Jan Tupikowski
Quick Facts
Biography
Jan Tupikowski (ur. 6 kwietnia 1894 w Łukowie, zm. po 19 marca 1939) – kapitan administracji (piechoty) Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.
Życiorys
Urodził się 6 kwietnia 1894 w Łukowie, w rodzinie Aleksandra i Ksaweryny z Milewskich. Ukończył cztery klasy w szkole miejskiej. W 1913 wyjechał do Moskwy, gdzie uczył się w szkole buchalteryjnej. Po zakończeniu nauki został zatrudniony w jednej z moskiewskich firm handlowych, w charakterze pomocnika buchaltera.
20 września 1915 został powołany do armii rosyjskiej i wcielony do 6 syberyjskiego pułku piechoty. Po ośmiomiesięcznym szkoleniu rekruckim został wysłany do szkoły praporszczyków w Gori (ros. Горийская школа прапорщиков). Po ukończeniu szkoły został przeniesiony do 124 pułku piechoty w celu odbycia praktyki. Później w składzie pułku marszowego został wysłany na front rumuński i tam wcielony do 32 pułku strzelców. 20 marca 1918 wyjechał na urlop wypoczynkowy, z którego już nie wrócił ponieważ wstąpił do Oddziału Polskiego w Odessie. Po rozwiązaniu oddziału próbował bez skutku przedostać się do I Korpusu Polskiego w Rosji. Następnie wstąpił do 4 Dywizji Strzelców Polskich, z którą przybył do kraju.
Do Wojska Polskiego został przyjęty z byłej armii rosyjskiej i przydzielony do 8 pułku piechoty Legionów. Wyróżnił się 23 września 1920 dowodząc 10. kompanią w walkach o Brzostowicę. 10 października 1920 dowódca III batalionu 8 pp Leg. porucznik Antoni Sikorski we wniosku na odznaczenie Orderem Virtuti Militari napisał:
dn. 23.9.1920 r. kiedy nieprzyjaciel w silnym natarciu chciał złamać naszą linię, pomimo że oba skrzydła były silnie zagięte do tyłu, ppor. Tupikowski ślicznym kontratakiem werżnął się w linię nieprzyjacielską i osiągnął szosę Brzostowicką. Odrzucony stamtąd, dwa razy jeszcze musiał zdobywać te same miejsca, które ostatecznie utrzymał. Cały czas szedł na czele swojej kompanii i świecił męstwem i odwagą.
Wniosek, w zastępstwie dowódcy pułku, podpisał kapitan Leon Winiarski, a poparł generał podporucznik Leon Berbecki, dowódca 3 Dywizji Legionów.
1 czerwca 1921, w stopniu porucznika, pełnił służbę w Centrum Wyszkolenia Wołkowysk, a jego oddziałem macierzystym był 8 pp Leg. Po zakończeniu działań wojennych kontynuował zawodową służbę wojskową w 8 pp Leg. w Lublinie. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu porucznika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 1800. lokatą w korpusie oficerów piechoty, a 12 kwietnia 1927 prezydent RP nadał mu stopień kapitana z dniem 1 stycznia 1927 i 120. lokatą w korpusie oficerów piechoty. W lipcu 1928 został przeniesiony do kadry oficerów piechoty z równoczesnym przeniesieniem służbowym do Szkoły Podchorążych Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej. W roku szkolnym 1928/29 był oficerem 6 kompanii podchorążych II rocznika, a w roku szkolnym 1929/30 komendantem klasy „C” 1. kompanii podchorążych. W styczniu 1930 został przeniesiony do 84 pułku piechoty w Pińsku. W marcu 1934 był dowódcą 2. kompanii 84 pp. Ukończył kurs informacyjny przy Ekspozyturze Nr 5 Oddziału II Sztabu Głównego we Lwowie. W listopadzie 1933 mjr dypl. Tadeusz Skinder proponował przenieść go z wojska do wywiadu Korpusu Ochrony Pogranicza. Po 1935 został przeniesiony do korpusu oficerów administracji (grupa administracyjna) i przydzielony do Komendy Rejonu Uzupełnień Pińsk na stanowisko kierownika I referatu ewidencji, na którym pozostawał do 19 marca 1939.
Był żonaty.
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 1101 – 17 maja 1921
- Krzyż Walecznych
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- łotewski Medal Pamiątkowy 1918-1928 – 6 sierpnia 1929
- Medal Zwycięstwa
Uwagi
Przypisy
Bibliografia
- Tupikowski Jan. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.69-6131 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-09-03].
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
- Rozkazy Dowództwa Okręgu Generalnego „Kielce”. [dostęp 2018-05-08].
- Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty. 5 czerwiec 1935. Warszawa: Departament Piechoty Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1935.
- Mieczysław Targowski: Zarys historji wojennej 8-go pułku piechoty Legionów. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1928, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
- Wacław Lenkiewicz, Andrzej Sujkowski, Hugo Zieliński: Księga Pamiątkowa 1830 – 29 XI 1930. Szkice z dziejów piechoty polskiej. Ostrów-Komorowo: Szkoła Podchorążych Piechoty, 1930.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Łukasz Ulatowski: Polski wywiad wojskowy w 1939 roku. Struktura organizacyjna, składy osobowe, personel, budżet, mob. Warszawa: Łukasz Ulatowski, 2013. ISBN 978-83-938229-2-8.