Henryk z Hesji

Henryk z Hesji starszy (inaczej: Henryk z Heinbuch, Henryk Langenstein, Henryk Langenstein z Hesji; ur. 1325, zm. 11 lutego 1397 w Wiedniu) – filozof przyrody, teolog.

Studiował na uniwersytecie w Paryżu (1358-1363), gdzie następnie wykładał filozofię przyrody. Ok. 1367 został wyświęcony na kapłana. Uzyskanie doktoratu z teologii pozwoliło mu wykładać Pismo św. W 1378 został wicekanclerzem uniwersytetu paryskiego.

Podział wywołany schizmą zachodnią spowodował, że opowiedział się za Urbanem VI, przeciw Klemensowi VII. To oznaczało, że musiał ok. 1382 opuścić Paryż i udać się do Wormacji i Eberbach. Już w 1384, na życzenie księcia Albrechta III Habsburga, zreorganizował otwarty w Wiedniu dwadzieścia lat wcześniej uniwersytet (m.in. otworzył wydział teologii, w którym został dziekanem). W latach 1393–1394 był rektorem wiedeńskiej wszechnicy.

Jego dzieła teologiczne (jak komentarz do Genesis) ze względu na ilość zawartych w nich informacji są traktowane jak encyklopedie.

Znane są również jego dzieła i poglądy o charakterze ekonomicznym, nawiązujące do ustaleń św. Tomasza z Akwinu.

Stał na stanowisku, że podział powinien zostać zażegnany poprzez zawarcie kompromisu bądź zwołanie soboru powszechnego. Był zwolennikiem episkopalizmu i koncyliaryzmu.

Najbardziej znanym było dzieło Secreta sacerdotum, w którym wskazał na nadużycia związane z przeprowadzaniem ceremonii mszalnych.

• M. Zahajkiewicz, Henryk z Hesji, [w:] Encyklopedia Katolicka, t. 6, Lublin 1993, kol. 712-713.
• M. Zahajkiewicz, Henryk z Hesji Starszy, [w:] Powszechna Encyklopedia Filozofii, t. 4, Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, Lublin 2003, s. 351-352.