Jan Górec-Rosiński
Quick Facts
Biography
Jan Górec Rosiński (ur. 6 stycznia 1920 r. w miejscowości Króglik na Wileńszczyźnie, zm. 1 września 2012 r.w Bydgoszczy) - polski poeta, prozaik, publicysta, redaktor Kwartalnika Literacko-Artystycznego „Metafora”, od 1964 członek Związku Literatów Polskich.
Życiorys
Młodość
W latach 1937–40 uczęszczał do Gimnazjum im. Romualda Traugutta w Świsłoczy. Wywieziony na roboty przymusowe przez władze sowieckie w 1940 roku do Snowa. Od 1941 roku współpracował z ruchem oporu. Podczas hitlerowskiej okupacji przebywał na robotach przymusowych w III Rzeszy. W roku 1946 ukończył Średnią Szkołę w Wołkowysku. W latach 1945–46 i 1949–50 studiował na Wydziale Prawa UMK w Toruniu uzyskując tytuł magistra praw.
Praca zawodowa
Od 1945–57 był korespondentem wojennym PAP „Polpress” w Toruniu, sekretarzem PPS i Towarzystwa Uniwersytetów Robotniczych w Wąbrzeźnie, redaktor redakcji literackiej Polskiego Radia, sekretarz Redakcji „Pomorze”, redaktor „Wiatraków” w Bydgoszczy, działał w październikowym ruchu wolnościowym jako przewodniczący Komisji Porozumiewawczej Środowisk Twórczych. W 1956 roku ogłosił fragment „Poematu Pedagogicznego” przeciwko stalinizmowi, totalitaryzmowi, braku suwerenności. Uznano go za wroga partii i narodu, publicznie potępiono, usunięto ze wszystkich funkcji i zdelegalizowano „Wiatraki”. Od 1958 roku p.o. red. nacz. „Faktów i Myśli”, które w 1972 roku połączono z „Pomorzem” i stworzono tygodnik społeczno-kulturalny „Fakty”, od 1989 roku red. nacz. Kwartalnika Literacko Artystycznego „Metafora”. Od 2004 roku wydawca i redaktor naczelny „Wiatraków”, niezależnego pisma poetów i pisarzy osobnych. Tłumacz poezji z francuskiego, rosyjskiego, jidysz, serbsko-chorwackiego oraz macedońskiego, publikowanej w „Faktach” i „Metaforze”. Wydał 36 książek w kraju, w Nowej Zelandii, Jugosławii, na Białorusi, w Indiach, Grecji, Rumunii, Czechosłowacji. Ukazało się też wydanie bibliofilskie eposu-dramatu poetycko-filozoficznego „Mesjasz zbuntowany” (2001), nagrodzonego Wielkim Laurem Międzynarodowego Festiwalu Poezji na Pogórzu. Do poematu „Apokalypsis” kompozytor Edward Bogusławski stworzył utwór muzyczny o tym samym tytule. Filharmonia Narodowa wykonała partyturę, Filharmonia Pomorska im. Ignacego Jana Paderewskiego w Bydgoszczy wykonała „Impresje” Henryka Góreckiego do słów poety z poematu „Bluźnierstwo garncarza”; „Kredowy Bóg”, „Alef”.
Od lat dziewięćdziesiątych XX wieku z inicjatywy Jana Góreca-Rosińskiego przyznawana jest nagroda IANICIUS im. Klemensa Janickiego.
Odznaczenia i nagrody
- Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski
- Order Sztandaru Pracy II klasy
- Medal Komisji Edukacji Narodowej
- Nagroda Literacka im. Klemensa Janickiego
- I Nagroda w konkursie na najlepszą książkę roku Międzynarodowego Festiwalu Poezji w Poznaniu za „Kredowego Boga”
- Srebrny Medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis.
Twórczość literacka
Poezja
- Jarmark arlekinów
- Ucieczka z wieży Babel
- Bluźnierstwo garncarza
- Zaprzeszłe horyzonty
- Wyspa realna
- Czas odnajdywania
- Żywa gałąź
- W kamieniu
- Ulica Sokratesa
- Eroica
- Sen Syzyfa
- Czyje będzie królestwo
- Kredowy Bóg
- Krzyczeć będą kamienie
- Czarnopis
- Mesjasz zbuntowany
Proza
- Z nie domkniętych okien
- Mężczyzna i miłość
Przypisy
Bibliografia
- Lesław Bartelski M.: Polscy pisarze współcześni, 1939-1991: Leksykon. Wydawn. Nauk. PWN. ISBN 83-01-11593-9.