Iris de Graaf

Iris Larissa de Graaf (Leeuwarden, 19 maart 1991) is een Nederlandse verslaggever van de Nederlandse Omroep Stichting.

Ze is dochter van M.A. de Graaf en L. Damstra. Iris de Graaf heeft een Russische oma via moeders kant. Haar oma werd geboren in de Sovjet-Unie en werd in de Tweede Wereldoorlog gedeporteerd naar Duitsland, maakte daar kennis met een Nederlandse man en streek neer in Friesland. De Graaf doorliep het Stedelijk Gymnasium Leeuwarden (2003-2009), maar was ook al bezig Russisch te leren via een cursus op geluidscassette. Ze studeerde Slavistiek en Ruslandkunde aan de Rijksuniversiteit Groningen (2010-2014) en verbleef in het kader van studentenuitwisseling een jaar in Sint-Petersburg. Ze deed eenpostdoctorale studie journalistiek. Echter in die periode kwam de democratie aan het wankelen.Aanvankelijk was ze vanaf 2015 online verslaggever bij NOS op 3 en NOS Stories, later werd ze buitenlandredacteur namens de NOS. Tevens was ze een tijdlang verbonden aan het Nederlands Instituut in Sint-Petersburg.

Rusland

In mei 2020 werd Iris de Graaf na een sollicitatie namens de NOS en Nieuwsuur correspondent voor Rusland en omliggende regio. Ze volgde hiermee David Jan Godfroid op die als correspondent in de Balkanlanden ging werken. Deze vervanging kende vertraging omdat De Graaf in de zomer van 2020 nog geen accreditatie had kunnen krijgen. Ze wilde daarbij vooral de nadruk leggen op het “menselijke gezicht van Rusland”. Het pakte anders uit. Door de Russische invasie van Oekraïne in 2022 veranderde alles in Rusland.

Op 4 maart 2022 twitterde Iris de Graaf dat ze haar werk, mede op aandringen van de NOS, tijdelijk zou voortzetten vanuit Nederland. De stap van De Graaf volgde op het besluit van het Russische parlement, na de invasie, om de straffen voor het verspreiden van zogenoemde valse informatie drastisch te verzwaren. Alles moest bericht worden conform de richtlijn van het Russisch Ministerie van Defensie, dat wil zeggen militaire censuur. In juni 2022 keerde ze terug naar Moskou, haar vriend Lionel afkomstig uit Guadeloupe in Nederland achterlatend.

Harper's Bazaar benoemde haar in 2022 vanwege onbevreesdheid en vastberadenheid uit tot Woman of the Year. Het radioprogramma De Taalstaat (NPO Radio 1, KRO-NRCV) noemde haar de ‘Taalstaatmeester’ van het jaar 2022 voor haar ‘rijke taalgebruik’. De Rijksuniversiteit Groningen riep haar uit tot Alumnus van het Jaar.

8 mei 2023 maakte de hoofdredactie van NOS Nieuws bekend dat ze De Graaf voor haar veiligheid voorlopig opnieuw naar Nederland halen. Het besluit werd genomen vanwege een paar recente gebeurtenissen, waaronder een langdurige ondervraging op de luchthaven van Moskou over het Internationaal Strafhof in Den Haag.