Joanna Domaszewska

Joanna Helena Domaszewska ps. Hanka, Aśka (ur. 6 lipca 1925 w Lesku) pseudonim Hanka, Jaśka – oficer AK, łączniczka, kurierka NIE, po wojnie artystka, rzeźbiarka.

Wychowywała się pod Lwowem we wsi Stare Sioło. W szkole należała do drużyny Orląt Lwowskich, W 1939 organizowała wraz z koleżankami pomoc dla ukrywających się przed władzą radziecką. Po wkroczeniu Niemców na ziemie wschodnie w 1941 wstąpiła do ZWZ. Działała jako kolporterka prasy i łączniczka. Pracowała w Instytucie Beringa we Lwowie jako karmicielka wszy. Podczas akcji Burza była łączniczką między oddziałami stacjonującymi we Lwowie a Zgrupowaniem AK w Starym Siole. Wielokrotnie przechodziła przez front niemiecko-rosyjski. Po wkroczeniu sowietów została łączniczką w stopniu chorążego organizacji NIE ze Zrzeszeniem Wolność i Niezawisłość i była poszukiwana zarówno przez NKWD, jak i UPA. Rozkazem Nr 1 Dowódcy Obszaru AK z 10 V 1945, na wniosek Komendanta Inspektoratu Bóbrka „NIE”, 10 maja 1945 została odznaczona Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari. Order został potwierdzony przez ZBoWiD w 1989.

W trakcie wojny ukończyła szkołę plastyczną, a po zakończeniu wojny rozpoczęła studia w PWSP w Katowicach pełniąc wciąż funkcję łączniczki. Poszukiwana przez UB wyjechała do Wrocławia gdzie kontynuowała naukę. Dyplom obroniła w 1952, w tym też czasie (od 1949) była młodszym asystentem na wydziale Rzeźby Wyższej Szkoły Sztuk Pięknych we Wrocławiu. Po ukończeniu studiów, wciąż prześladowana za działalność konspiracyjną, przeniosła się do Nysy, gdzie pracowała w Ognisku Plastycznym. W latach 70 wróciła do Wrocławia i pracowała w Państwowym Ognisku Kultury Plastycznej. Wykonała szereg rzeźb, tablic upamiętniających oraz pomników, które znajdują się w Opolu, Nysie, Wrocławiu, Częstochowie i Zielonej Górze. Jest członkiem Związku Polskich Artystów Plastyków.

W 2001 została mianowana podporucznikiem, a w 2003 awansowała na stopień porucznika.

• Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari (1945)
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (2007), nadany zasłużonym kombatantom posiadającym Order Wojenny Virtuti Militari
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
• Krzyż Walecznych
• Złoty Krzyż Zasługi (1977)
• Krzyż Armii Krajowej
• Krzyż Partyzancki
• Medal Wojska
• Krzyż Obrony Lwowa
• Krzyż Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”
• Odznaka pamiątkowa Akcji „Burza”
• Odznaka „Weteran Walk o Wolność i Niepodległość Ojczyzny”
• Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury” (1972)