Jan Gray

Jan Gray, pseud. Eryk Grzyb (ur. w 1893 roku w Raciborzu, zm. w 1971 roku w Londynie) – przywódca powstańczy na Górnym Śląsku.

W 1913 roku został powołany do niemieckiej armii i po wybuchu I wojny światowej skierowany na front francuski, skąd pod koniec sierpnia 1914 roku zdezerterował i oddał się do francuskiej niewoli. W maju 1918 roku wstąpił do armii gen. Józefa Hallera i został odkomenderowany do szkoły lotniczej. W 1919 roku powrócił na Górny Śląsk. W lutym 1920 roku wstąpił do Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska, a w maju mianowano go głównym inspektorem. Pełnił wówczas również funkcję obrońcy w sądzie organizacyjnym. W czasie II powstania śląskiego należał do jego ścisłego kierownictwa. Po powołaniu Dowództwa Obrony Plebiscytu objął inspektorat raciborsko-głubczycki, a następnie gliwicko-tarnogórski. W kwietniu 1921 roku został zastępcą dowódcy Grupy „Północ”. W chwili wybuchu III powstania mianowany oficerem łącznikowym Grupy „Północ” w Częstochowie. W 1931 roku został odznaczony Krzyżem Niepodległości z Mieczami. W okresie międzywojennym, do 1938 roku był w lotnictwie wojskowym. W 1938 roku podjął pracę w przemyśle węglowym w Katowicach. Był aktywnym działaczem Związku Powstańców Śląskich. W czasie II wojny światowej w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie. Po wojnie pozostał na emigracji. Został odznaczony Orderem Virtuti Militari V klasy, Krzyżem Walecznych (dwukrotnie) oraz Śląską Wstęgą Waleczności i Zasługi.

1. red. Franciszek Hawranek: Encyklopedia powstań śląskich. Opole: Instytut Śląski w Opolu, 1982. (pol.)
2. Tadeusz Jerzy Krzystek, [Anna Krzystek]: Polskie Siły Powietrzne w Wielkiej Brytanii w latach 1940-1947 łącznie z Pomocniczą Lotniczą Służbą Kobiet (PLSK-WAAF). Sandomierz: Stratus, 2012, s. 208. ISBN 978-83-61421-59-7. OCLC 276981965.