży, głównie ze schorzeniami astmatycznymi. W 1937 i w 1938 roku w pensjonacie przebywał między innymi Krzysztof Kamil Baczyński. Był także fundatorem miejscowego kościółka pod wezwaniem św. Piotra z ołtarzem Matki Boskiej Ostrobramskiej. W 1939 roku posiadał mieszkanie przy ulicy Piusa XI 47a w Warszawie.

Po II wojnie światowej, we wrześniu 1946, z żoną powrócili do Polski i osiedli w Świdnicy na Dolnym Śląsku.

• Srebrny Krzyż Zasługi (1925).

Jedna z ulic w miejscowości Nečujam została nazwana imieniem Józefa Bartelmusa.

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa, 1934. [dostęp 2016-06-11].
• Leszek Kania, Słownik biograficzny oficerów-audytorów służby sprawiedliwości Wojska Polskiego 1914–1945 (Cz. 2), Wojskowy Przegląd Prawniczy nr 3 z 2004, s. 110–111.