Jan Poels

Jan Poels (Venray, 21 maart 1851 - Utrecht, 4 maart 1927) was een Nederlandse veearts en hoogleraar, en de grondlegger van de Rijksseruminrichting te Rotterdam.

Poels werd geboren in Limburg en studeerde diergeneeskunde aan de Rijksveeartsenijschool te Utrecht. Hij had belangstelling voor de prille wetenschap van de bacteriologie.

Nadat hij zich vestigde als veearts in Delfshaven nam Poels als pionier zelfstandig en uit eigen middelen de bacteriologie ter hand. Hij onderhield daarbij een uitgebreid netwerk van wetenschappelijke contacten. Eind 19e eeuw tastte men ten aanzien van de bestrijding van vele besmettelijke veeziekten nog grotendeels in het duister. De Nederlandse diergeneeskundige wetenschap van die tijd toonde ternauwernood belangstelling voor dit onderwerp.

In Rotterdam kon Poels als districts-veearts vanaf 1893 gebruikmaken van de faciliteiten van het gemeentelijk laboratorium waar bacteriologisch en serologisch onderzoek voor het Coolsingelziekenhuis en plaatselijke huisartsen werd gedaan en waar men ook voor vaccinaties terechtkon. Poels gaf daar ook een cursus bacteriologie.

Van de Nederlandse regering kreeg Poels een officiële opdracht ter bestudering van de kalverziekte. Zijn onderzoekingen hebben ertoe geleid, dat de bestrijding van deze ziekte met inzicht en enige zekerheid kon worden uitgevoerd.

In 1900 gaf de regering Poels de opdracht de varkensziekte - die toentertijd jaarlijks duizenden slachtoffers maakte - aan een studie te ontwerpen en aanwijzingen voor de bestrijding op te stellen. In 1904 verklaarde de regering zich bereid tot de oprichting over te gaan van de Rijksseruminrichting te Rotterdam, de eerste van zijn soort in Europa. Poels werd hiervan de directeur. In 1910 werd hij ook directeur van het Gemeentelijk Bacteriologisch Laboratorium van Rotterdam en in 1911 werd hij in Leiden tot (bijzonder) hoogleraar in de bacteriologie benoemd. Poels was van 1917 tot 1924 ook buitengewoon hoogleraar aan de Rijksveeartsenijschool te Utrecht.

• Poels, J. "Rapport over de kalverziekte in Nederland". 's Gravenhage, Nijhoff, 1899. In opdracht van de minister van Binnenlandse Zaken. 25 fig, 236 pp
• Poels, J. "De varkensziekten in Nederland". 's-Gravenhage, 1905. or.hln. 328p. Met 21 platen in kleur.
• Poels J. 1910 "De uierziekten van het rund, het schaap en de geit". Tijdschr. v. Veeartsenijkunde, 37, 789.
• Poels J. 1912 "De arthritis bij de huisdieren inzonderheid de metastatische arthritis uit aetiologisch oog punt". Tijdschr. v. Veeartsenijkunde, 39, 905.