Idoia Santamaria Urkaregi

Idoia Santamaría Urkaregi (Donostia, 1962) itzultzailea eta zuzentzailea da. Gaur egun, Elhuyar Fundazioan ari da itzultzaile- eta zuzentzaile-lanetan, eta zenbait literatura-lan ditu itzuliak.

Ibilbidea

Euskal Filologian lizentziaduna da, eta euskara-irakasle aritu zen 1980ko hamarkadan. Bikoizketarako testuak itzultzen eta egokitzen ere ibilitakoa da. Europar Batasuneko Itzulpen Zerbitzuan, gaztelaniarako itzultzaile-lanean aritutakoa da, eta, 2004tik aurrera, Elhuyar Fundazioko itzultzaile, zuzentzaile eta irakaslea da. Besteak beste, euskaratik gaztelaniara itzultzeko eskolak ematen dizkie itzultzaileei.

Hainbat literatura-lan itzuli ditu: 1992an, E.M. Fosterren Aingeruak nekez ausartzen diren tokian itzuli zuen, Literatura Unibertsala bildumaren barruan.

1998. eta 2000. urteen artean, hiru lan itzuli zituen gaztelaniara: Pablo Sastreren Las cosas se han complicado un poco (Gauzak apur bat konplikatu dira), Patxi Iturregiren Con el viento en contra (Haize-kontra) eta Xabier Mendiguren Elizegiren Mi vieja montaña (Berriro igo nauzu). Guztiak ere Hiru argitaletxeak argitaratu zituen.

2012an, Simon Singhen Kodeen liburua. Kodeen eta kodeak hausteko sistemen historia sekretua saiakera-liburua itzuli zuen, eta Elhuyarrek argitaratu zuen.

2018an eta 2019an, Literatura Unibertsala bildumako lan bana itzuli ditu: Friedrich Dürrenmatten Epailea eta haren borreroa eta Ingeborg Bachmannen Aldibereko ipuin-liburua. 2020an euskarazko itzulpen saria jaso zuen Euskadi Literatura Sarietan, Ingeborg Bachmannen Aldibereko lanaren itzulpenagatik.

Halaber, EIZIEren 31 eskutik blogean kolaboratu zuen, 2012an eta 2013an.

Argitaratutako itzulpenak

• E.M. Foster: Aingeruak nekez ausartzen diren tokian (1992, Ibaizabal). Literatura Unibertsala bildumaren barruan argitaratutako lana, itzulpen-lehiaketa irabazi ondoren.
• Pablo Sastre: Las cosas se han complicado un poco. Sorburu-testua: Gauzak apur bat konplikatu dira (1998, Hiru).
• Patxi Iturregi: Con el viento en contra (2000, Hiru). Sorburu-testua: Haize-kontra.
• Xabier Mendiguren Elizegi: Mi vieja montaña (2000, Hiru). Sorburu-testua: Berriro igo nauzu.
• Simon Singh: Kodeen liburua. Kodeen eta kodeak hausteko sistemen historia sekretua (2012, Elhuyar).
• Friedrich Dürrenmatt: Epailea eta haren borreroa (2018, Erein; Igela).
• Ingeborg Bachmann: Aldibereko (2019, Erein; Igela).
• W. G. Sebald: Austerlitz (2022, Igela).
• Karl Marx: Luis Bonaparteren brumairearen hemezortzia (2023, Igela).

Erreferentziak

Kanpo estekak

• Idoia Santamaríaren artikuluak, 31 eskutik blogean.
• Idoia Santamaríari egindako elkarrizketa, Hitzen Uberan atarian, Ingeborg Bachmannen Aldibereko liburuaren itzulpena dela-eta.
• Idoia Santamaríak itzulitako lanei buruzko kritikak, Armiarmaren Kritiken hemerotekan.