Jerzy Niemojowski

Jerzy Niemojowski (ur. 8 grudnia 1918 w Nowym Sączu, zm. 31 marca 1989 w Londynie) – polski poeta oraz tłumacz literatury iberoamerykańskiej i anglosaskiej.

W Nowym Sączu uczęszczał do gimnazjum im. Jana Długosza o profilu klasycznym. W 1937 (jeszcze pod nazwiskiem Jerzy Kłosowski) wraz ze szkolnymi kolegami: Henrykiem Einhornem oraz Zdzisławem Wróblewskim założył grupę literacko-artystyczną „Przełęcz” i redagował pismo młodzieżynowosądeckiej Zew Gór. Następnie studiował na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego. Należał do Klubu Młodych Artystów Krakowa, skupionych wokół pisma Nasz Wyraz, na którego łamach publikował swoje wiersze (1938). W 1939 roku jako ochotnik przystąpił do kampanii wrześniowej. W latach 1940–1943 był działaczem podziemia na Podhalu. W marcu 1943 został aresztowany przez Gestapo. Do 1945 był więźniem obozów koncentracyjnych Heidelager (Pustków), Sachsenhausen (obecnie dzielnica Oranienburga w Brandenburgii) i Mittelbau-Dora w Turyngii. W czasie ewakuacji obozu Dora przez Niemców, zbiegł i zmienił nazwisko na Niemojowski. Do 1947 roku przebywał w amerykańskiej strefie okupacyjnej w Niemczech, gdzie nakładem Związku Wychodźstwa w Hanowerze ogłosił swoje pierwsze zbiory poezji i prozy.

W 1947 wyemigrował do Wielkiej Brytanii, gdzie ukończył Szkołę Handlu Zagranicznego w Londynie oraz studiował na Wydziale Ekonomicznym Uniwersytetu Londyńskiego. Od 1951 r. pracował jako urzędnik kolei brytyjskich i działacz związków zawodowych. Równolegle publikował swoją poezję i przekłady z angielskiego, hiszpańskiego i portugalskiego. Jednym z najważniejszych przekładów było tłumaczenie poematów T.S Eliota, wydane wraz z własnym esejem p.t. „Teoretyczne rozważania i praktyka przekładu poetyckiego”, ważnym dla poznania poetyckich założeń Niemojowskiego. Przez pewien czas związany z londyńską grupą poetycką „Kontynenty”. Jego liryki zamieszczono w antologii tej grupy „Opisane z pamięci”. Pierwsze książki drukował w Hannowerze, wśród nich – dramat wierszem „Wyszywane orłami”.

W 1938 napisał zaginiony „Taniec z pochodniami”. W 1949 powstała „Anita”, wyróżniona w 1953 na konkursie w Chicago. Dwie pierwsze sztuki „na tematy polskie” miały korespondować z dwoma sztukami „na tematy antyczne”, niedokończoną „Ismeną” i projektowaną „Tragedią pana Minotaura z Knossos”. „Anita” to wydobyty z rękopisu, nigdy nie grany, „utwór wysoce kontrowersyjny”, tragedia w typie Eliotowskim, rygorystycznie przestrzegająca jedności czasu, miejsca i akcji, napisana białym trzynastozgłoskowcem. Pracował również nad antologią wierszy poetów-kombatantów z II wojny światowej. Nie została ona wydana, jego pracę przerwała nagła śmierć w 1989.

Członek Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie.

• Zmartwychwstanie zabitych. Nivola Hanower, 1946
• Wyszywane orłami: Dramat, 1946
• Najkosztowniejszy poemat, Hanower, 1946
• Karta poetycka, Londyn, 1955
• Źrenice. Dwa arkusze poezji 1956
• Epigramaty, Londyn, Oficyna Poetów i Malarzy, 1963
• Opisane z pamięci, Warszawa 1965, PIW, opr. A. Lam – wybrane liryki
• Koncert na głos kobiecy, Warszawa: „Czytelnik”, 1967
• Karnet indygowłosej, Kraków, Wydawnictwo Literackie, 1970
• Appassionata, Czytelnik 1971
• Wiersze wczesne wybrane, wybór i wstęp Ryszard Matuszewski, Warszawa, „Czytelnik”, 1983
• Kawalkady piekła, Kraków/Wrocław: Wydaw. Literackie, 1985
• Posępne wina, Warszawa: „Czytelnik”, 1993
• Rdzeniom goryczy, Warszawa: „Czytelnik”

• Maska i pieśń: antologia poezji, Ezra Pound, Monachium: Elisabeth Kottmeier i Igor J. Kostecki, 1960
• Ewokacje: krótka antologia poezji Ameryki Iberyjskiej, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1968
• Szkice krytyczne, wybrała, przeł. i wstępem opatrzyła Maria Niemojowska, ‬wiersze przeł. Jerzy Niemojowski, Edward Porębowicz‬, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1972
• Surowe sonety, Igor Kostecki, 1976
• Poematy, Thomas Stearns Eliot, przekł. i szkic o teorii i praktyce przekładu poetyckiego Jerzego Niemojowskiego., Londyn: nakładem prywatnym, 1978

• Lesław Bartelski M.: Polscy pisarze współcześni, 1939-1991: Leksykon. Wydawn. Nauk. PWN. ISBN 83-01-11593-9.
• Jerzy Niemojowski: Kawalkady piekła. Nota o autorze. Krzysztof Lisowski (red.). Wydawnictwo Literackie, 1985, s. 2. ISBN 83-08-01393-7.