Quick Facts
Biography
Ичко Бојчев (1882 — 1960) бил македонски револуционер, учесник во македонското револуционерно движење, деец на Македонската револуционерна организација и Внатрешната македонска револуционерна организација.
Биографија
Македонска револуционерна организација
Ичко Бојчев е роден во 1882 година во гратчето Гуменџе, тогаш во Османлиската империја (денес Гумениса, Грција) во семејството на земјоделците Лина и Димо Бојчеви. На 12 години останува сирак и израснал во сиромаштија. Во 1894 година завршува основното училиште во Гуменџе, а потоа се пресели во Солунската машка гимназија, кадеизучува георграфија и историја. Таму се вклучува прво во тајните кружоци, а потоа и во Македонската револуционерна организација.
Во Илинденското востание учествува во четата на Апостол Петков. По задушување на востанието Ичко се префрла во Кукушката чета, предводена од Христо Чернопеев. Ичко Бојчев учествува во бомбашкиот напад на железничкиот мост во селото Аматово во септември 1904 година. По востанието Бојчев останува надвор од раздорот кој настанал во Револуционерната организација. На 29 јули 1905 година е делегат на седницата на првиот (редовен) конгрес на Серскиот револуционерен округ во месноста Белемето, а во средината на август 1905 година е избран за горноџумајски војвода, делува на левиот брег на Струма, додека Петар Китанов дејствува на десната страна . Како околиски војвода Ичко Боjчев води голем број борби со турскиот аскер и башибозук. Четата на Ичко е предадена заедно со онаа на Јане Сандански кај село Марулево од еден Цинцар. По престрелка со аскерот во текот на ноќта успеваат да се извлечат. Ичко Бојчев често се префрла во Бугарија, како често ликвидира турски разбојници на нејзината територија, за да не предизвикува турските власти во Горноџумајско. Ги подобрува каналите на Организацијата и привлекува во нејзините редовите многу работници. Бојчев останува горноџумајски војвода до Младотурската револуција од 1908 година, кога ВМОРО се легализира.
Во 1908 година Ичко Бојчев се легализира заедно со Александар Бујнов, Димо Хаџи Димов и Јане Сандански, кој подоцна станал негов кум. Во пролетта 1910 година се жени за богата девојка од Горна Џумаја Александра, која му раѓа 4 деца: Виктор, Бојчо, Венета и Елисавета. Ичко Бојчев е назначен за административен раководител (мудир) на Кресненската нахија, но во мај 1911 година, откако односите со младотурците се влошуваат, формира повторно четата и минува во илегала.
Низ војните
На 7 октомври 1912 година, откако Балканскиот сојуз и објавил војна на Турција, четата на Ичко Бојчев заедно со војници од Седмата пешадиска рилска дивизија ја ослободува Горна Џумаја. На 10 октомври го зазема кресненско дефиле со 64 четници и околу 100 волонтери и два дена ги задржува турските сили. По пристигнувањето на Седмата дивизија биле одбиени турските сили и било ослободено цело Пиринско.
Во Втората балканска воjна, Ичко со четата, во составот на Македонско-одринското ополчение, дава борби на српските сили кај Султан тепе - Кочанско и кај месноста Говедарци, во близина на селото Каменица.
По војната, Ичко Бојчев е испратен од Христо Чернопеев во Малешевско, на крајот на 1914 година е во Тиквешко, а во летото 1915 година влегува во Битолскиот револуционерен округ. Насекаде тој дава борби на српските вооружени сили. Во Првата светска војна, Ичко Бојчев се вклучува во т.н 11-та македонска дивизија и се стекнува со подофицерски чин. Учествува во борбите против војските на Антантата во Криволак, Гевгелија, Дојран, при Битола во битка кај свиокот на Црна и други, на крајот на војната во септември 1918 година ја заштитува родната земја при пробивот кај Добро Поле.
ВМРО
Веднаш по Солунското примирје од 29 септември 1918 година и втора бугарска национална катастрофа, Ичко Бојчев се прибира во Горна Џумаја. Таму на 5 октомври е назначен за горноџумсјки околиски началник, каде подоцна не дозволува во градот да се утврдат сенегалски окупаторски сили. Ичко Бојчев станува член на локалното раководство на новоформираната Внатрешна македонска револуционерна организација од Тодор Александров. По започнатите братоубиства во ВМРО по 1922 година си поднел оставка. Од 1923 година до 1928 година е директор на тутунската кооперација "Бохча" во Горна Џумаја. Во 1929 година е избран за помошник на градоначалник на Кирил Тимчев, а во 1933 година се враќа во раководно тело на ВМРО.
Подоцнежни години
По 19 мајскиот државен удар во 1934 година е интерниран во Стара Загора со неколку свој другари. Ичко Бојчев го помага локалниот гарнизонен началник до враќањето во Горна Џумаја во пролетта 1935 година. Се откажува од политичка активност и е назначен за претседател на ревизорната комисија при Популарната банка која дава пензии на заслужни револуционерни дејци. Тој самиот добива манимална пензија. По Деветосептемврискиот државен удар во 1944 година новата власт се однесува добро кон Ичко Бојчев и му доделува поголема пензија. На 1 август 1950 година пред прославата на 47 годишнината од Илинденското востание, Ичко Бојчев е насилно населен во градот Бела црква, заедно со сопругата и ќерката Елисавета. Се враќаа во Горна Џумаја во 1954 година откако е откажан иселническиот режим.
При пописот на населението од 1946 година, кога Македонците биле внесени како посебна национална графа во Пиринска Македонија, односно во Бугарија, Ичко Бојчев, заедно со еден дел од македонски интелектуалци, се спротистваил на таквата политика предводена од БКП и Георги Димитров. Бојчев им се обратил на статистичарите со следните зборови:
- Јас сум македонски бугарин и не мислам да ја одрекувам својата националност пред било кого ... Во мојата долгогодишна дејност, како востаник и четник, околиски началник, кооперативен дејник, помошник-градоначалник и др., никогаш не сум се раководел од материјални и лични интереси. Доколку силите и возможностите ми дозволувале, јас сум се борел против потисниците и за благото на нашиот народ. Отсекогаш сум се стремел да бидам полезен на Бугарија и бугарскиот народ. Верувам, дека достоинствено сум ги исполнил својот човечки и граѓански долг и мојот мојот придонес за користа на татковината не може лесно да се избрише
Ичко Бојчев умира на 17 јануари 1960 г., на погребот се собрале голем број на луѓе. Еден свештеник се осмелил да отслужи опелото со христијански песни и обредна церемонија. Во Горна Џумаја (Благоевград) на името на војводата е наречен улица, издигнат е негов споменик и е отворена спомен плоча на местото каде што била неговата куќа. Претседателот на Бугарија Георги Прванов го наградува внукот на војводата, Христо Григоров, со орден "100 години Илинденско - Преображенското востание" .
Наводи
- ↑ Драгомиров, Васил. Спомени, в: Борбите в Македония, Звезди, София, 2005, стр. 186.
- ↑ Декларация пред представителите на властта в Благоевград през 1946 година при насилствената македонизация, в: Христо Григоров, „Ичко Бойчев - горноджумайският войвода. Живот и революционно дело /1882-1960/“, Библиотека Македония, София 1999 г., стр.2, 38
- ↑ Автобиография на Ичко Бойчев, в: Христо Григоров, „Ичко Бойчев - горноджумайският войвода. Живот и революционно дело /1882-1960/“, Библиотека Македония, София 1999 г., стр. 40
- ↑ Христо Григоров, „Ичко Бойчев - горноджумайският войвода. Живот и революционно дело /1882-1960/“, Библиотека Македония, София 1999 г. ISBN 954-679-104-0
- ↑ Николов, Борис Й. Вътрешна македоно-одринска революционна организация. Войводи и ръководители (1893-1934). Биографично-библиографски справочник, София, 2001, стр. 21.
Главен инспектор | Гоце Делчев | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Дејци на Македонската револуционерна организација | |||||||||||
| Корифеи | Христо Татарчев •Даме Груев •Христо Батанџиев •Иван Хаџи Николов •Петар Поп Арсов •Андон Димитров | ||||||||||
| Апостоли | Гоце Делчев •Даме Груев •Пере Тошев •Ѓорче Петров | ||||||||||
| Задгранични претставници | Гоце Делчев •Ѓорче Петров •Димитар Стефанов •Туше Делииванов •Христо Татарчев •Христо Матов | ||||||||||
| Раководители | Поп Стамат Тончев • Јосиф Даскалов •Ангеле Настев Бунгуров •Мише Развигоров •Христо Куслев •Димитар Ганчев •Андреј Кезепов •Трпен Марков •Петар Мартулов •Вaсил Пасков •Аце Дорев •Тодор Павлов •Владимир Руменов •Рафаел Камхи •Бојан Биолчев •Кирил Лозанчев •Иван Манолев •Ефрем Каранов •Димитар Мирчев •Михаил Герџиков •Иван Гарванов •Матеј Геров •Спас Мартинов •Ризо Ризов •Александар Чакаров •Христо Силјанов •Александар Хаџи Панов •Благој Калејчев •Велко Думев •Ване Занешев •Јордан Гавазов •Иван Гагалев •Атанас Иванов •Иван Велков •Пане Иванов •Иван Минчев •Иван Ачков •Лазар Димитров •Пејо Јаворов •Глигор Стефанов Попев •Георги Поп Христов •Георги Пешков •Павел Делирадев •Иван Кепов •Јонко Вапцаров •Наум Томалевски •Гоце Имов •Георги Баждаров •Александар Бујнов •Никола Киров Мајски •Руша Делчева •Павел Христов •Борис Мончев •Петко Пенчев •Димитар Мирасчиев •Тодор Лазаров •Лев Огненов •Христо Поп Коцев •Јанка Каневчева •Атанас Лозанчев •Чудомир Кантарџиев •Кирил Прличев •Тодор Александров •Јордан Тренков •Васил Мончев •Владимир Бојаџиев •Иван Илиев Ајдински •Александар Малинов •Неделко Дамјанов •Јордан Поп Костадинов •Никола Филипчев •Никола Биолчев •Милан Биолчев •Параскева Лозанчева • | ||||||||||
| Пунктовни началници | Димитар Поп-Георгиев Беровски •Никола Зографов •Тодор Станков •Ефрем Чучков •Мише Развигоров •Марко Секулички •Христо Настев •Петар Васков •Михаил Дорев •Никола Малешевски •Климент Шапкарев •Јани Воденичаров •Димитар Поп Николов •Илија Крчовалијата •Ангел Чалаков •Александар Кипров •Јанаки Гочев •Атанас Калфов •Иван Бележков •Константин Нунков •Павел Ковачев •Петар Чолаков | ||||||||||
| Четнички институт |
| ||||||||||
Главен инспектор | Гоце Делчев | ||||||||||
Војводи | Стефан Димитров • Ставре Гогов •Веле Марков •Димитар Гуштанов •Андреја Кожуваров •Михаил Николов •Кузо Стефов •Лазар Москов •Стојан Георгиев •Димитар Лазаров •Георги Голев •Христо Чемков •Јордан Николов •Симеон Георгиев •Коста Мазнејков •Георги Вндев •Величко Велјанов •Лазар Велков •Алексо Василев •Иван Брло •Ичко Бојчев •Стојчо Бакалов •Ташко Арсов •Тале Андонов •Атанас Албански •Антигон Хаџов •Александар Китанов •Никола Пушкаров •Александар Евтимов •Иван Карасулијата •Александар Малински •Георги Николов •Тодор Станков •Атанас Мурџев •Димитар Попов •Петар Ацев •Славејко Арсов •Апостол Петков •Аргир Манасиев •Атанас Бабата •Митре Влаот •Смиле Војданов •Крсто Гермов •Георги Кондолов •Никола Георгиев •Добри Даскалов •Иван Варналиев •Иван Попов •Георги Казепов •Никола Карев •Блаже Крстев •Пандо Кљашев •Никола Каранџулов •Александар Климов •Александар Кошка •Крсто Б'лгаријата •Крсто Лазаров •Атанас Кршаков •Цено Куртев •Лазар Маџаров •Лука Ѓеров •Никола Митрев-Езерски •Ѓорѓи Мучитанов - Касапчето •Дељо Марковски •Аргир Маринчев •Гоно Манчев •Марко Лерински •Димитар Матлиев •Михаил Апостолов •Васил Чочов •Михаил Даев •Штерјо Михајлов •Тома Николов •Никола Пазарџиклиjата •Методија Патче •Тодор Паница •Јанаки Паскалев •Петар Јуруков •Петруш Поплазаров •Јордан Пиперката •Миле Поп Јорданов •Лазар Поп-Трајков •Јани Попов •Никола Петров Русински •Георги Скрижовски •Таската Серски •Сава Михајлов •Јане Сандански •Борис Сарафов •Ѓорѓи Сугарев •Тане Николов •Тома Давидов •Александар Турунџев •Христо Узунов •Петар Чаулев •Стоју Хаџиев •Тале Христов •Парашкев Цветков •Коце Ципушев •Васил Чакаларов •Михаил Чеков •Христо Чернопеев •Атанас Шабанов-Тешовалијата •Питу Гули •Мирче Ацев - Оровчанецот •Андон Ќосето •Крсто Асенов •Мануш Георгиев •Ѕоле Стојчев •Јаким Алулов •Андреј Докурчев •Ванчо Србаков •Димко Сарванов •Марко Христов •Максим Војвода •Стојан Мишев •Петар Христов - Германчето •Леонид Јанков •Стамат Икономов •Тома Никлев •Јордан Варналиев •Наум Петров Буфски •Крсто Љондев • | ||||||||||
Четници | Христо Делчев • Димитар Делчев •Милан Делчев •Љубомир Весов •Велин Алајков •Георги Мончев •Донка Ушлинова •Дончо Штипјанчето •Ѓорѓи Николов •Георги Христов •Васил Папанчев •Данаил Крапчев • | ||||||||||
| Терористи | Васил Аџаларски • Трифун Аџаларски •Грујо Акелов •Алексо Поројлијата •Мите Анастасов •Андон Ќосето •Сребра Апостолова •Атанас Градоборлијата •Мирче Ацев •Тодор Бајрактаров •Андон Брештенски •Васил Војнов •Јордан Гавазов •Кимон Георгиев •Марин Георгиев •Петар Георгиев •Ставре Гогов •Павел Граматиков •Лазар Делев •Димитар Делчев •Христо Џорлев •Михаил Димев •Димитар Кашалијата •Димче Берберчето •Петар Железаров •Јанко Жељазков •Младен Звездов •Иван Кафеџијата •Трифун Иванов •Петруш Јовчев •Илија Јосифов •Иван Карасулијата •Спиро Карасулски •Неделко Килев •Спиро Килиманов •Георги Корубинов •Иван Котев •Димитар Коштанов •Владимир Куситасев •Петко К‘нев •Стојан Лазов •Христо Лапајков •Михаил Поројлијата •Мице Блатцалијата •Васил Мицковски •Константин Нунков •Бојан Панајотов •Тодор Паница •Кочо Песнаџиев •Рампо Пешков •Јордан Поп Константинов •Димитар Поп Стаматов •Вангел Поп Христов •Пане Прошев •Васил Пуфката •Гурко Савинов •Славе Мерџанов •Петар Соколов • | ||||||||||
| Ренегати | Гоно Јотов •Христос Будов •Димитар Далипов •Никола Дељо - Лаки •Гоно Дојамов •Димитар Дојамов •Лазар Доjaмов •Трајан Дојамов •Иван Радналијата •Павел Киров •Герго Количев •Цене Марков •Тренко Рујанов •Глигор Соколов •Симо Стојанов •Божин Теофилов •Јоанис Терзис •Дончо Тодоров •Геле Трсијански •Коте Христов •Стојан Цицов •Дончо Црцоријски •Тодор Чифтеов •Христо Чочо | ||||||||||
| Конзервативна струја | Георги Мончев • Добри Даскалов •Петар Чаулев •Туше Делииванов •Васил Чекаларов •Георги Шкорнов •Ефтим Спространов •Иван Групчев •Илија Биолчев •Михаил Дорев •Петар Ацев •Петар Нејчев •Тане Николов •Христо Силјанов •Климент Шапкарев •Петар Андреев •Георги Варналиев •Георги Гочев •Ефрем Чучков •Јордан Спасов •Милан Ѓурлуков •Стојан Мишев •Тодор Александров •Тодор Черваров •Христо Шалдев •Петко Пенчев •Аргир Манасиев • | ||||||||||
| Реформска струја | Илија Бижев • Александар Бујнов •Алеко Василев •Димитар Влахов •Павел Делирадев •Дине Дробенов •Христо Зарезанков •Георги Казепов •Чудомир Кантарџиев •Димитар Маџаров •Петар Милев •Димитар Мирасчиев •Георги Николов •Тодор Паница •Сотир Ѓаков •Петко Пенчев •Александар Радославов •Георги Скрижовски •Таската Серски •Атанас Тешовски •Димо Хаџи Димов •Стоју Хаџиев •Никола Харлаков • | ||||||||||
Историја на Македонија | |||||||||||
| Корифеи | Христо Татарчев •Даме Груев •Христо Батанџиев •Иван Хаџи Николов •Петар Поп Арсов •Андон Димитров | ||||||||||
| Апостоли | Гоце Делчев •Даме Груев •Пере Тошев •Ѓорче Петров | ||||||||||
| Задгранични претставници | Гоце Делчев •Ѓорче Петров •Димитар Стефанов •Туше Делииванов •Христо Татарчев •Христо Матов | ||||||||||
| Раководители | Поп Стамат Тончев • Јосиф Даскалов •Ангеле Настев Бунгуров •Мише Развигоров •Христо Куслев •Димитар Ганчев •Андреј Кезепов •Трпен Марков •Петар Мартулов •Вaсил Пасков •Аце Дорев •Тодор Павлов •Владимир Руменов •Рафаел Камхи •Бојан Биолчев •Кирил Лозанчев •Иван Манолев •Ефрем Каранов •Димитар Мирчев •Михаил Герџиков •Иван Гарванов •Матеј Геров •Спас Мартинов •Ризо Ризов •Александар Чакаров •Христо Силјанов •Александар Хаџи Панов •Благој Калејчев •Велко Думев •Ване Занешев •Јордан Гавазов •Иван Гагалев •Атанас Иванов •Иван Велков •Пане Иванов •Иван Минчев •Иван Ачков •Лазар Димитров •Пејо Јаворов •Глигор Стефанов Попев •Георги Поп Христов •Георги Пешков •Павел Делирадев •Иван Кепов •Јонко Вапцаров •Наум Томалевски •Гоце Имов •Георги Баждаров •Александар Бујнов •Никола Киров Мајски •Руша Делчева •Павел Христов •Борис Мончев •Петко Пенчев •Димитар Мирасчиев •Тодор Лазаров •Лев Огненов •Христо Поп Коцев •Јанка Каневчева •Атанас Лозанчев •Чудомир Кантарџиев •Кирил Прличев •Тодор Александров •Јордан Тренков •Васил Мончев •Владимир Бојаџиев •Иван Илиев Ајдински •Александар Малинов •Неделко Дамјанов •Јордан Поп Костадинов •Никола Филипчев •Никола Биолчев •Милан Биолчев •Параскева Лозанчева • | ||||||||||
| Пунктовни началници | Димитар Поп-Георгиев Беровски •Никола Зографов •Тодор Станков •Ефрем Чучков •Мише Развигоров •Марко Секулички •Христо Настев •Петар Васков •Михаил Дорев •Никола Малешевски •Климент Шапкарев •Јани Воденичаров •Димитар Поп Николов •Илија Крчовалијата •Ангел Чалаков •Александар Кипров •Јанаки Гочев •Атанас Калфов •Иван Бележков •Константин Нунков •Павел Ковачев •Петар Чолаков | ||||||||||
| Четнички институт |
| ||||||||||
Главен инспектор | Гоце Делчев | ||||||||||
Војводи | Стефан Димитров • Ставре Гогов •Веле Марков •Димитар Гуштанов •Андреја Кожуваров •Михаил Николов •Кузо Стефов •Лазар Москов •Стојан Георгиев •Димитар Лазаров •Георги Голев •Христо Чемков •Јордан Николов •Симеон Георгиев •Коста Мазнејков •Георги Вндев •Величко Велјанов •Лазар Велков •Алексо Василев •Иван Брло •Ичко Бојчев •Стојчо Бакалов •Ташко Арсов •Тале Андонов •Атанас Албански •Антигон Хаџов •Александар Китанов •Никола Пушкаров •Александар Евтимов •Иван Карасулијата •Александар Малински •Георги Николов •Тодор Станков •Атанас Мурџев •Димитар Попов •Петар Ацев •Славејко Арсов •Апостол Петков •Аргир Манасиев •Атанас Бабата •Митре Влаот •Смиле Војданов •Крсто Гермов •Георги Кондолов •Никола Георгиев •Добри Даскалов •Иван Варналиев •Иван Попов •Георги Казепов •Никола Карев •Блаже Крстев •Пандо Кљашев •Никола Каранџулов •Александар Климов •Александар Кошка •Крсто Б'лгаријата •Крсто Лазаров •Атанас Кршаков •Цено Куртев •Лазар Маџаров •Лука Ѓеров •Никола Митрев-Езерски •Ѓорѓи Мучитанов - Касапчето •Дељо Марковски •Аргир Маринчев •Гоно Манчев •Марко Лерински •Димитар Матлиев •Михаил Апостолов •Васил Чочов •Михаил Даев •Штерјо Михајлов •Тома Николов •Никола Пазарџиклиjата •Методија Патче •Тодор Паница •Јанаки Паскалев •Петар Јуруков •Петруш Поплазаров •Јордан Пиперката •Миле Поп Јорданов •Лазар Поп-Трајков •Јани Попов •Никола Петров Русински •Георги Скрижовски •Таската Серски •Сава Михајлов •Јане Сандански •Борис Сарафов •Ѓорѓи Сугарев •Тане Николов •Тома Давидов •Александар Турунџев •Христо Узунов •Петар Чаулев •Стоју Хаџиев •Тале Христов •Парашкев Цветков •Коце Ципушев •Васил Чакаларов •Михаил Чеков •Христо Чернопеев •Атанас Шабанов-Тешовалијата •Питу Гули •Мирче Ацев - Оровчанецот •Андон Ќосето •Крсто Асенов •Мануш Георгиев •Ѕоле Стојчев •Јаким Алулов •Андреј Докурчев •Ванчо Србаков •Димко Сарванов •Марко Христов •Максим Војвода •Стојан Мишев •Петар Христов - Германчето •Леонид Јанков •Стамат Икономов •Тома Никлев •Јордан Варналиев •Наум Петров Буфски •Крсто Љондев • | ||||||||||
Четници | Христо Делчев • Димитар Делчев •Милан Делчев •Љубомир Весов •Велин Алајков •Георги Мончев •Донка Ушлинова •Дончо Штипјанчето •Ѓорѓи Николов •Георги Христов •Васил Папанчев •Данаил Крапчев • | ||||||||||
| Терористи | Васил Аџаларски • Трифун Аџаларски •Грујо Акелов •Алексо Поројлијата •Мите Анастасов •Андон Ќосето •Сребра Апостолова •Атанас Градоборлијата •Мирче Ацев •Тодор Бајрактаров •Андон Брештенски •Васил Војнов •Јордан Гавазов •Кимон Георгиев •Марин Георгиев •Петар Георгиев •Ставре Гогов •Павел Граматиков •Лазар Делев •Димитар Делчев •Христо Џорлев •Михаил Димев •Димитар Кашалијата •Димче Берберчето •Петар Железаров •Јанко Жељазков •Младен Звездов •Иван Кафеџијата •Трифун Иванов •Петруш Јовчев •Илија Јосифов •Иван Карасулијата •Спиро Карасулски •Неделко Килев •Спиро Килиманов •Георги Корубинов •Иван Котев •Димитар Коштанов •Владимир Куситасев •Петко К‘нев •Стојан Лазов •Христо Лапајков •Михаил Поројлијата •Мице Блатцалијата •Васил Мицковски •Константин Нунков •Бојан Панајотов •Тодор Паница •Кочо Песнаџиев •Рампо Пешков •Јордан Поп Константинов •Димитар Поп Стаматов •Вангел Поп Христов •Пане Прошев •Васил Пуфката •Гурко Савинов •Славе Мерџанов •Петар Соколов • | ||||||||||
| Ренегати | Гоно Јотов •Христос Будов •Димитар Далипов •Никола Дељо - Лаки •Гоно Дојамов •Димитар Дојамов •Лазар Доjaмов •Трајан Дојамов •Иван Радналијата •Павел Киров •Герго Количев •Цене Марков •Тренко Рујанов •Глигор Соколов •Симо Стојанов •Божин Теофилов •Јоанис Терзис •Дончо Тодоров •Геле Трсијански •Коте Христов •Стојан Цицов •Дончо Црцоријски •Тодор Чифтеов •Христо Чочо | ||||||||||
| Конзервативна струја | Георги Мончев • Добри Даскалов •Петар Чаулев •Туше Делииванов •Васил Чекаларов •Георги Шкорнов •Ефтим Спространов •Иван Групчев •Илија Биолчев •Михаил Дорев •Петар Ацев •Петар Нејчев •Тане Николов •Христо Силјанов •Климент Шапкарев •Петар Андреев •Георги Варналиев •Георги Гочев •Ефрем Чучков •Јордан Спасов •Милан Ѓурлуков •Стојан Мишев •Тодор Александров •Тодор Черваров •Христо Шалдев •Петко Пенчев •Аргир Манасиев • | ||||||||||
| Реформска струја | Илија Бижев • Александар Бујнов •Алеко Василев •Димитар Влахов •Павел Делирадев •Дине Дробенов •Христо Зарезанков •Георги Казепов •Чудомир Кантарџиев •Димитар Маџаров •Петар Милев •Димитар Мирасчиев •Георги Николов •Тодор Паница •Сотир Ѓаков •Петко Пенчев •Александар Радославов •Георги Скрижовски •Таската Серски •Атанас Тешовски •Димо Хаџи Димов •Стоју Хаџиев •Никола Харлаков • | ||||||||||
Историја на Македонија | |||||||||||
Војводи | Стефан Димитров • Ставре Гогов •Веле Марков •Димитар Гуштанов •Андреја Кожуваров •Михаил Николов •Кузо Стефов •Лазар Москов •Стојан Георгиев •Димитар Лазаров •Георги Голев •Христо Чемков •Јордан Николов •Симеон Георгиев •Коста Мазнејков •Георги Вндев •Величко Велјанов •Лазар Велков •Алексо Василев •Иван Брло •Ичко Бојчев •Стојчо Бакалов •Ташко Арсов •Тале Андонов •Атанас Албански •Антигон Хаџов •Александар Китанов •Никола Пушкаров •Александар Евтимов •Иван Карасулијата •Александар Малински •Георги Николов •Тодор Станков •Атанас Мурџев •Димитар Попов •Петар Ацев •Славејко Арсов •Апостол Петков •Аргир Манасиев •Атанас Бабата •Митре Влаот •Смиле Војданов •Крсто Гермов •Георги Кондолов •Никола Георгиев •Добри Даскалов •Иван Варналиев •Иван Попов •Георги Казепов •Никола Карев •Блаже Крстев •Пандо Кљашев •Никола Каранџулов •Александар Климов •Александар Кошка •Крсто Б'лгаријата •Крсто Лазаров •Атанас Кршаков •Цено Куртев •Лазар Маџаров •Лука Ѓеров •Никола Митрев-Езерски •Ѓорѓи Мучитанов - Касапчето •Дељо Марковски •Аргир Маринчев •Гоно Манчев •Марко Лерински •Димитар Матлиев •Михаил Апостолов •Васил Чочов •Михаил Даев •Штерјо Михајлов •Тома Николов •Никола Пазарџиклиjата •Методија Патче •Тодор Паница •Јанаки Паскалев •Петар Јуруков •Петруш Поплазаров •Јордан Пиперката •Миле Поп Јорданов •Лазар Поп-Трајков •Јани Попов •Никола Петров Русински •Георги Скрижовски •Таската Серски •Сава Михајлов •Јане Сандански •Борис Сарафов •Ѓорѓи Сугарев •Тане Николов •Тома Давидов •Александар Турунџев •Христо Узунов •Петар Чаулев •Стоју Хаџиев •Тале Христов •Парашкев Цветков •Коце Ципушев •Васил Чакаларов •Михаил Чеков •Христо Чернопеев •Атанас Шабанов-Тешовалијата •Питу Гули •Мирче Ацев - Оровчанецот •Андон Ќосето •Крсто Асенов •Мануш Георгиев •Ѕоле Стојчев •Јаким Алулов •Андреј Докурчев •Ванчо Србаков •Димко Сарванов •Марко Христов •Максим Војвода •Стојан Мишев •Петар Христов - Германчето •Леонид Јанков •Стамат Икономов •Тома Никлев •Јордан Варналиев •Наум Петров Буфски •Крсто Љондев • | ||||||||||
Четници | Христо Делчев • Димитар Делчев •Милан Делчев •Љубомир Весов •Велин Алајков •Георги Мончев •Донка Ушлинова •Дончо Штипјанчето •Ѓорѓи Николов •Георги Христов •Васил Папанчев •Данаил Крапчев • | ||||||||||