Helena Czernek

Helena Czernek (z domu Szostakiewicz), ur. 30 marca 1907 w Zambrowie, zm. 19 grudnia 1991 w Łomży) – nauczycielka i działaczka społeczna.

Przyszła na świat jako piąte dziecko po Zofii, Kazimierzu, Hieronimie i Marianie Piotra Szostakiewicza i Władysławy z Krajewskich. Od 1925 pracowała jako nauczycielka w powiecie białostockim. W okresie II wojny światowej przebywała na Lubelszczyźnie, nauczając w szkole we wsi Majdan Wielki w powiecie hrubieszowskim, oraz prowadząc tam tajne nauczanie.

Od roku 1944 przebywała w Zambrowie, ucząc w szkole podstawowej i organizując gimnazjum.

Od roku 1948 zamieszkała w Łomży. Pracowała w szkole Towarzystwa Przyjaciół Dzieci, od 1 września 1951 aż do przejścia na emeryturę 30 września 1972 kierowała Biblioteką Publiczną w Łomży. Bilans jej kierownictwa zamykał się w sześciokrotnym powiększeniu zbiorów bibliotecznych oraz utworzeniu wielu filii biblioteki w Łomży i regionie. Z jej inicjatywy działał w Łomży w latach 1963-1971 Uniwersytet Kultury, z którym współpracowali m.in. Witold Doroszewski, Stefan Herbst, Stanisław Lorentz, Julian Krzyżanowski i Witold Lutosławski. Powoła do życia łomżyński oddział Towarzystwa Kultury Języka, którego była prezesem w latach 1966-1981. Za jej sprawą 23 maja 1970 powstał w Łomży oddział Polskiego Towarzystwa Historycznego, pod opieką prof. Stanisława Herbsta.

Inicjatorka utworzenia Łomżyńskiego Towarzystwa Naukowego im. Wagów, którego pierwszym prezesem został prof. Józef Babicz z IHNiT PAN. Z jej inicjatywy powstały w Łomży pomniki Jakuba Wagi, Zygmunta Glogera i Bohdana Stefana Winiarskiego.

W uznaniu jej zasług została uhonorowana wieloma odznaczeniami i orderami:

• 1954 Medal X-lecia Polski Ludowej
• 1962 Złoty Krzyż Zasługi
• 1971 Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
• 1974 Medal XXX-lecia PRL
• 1974 Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
• 1984 Medal XL-lecia PRL
• 1987 wyróżniona tytułem Honorowego Obywatela Miasta Łomży.

1977: Exlibrisy łomżyńskiej biblioteki i drzeworyty

1985: Drzeworyty Antoniego Jana Gołębniaka

• Miejska Biblioteka Publiczna
• Janusz Gwardiak: Pasjonatka Ziemi Łomżyńskiej : Łomża : Łomżyńskie Towarzystwo Naukowe im. Wagów : "Stopka", 2002, ​ISBN 83-86175-02-8​