Jerzy Koch
Quick Facts
Biography
Jerzy Koch (ur. 1958) - polski literaturoznawca, niderlandysta i germanista z wykształcenia, specjalizujący się w literaturze i języku afrikaans, literaturze kolonialnej, niderlandzkiej i południowoafrykańskiej. Tłumacz literatury niderlandzkiej na język polski. Profesor zwyczajny, doktor habilitowany nauk filologicznych, w latach 1985-2011 związany z Uniwersytetem Wrocławskim i tamtejszą Katedrą Filologii Niderlandzkiej, aktualnie (od 1997) z Uniwersytetem im. A. Mickiewicza w Poznaniu, gdzie kieruje Zakładem Studiów Niderlandzkich i Południowoafrykańskich na Wydziale Anglistyki. Badacz stowarzyszony (research fellow) Uniwersytetu Wolnego Państwa (Universiteit van die Vrystaat - University of the Free State[1]) w Bloemfontein (Południowa Afryka). Pierwszy Polak, a zarazem pierwszy cudzoziemiec będący od roku 2005 pełnoprawnym członkiem Południowoafrykańskiej Akademii Nauk i Sztuk.
Na język polski tłumaczył utwory pisarzy flamandzkich, holenderskich i południowoafrykańskich, m.in. J. Bernlefa, Hugo Clausa, Joba Degenaara, Eduarda Douwesa Dekkera, Fernanda Florizoone, Guya van Hoofa, Gerrita Kouwenaara, Luceberta, Harry'ego Mulischa, Leonarda Nolensa, Felixa Timmermansa, Karela Verleyena, Jana de Zangera i in. .
Publikacje książkowe
- Niderlandzki. Język dwudziestu milionów Holendrów i Flamandów, [współautor Omer Vandenputte] Stichting „Ons Erfdeel”, Rekkem 1992, wyd. drugie 1995.
- Multatuli (1820-1887) w Polsce: próba historycznoliterackiej analizy przebiegu recepcji na przełomie XIX i XX wieku, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2000 [1].
- Outsider onder de zijnen. Vormen van xenofanie in de Afrikaanse roman, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2002.
- Historia literatury południowoafrykańskiej. Literatura afrikaans (XVII-XIX wiek), Wydawnictwo Akademickie Dialog, Warszawa 2004.
- "Wenus Hotentocka" i inne rozprawy o literaturze południowoafrykańskiej, Wydawnictwo Akademickie Dialog, Warszawa 2008.
- Afrikaans. Een drieluik, [współredaktorzy Hans den Besten, Frans Hinskens] Stichting Neerlandistiek VU, Amsterdam & Nodus Publikationen, Münster 2009.
- Van koloniale naar wereldliteratuur?, [współredaktor Ewa Dynarowicz] Vakgroep Nederlandse en Zuid-Afrikaanse Studies IFA UAM, Poznań 2008..
- Akten des XII. Internationalen Germanistenkongresses Warschau 2010. Vielheit und Einheit der Germanistik weltweit. Band 3: Jiddische Sprache und Literatur, Luxemburgistik, Niederländische Sprach- und Literaturwissenschaft mit besonderer Berücksichtigung des Afrikaans, Oudere Nederlandse Letterkunde (Ältere Niederländische Literatur), [współredaktorzy F. Grucza, S. Neuberg. C.D. Conter] Peter Lang Verlag, Frankfurt am Main 2012.
- Historia literatury południowoafrykańskiej: Literatura afrikaans (okres usamodzielnienia 1900-1930), Wydawnictwo Akademickie Dialog, Warszawa 2013..
- "Werkwinkel. Journal of Low Countries and South African Studies" (red. naczelny), Zakład Studiów Niderlandzkich i Południowoafrykańskich, Wydział Anglistyki, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Poznań.
- A History of South African Literature: Afrikaans Literature. Part One: From the 17th to the 19th Century. Tłum. D. Ferens, Van Schaik, Pretoria 2015.
Nagrody, wyróżnienia
- druga nagroda w konkursie na esej o Eduardzie Douwes-Dekkerze (pseud. Multatuli), Amsterdam, 1991.
- Wielkie Wyróżnienie (Grote Onderscheiding) za rozprawę doktorską na Katholieke Universiteit Leuven (Katolicki Uniwersytet w Lowanium), Lowanium, 1991.
- laureat nagrody im. M. Nijhoffa (Martinus Nijhoffprijs) za całokształt dorobku tłumaczeniowego, Amsterdam, 1995 [1].
- nagroda Ministra Edukacji Narodowej i Sportu za książkę Outsider onder de zijnen. Vormen van xenofanie in de Afrikaanse roman (2002), Warszawa 2003.
- nagroda Ministra Edukacji Narodowej i Sportu za książkę Historia literatury południowoafrykańskiej. Literatura afrikaans XVII-XIX wiek (2004), Warszawa 2005.
- nagroda Ministerstwa Spraw Zagranicznych Królestwa Holandii za propagowanie kultury niderlandzkiej w Polsce, Haga-Amsterdam, 2009 [www.spacetotakeplace.nl].
- laureat nagrody Neerlandia im. Hermana Vissera (ANV-Visser Neerlandia-prijs) "za osobisty wkład w rozwój kultury niderlandzkiej za granicą", Utrecht, 2009 [2].
- belgijski Order Oficerski Leopolda I (Leopoldsorde), 2010.
Tłumaczenia książek
- Guy van Hoof, Uskok, [wybór wierszy], Witryna Artystów, Kłodzko 1985.
- Gerrit Kouwenaar, Carte parlante, [wybór wierszy], Witryna Artystów, Kłodzko 1986.
- Lucebert, Szkoła amsterdamska, [wybór wierszy, współautorzy Andrzej Dąbrówka, Krzysztof Karasek], Wydawnictwo Literackie, Kraków 1986.
- Willem M. Roggeman, Fatamorgana we Flandrii, [wybór wierszy], Witryna Artystów, Kłodzko 1987.
- Karel Verleyen, Wróg bez twarzy, [powieść, Vijand zonder gezicht, 1982], Nasza Księgarnia, Warszawa 1987.
- J. Bernlef, Martwa natura z morszczynem, [wybór wierszy], Witryna Artystów, Kłodzko 1988.
- Herman de Coninck, Hotel Eden, [wybór wierszy], Witryna Artystów, Kłodzko 1989.
- Felix Timmermans, Psalm flamandzki, [powieść; Boerenpsalm, 1935], Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1989.
- Jan de Zanger, Ben nie żyje, [powieść; Ben is dood, 1981], Wydawnictwo „Śląsk”, pp. 136.
- Hannie Rouweleer, Szeptem, [wybór wierszy], Fundacja dla Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1990.
- Hugo Claus, Wiersze z Oostakker, [wiersze; Oostakkerse gedichten, 1955], Witryna Artystów, Kłodzko 1990.
- J. Bernlef, Golden delicious, [wybór wierszy], „Leopoldinum” Oficyna Wydawnicza Fundacji dla Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1991.
- Job Degenaar, Linia przypływu, [wybór wierszy], „Leopoldinum” Oficyna Wydawnicza Fundacji dla Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1991.
- Miriam Van hee, Komunikacja miejska, [wybór wierszy], Witryna Artystów, Kłodzko 1992.
- Paul Rodenko, Mała haska suita, [wybór wierszy], Leopoldinum, Wrocław 1992.
- Ingrid Jonker, Tęsknota za Kapsztadem, [wybór wierszy], Witryna Artystów, Kłodzko 1993.
- Multatuli [właśc. Eduard Douwes Dekker], Maks Havelaar czyli aukcje kawy Holenderskiego Towarzystwa Handlowego, [powieść; Max Havelaar of de koffiveilingen der Nederlandse Handelmaatschappij, 1860], Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich, Biblioteka Narodowa, Seria II, No 236, Wrocław 1994.
- Leonard Nolens, Słowo jest uczciwym znalazcą, [wybór wierszy], Witryna Artystów, Kłodzko 1994.
- Fernand Florizoone, Źródła Izery, [wybór wierszy], Leopoldinum, Wrocław 1994.
- Hugo Claus, Mały łagodny, okrutny kat. Wiersze z lat 1948-1963, [wybór wierszy], Witryna Artystów, Kłodzko 1996.
- J.A. Kossman-Putto, E. H. Kossman, Niderlandy. Historia Północnych i Południowych Niderlandów, Stichting „Ons Erfdeel”, Rekkem 1996.
- Lucia Thijssen, Polska i Niderlandy: 1000 lat kontaktów, [współautor], Walburg Pers, Zutphen 1997; wyd. drugie 2003.
- Harry Mulisch, Procedura, [powieść; De Procedure, 1998] WAB: Warszawa 2001, 2012.