peoplepill id: jan-piotr-dekowski
JPD
Poland
1 views today
1 views this week
Jan Piotr Dekowski
Polnischer Kurator

Jan Piotr Dekowski

The basics

Quick Facts

Intro
Polnischer Kurator
Places
Work field
Gender
Male
Place of birth
Tomaszów Mazowiecki, Poland
Place of death
Łódź, Poland
Age
81 years
The details (from wikipedia)

Biography

Jan Piotr Dekowski (ur. 22 lutego 1907 w Tomaszowie Mazowieckim, zm. 20 listopada 1988 w Łodzi) – polski etnograf, muzealnik i badacz terenowy. Kierownik i pracownik Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi.

Życiorys

Urodził się w rodzinie robotniczo-chłopskiej, ojcem był Konstanty Dekowski, matka Agnieszka z Kurzyców. W latach 1926-1931 uczył się w Państwowym Seminarium Nauczycielskim Męskim im. Tadeusza Rejtana w Tomaszowie Mazowieckim, w którym nauczycielem był Tadeusz Seweryn kierujący Szkolnym Kołem Krajoznawczym. Dekowski podczas wycieczek zbierał dokumentację etnograficzną. Działał w harcerstwie, będąc drużynowym oraz komendantem hufca. Po maturze pracował jako nauczyciel w szkołach powszechnych w Pludwinach (1931-1933), Zarzęcinie oraz Tomaszowie Mazowieckim (1933-1942 oraz 1945-50).

W 1949 r. podjął studia etnograficzne na Uniwersytecie Łódzkim, a w 1953 r. obronił pracę magisterską pt. „Strój piotrkowski” przygotowaną pod kierunkiem Kazimiery Zawistowicz-Adamskiej. Praca ta została opublikowana w 1954 r. w ramach serii Atlas Polskich Strojów Ludowych (t. 11). W 1968 r. obronił pracę doktorską pt. „Pożywienie chłopów łowickich”. której promotorką była także K. Zawistowicz-Adamska.

W 1950 r. ożenił się z Bronisławą Golik, która była nauczycielką. Nie mieli dzieci. Zmarł 20 listopada 1988 w Łodzi i tam został pochowany.

Działalność zawodowa i społeczna

Pełnił społeczną funkcję kierownika Muzeum Regionalnego w Tomaszowie Mazowieckim, które należało do Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego. Po zakończeniu wojny wrócił do pracy muzealnika i nauczyciela, a w 1946 r. zaprezentował pierwszą wystawę. W 1950 r. po upaństwowieniu tomaszowskiego muzeum został jego kierownikiem, a w 1956 r. służbowo został przeniesiony do Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, w którym pracował aż do przejścia na emeryturę w 1972 r.

Od 1946 r. był członkiem Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego, przez wiele kadencji zasiadał w Zarządzie Oddziału PTL w Łodzi, a także w Zarządzie Głównym PTL (członek w latach 1967-1970) oraz Głównej Komisji Rewizyjnej (członek w latach 1970-73). Po zakończeniu pracy zawodowej zaangażował się z ramienia PTL w prace Kół Miłośników Folkloru Robotniczego w Łodzi, Kaliszu i Opocznie, które zostały zintensyfikowane po 1974. W 1984 roku został członkiem honorowym Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego.

Za swoją działalność otrzymał w 1978 roku Nagrodę im. Oskara Kolberga.

Działalność naukowa

Badania terenowe prowadził na obszarze Polski środkowej, obejmującej tereny województwa łódzkiego (tzw. Wieluńskie, Piotrkowskie, Sieradzkie i Łęczyckie), ale także na terenie Wielkopolski (Kaliskie), Mazowsza (Łowickie), Kielecczyzny i Małopolski. Tematyka dotyczyła zagadnień tradycyjnych strojów ludowych, tradycyjnego pożywienia, rolnictwa i hodowli, sztuki ludowej, obrzędowości rodzinnej oraz folkloru robotniczego. Podstawą gromadzenia materiału były przede wszystkim badania terenowe, podczas których sporządzał liczne notatki, szkice i rysunki oraz wykonywał bardzo szczegółową dokumentację fotograficzną. Jego dorobek w zakresie publikacji liczy ponad 200 - książek, rozdziałów i artykułów naukowych oraz popularnonaukowych.

Spuścizna

Część bogatego archiwum terenowego znajduje się w zbiorach Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego we Wrocławiu. W 2016 przygotowany został wykaz archiwaliów znajdujących się w zbiorach Towarzystwa. Opracowanie było możliwe dzięki realizacji projektu „Opracowanie i udostępnienie unikatowej spuścizny po dr Janie Piotrze Dekowskim – wybitnym polskim etnografie i badaczu folkloru”. Opracowana została specjalna wyszukiwarka archiwaliów. Kontynuacją tych działań jest realizacja projektu „Materiały etnograficzne z archiwum Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego”, w ramach którego udostępnione zostały w internecie wybrane materiały z badań terenowych obejmujące zagadnienia: regionalne stroje ludowe (w tym wzorniki, próbki tkanin, fragmenty koronek, haftów z różnych obszarów woj. łódzkiego), folklor i obrzędowość tradycyjna, rzemiosło i budownictwo ludowe oraz te dotyczące działalności Kół Miłośników Folkloru (m.in. Łódź, Kalisz, Opoczno). Część materiałów dotyczących Koła Miłośników Folkloru znajduje się w Muzeum Okręgowym Ziemi Kaliskiej.

Publikacje

Wybrane publikacje:

  • Strój piotrowski (1954)
  • Strój sieradzki (1959)
  • Łęczycki strój ludowy (1985)
  • Z badań nad pożywieniem ludu łowickiego 1880–1939 (1968)

Materiały dostępne we wersji cyfrowej

W Bibliotece Cyfrowej Uniwersytetu Wrocławskiego udostępnione są materiały pochodzące z licznych badań terenowych prowadzonych przez Dekowskiego. Kolekcja liczy 38 tematycznych zespołów:

  • Wiedza i zajęcia ludu związane z lasem
  • Opowieści ludowe – materiały warsztatowe, wypisy
  • Materiały dot. pracy doktorskiej
  • Kądzielnice w powiecie łowickim
  • Opowieści sieradzkie
  • Muzykanci. Materiały warsztatowe
  • Odpowiedzi na ankiety i kwestionariusze
  • Pieśni i tańce obrzędowe
  • Pieśni i wiersze
  • Ilustracje dot. pożywienia. Sprzęty domowe
  • Folklor ziemi łęczyckiej
  • Pożywienie w zróżnicowaniu regionalnym
  • Pożywienie chłopów - materiały do druku
  • Encyklopedia pożywienia. Wstęp. Pożywienie chłopskie. Materiały do charakterystyki pożywienia łowickiego. Hasła do encyklopedii (poprawione). Indeksy do pożywienia.
  • Encyklopedia pożywienia. Hasła: A-M
  • Obrzędowość rodzinna w środkowej Polsce
  • Encyklopedia pożywienia. Hasła: N-Z
  • Scenariusze audycji, wystaw i filmów oświatowych
  • Kwestionariusze i ankiety do badań terenowych
  • Tańce obrzędowe sieradzkie
  • Wesele – odpowiedzi na kwestionariusze
  • Obrzędy zapustne, ostatki
  • Wesele – materiały warsztatowe
  • Stroje ludowe – fotografie elementów strojów
  • Stroje ludowe – próbki tkanin

Przypisy

The contents of this page are sourced from Wikipedia article. The contents are available under the CC BY-SA 4.0 license.
Lists
Jan Piotr Dekowski is in following lists
comments so far.
Comments
From our partners
Sponsored
Credits
References and sources
Jan Piotr Dekowski
arrow-left arrow-right instagram whatsapp myspace quora soundcloud spotify tumblr vk website youtube pandora tunein iheart itunes