Jan Andrzej Pelar
Quick Facts
Biography
Jan Andrzej Pelar właściwie Pellar, także Johan Pelar pseud. J. Czerny, J. Bobrecki (ur. 18 sierpnia 1822 w Bobrku, zm. 8 czerwca 1894 w Rzeszowie) -galicyjski księgarz i drukarz, właściciel pierwszej w Rzeszowie księgarni i wypożyczalni książek, a od roku 1856 drukarni. Był również założycielem pierwszych rzeszowskich czasopism. Pochodził ze Śląska Cieszyńskiego z domu o tradycjachprotestanckich, osiedlając się w Rzeszowie miał za sobą długie doświadczenie księgarskie i drukarskie.
Jan Pelar urodził się we wsi Bobrek koło Cieszyna w rodzinie ubogiego rolnika i organisty miejscowego zboru. W latach 1828 do 1836 uczęszczał do Gimnazjum Ewangelickiego w Cieszynie, a po jego ukończeniu odbywał praktykę zawodową w księgarni Jana Milikowskiego we Lwowie. W roku 1840 zastał kierownikiem filii księgarskiej w Stanisławowie, aby w roku 1843 rozpocząć za zgodą pryncypała studia handlowe na politechnice wiedeńskiej. Po ich ukończeniu powrócił do zawodu księgarza. W maju 1848 założył pierwszą w Rzeszowie księgarnię. W 1856 odkupił dom i firmę drukarską Franciszka Skielskiego.
Jan Pelar zmarł 8 czerwca 1894, przekazując w testamencie swój kapitał na cele humanitarne i oświatowe Działalność księgarsko-edytorska Jana Pelara w Rzeszowie w latach 1848-1886 zebrana została w "Roczniku województwa rzeszowskiego", R. 4, 1962/63.
Jan Pelar był wydawcą najstarszej podkarpacko-galicyjskiej książki kucharskiej zawierającej zbiór skodyfikowanych zasad i przepisów kuchni regionalnej.Książka została wydana w Rzeszowie jako uzupełniony reprint Książki kucharskiej z roku 1866. Zdaniem Estreichera edycje pierwsza i druga tej książki wyszły bezimiennie we Lwowie w roku 1817 i 1835. Do kulinarnychspecjałów zawartych w książce Pelara odwołuje się wiele dań i przepisów współczesnej kuchni regionalnej.