Jadwiga Karwasińska

Jadwiga Maria Karwasińska (ur. 6 stycznia 1900 w Radomsku, zm. 31 października 1986 w Warszawie), historyczka polska, profesor Instytutu Historii PAN.

Była córką Walerego (nauczyciela, działacza społecznego) i Marii z Pytlewskich. Do 1918 uczęszczała do Gimnazjum W. Chrzanowskiej w Częstochowie, w latach 1918-1924 studiowała historię i filologię klasyczną na Uniwersytecie Warszawskim, m.in. u Stanisława Kętrzyńskiego i Jana Korwin-Kochanowskiego; była sanitariuszką w czasie wojny z Rosją. W 1925 obroniła na Uniwersytecie Warszawskim doktorat (na podstawie pracy Sąsiedztwo kujawsko-krzyżackie 1235-1343) i kontynuowała studia w Wiedniu (na tamtejszym uniwersytecie) i Paryżu (w Ecole des Chartes). W latach 1924-1951 pracowała w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie na stanowisku kustosza Działu Archiwistyki. Wykładała na tajnym Uniwersytecie Warszawskim.

W 1946 habilitowała się na Uniwersytecie Warszawskim z historii średniowiecznej Polski i nauk pomocniczych historii na podstawie pracy Szpital Św. Ducha w Warszawie fundacji Anny ks. Mazowieckiej. W latach 1954-1956 kierowała Pracownią Edytorską Instytutu Historii Kultury Materialnej PAN. Od 1957 była związana z Instytutem Historii PAN, początkowo jako docent w Pracowni Nauk Pomocniczych i Edytorstwa, następnie profesor nadzwyczajny (1961), profesor w Zakładzie Historii od Czasów Najdawniejszych do Schyłku XV Wieku (1964), profesor w Zakładzie Dziejów Polski Przedrozbiorowej i Jej Kultury (1970). Przeszła na emeryturę w 1972. Była członkiem Towarzystwa Naukowego Warszawskiego (1936 członek-korespondent, 1982 członek zwyczajny reaktywowanego TNW), otrzymała godność członka honorowego Stowarzyszenia Archiwistów Polskich (1984) i Polskiego Towarzystwa Historycznego.

W pracy naukowej zajmowała się edytorstwem średniowiecznym, archiwistyką, historią średniowieczną gospodarczą, historią instytucji medycznych. Ogłosiła m.in.:

• O najdawniejszych księgach tzw. Rachunków dworu królewskiego (1927)
• Polityczna rola biskupa Wolimira 1259-1278 (1928)
• Rachunki żup solnych w XIV i XV wieku (1928)
• Odtworzenie archiwów dawnej Rzeczypospolitej (1930)
• Rachunki żupne bocheńskie 1394-1421 (1934)
• Sprawy i spory pomiędzy Polakami a Zakonem Krzyżackim (1935)
• Proces polsko-krzyżacki w Warszawie przed sześciuset laty (1946)
• Z dziejów Archiwum Koronnego. Dokumenty krzyżackie (1948)
• Studia krytyczne nad żywotami św. Wojciecha, biskupa praskiego (1958)
• Życie codzienne w średniowiecznej Warszawie (1966)
• Świadek czasów Chrobrego - Bruno z Kwerfurtu (1972)
• Rachunki budowy Zamku Królewskiego w Warszawie za Zygmunta (1985)

Źródła:

• Biogramy uczonych polskich, Suplement (pod redakcją Andrzeja Śródki), Warszawa 1993