Ireneusz Opacki

Ireneusz Opacki (ur. 5 sierpnia 1933 w Czortkowie, zm. 9 lipca 2005 w Katowicach) – polski filolog, literaturoznawca, profesor nauk humanistycznych, badacz literatury polskiej.

Był synem Józefa Opackiego, działacza harcerskiego i nauczyciela. Wysiedlony z rodziną z Czortkowa. Od 1945 mieszkał z rodziną w Gliwicach. W 1958 ukończył studia polonistyczne na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, następnie pracował tam jako asystent (1959-1966), adiunkt (1966-1972) i docent (1972). W 1966 uzyskał na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie stopień naukowy doktora na podstawie dysertacji pt. O przenikaniu się konwencji gatunkowych w poezji, napisaną pod kierunkiem prof. Kazimierza Wyki. W 1972 habilitował się w Instytucie Badań Literackich PAN na podstawie dorobku naukowego oraz pracy habilitacyjnej pt. Poezja romantycznych przełomów.

Od 1973 nauczyciel akademicki na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach, od 1974 jako kierownik Zakładu Teorii Literatury. W 1977 Rada Państwa nadała mu tytuł profesora nadzwyczajnego, w latach 1977-1987 był Dyrektorem Instytutu Literatury i Kultury Polskiej UŚ w Katowicach, w latach 1981-1982 Prorektor UŚ, w latach 1987-1991 Dziekanem Wydziału Radia i Telewizji UŚ, w 1991 uzyskał stanowisko profesora zwyczajnego. W latach 1992-2002 Dyrektor Instytutu Nauk o Literaturze Polskiej UŚ. W latach 1975-1998 był członkiem Komitetu Nauk o Literaturze Polskiej PAN.

Należał do Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza (od 1959, w latach 1976-1988 był członkiem zarządu), Towarzystwa Naukowego KUL (od 1961), Lubelskiego Towarzystwa Naukowego (od 1966), Towarzystwa im. Zofii Kossak (od 1984, w latach 1984-1993 jako Prezes Zarządu).

W latach 1980-1982 był przewodniczącym Wszechnicy Górnośląskiej "Solidarności", w latach 1999-2005 był przewodniczącym Kapituły Śląskiego Wawrzynu Literackiego.

W 1976 nagrodzony Medalem Komisji Edukacji Narodowej, w 1979 został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.

Patron Instytutu Nauk o Literaturze Polskiej Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.

Jego żoną była Anna Opacka, również historyk literatury.

• Ewolucje balladowej opowieści. Zagadnienie narratora i narracji w balladzie lat 1822-1920 (1961)
• Ballada polska (1962) - współudział - główny autor Czesław Zgorzelski - w serii Biblioteka Narodowa
• Poezja romantycznych przełomów. Szkice (1972)
• Ruch konwencji. Szkice o poezji romantycznej (1975) - z Anną Opacką
• Poetyckie dialogi z kontekstem. Szkice o poezji XX wieku (1979)
• Lechoń i polskie mity (1993)
• W środku niebokręga. Poezja romantycznych przełomów (1995)
• Król-Duch, Herostrates i codzienność. Szkice (1997)
• Odwrócona elegia. O przenikaniu się postaci gatunkowych w poezji (1999)

• Kto jest kim w województwie katowickim '98, wyd. Katowice 1998
• Kto jest kim w Polsce. Informator biograficzny. Edycja IV, wyd. Warszawa 2001
• Złota księga nauk humanistycznych 2004, wyd. 2004
• Instytut Nauk o Literaturze Polskiej. Patron