Halina Jabłońska

Urodziła się w Częstochowie. Była córką inż. Henryka Jabłońskiego i jego żony Zofii. Egzamin maturalny zdała w 1934 roku. Następnie rozpoczęła studia historyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim, które ukończyła w 1938 roku. Była aktywnym działaczem Młodzieży Wszechpolskiej.

Po rozpoczęciu niemieckiej okupacji powróciła do Częstochowy, gdzie związała się z narodowym odłamem ruchu oporu. Od grudnia 1939 roku do maja 1940 roku pracowała jako sekretarka w kopalni w Konopiskach, pozostając jednocześnie członkiem podziemnej komórki sabotażowej. Następnie przeniosła się do Warszawy. Przedwojenna znajomość z Władysławem Jaworskim umożliwiła jej wstąpienie w szeregi Narodowej Organizacji Wojskowej. Do sierpnia 1944 roku była łączniczką Jaworskiego i jego współpracownicą w ramach Wydziału Organizacyjnego i Łączności Organizacyjnej Zarządu Głównego Stronnictwa Narodowego i Komendy Głównej NOW. Do jej obowiązków należała m.in. współpraca z siecią kurierską i kolportażową SN i NOW oraz utrzymywanie kontaktów z Wydziałem Łączności Konspiracyjnej Komendy Głównej ZWZ/AK (m.in. w sprawach dotyczących łączności radiowej i kurierskiej z rządem w Londynie). Ponadto współuczestniczyła w redagowaniu pisma „Walka” oraz przechowywała archiwum organizacyjne SN.

W kwietniu lub sierpniu 1943 roku została mianowana komendantką Narodowej Organizacji Wojskowej Kobiet. Piastując to stanowisko, zreorganizowała i usprawniła centralę oraz terenowe struktury NOWK. Podczas rozłamu w podziemnym ruchu narodowym opowiedziała się za scaleniem z AK i tym samym zapobiegła odejściu większości członkiń NOWK do Pomocniczej Służby Kobiet NSZ. W lipcu 1944 roku wraz z blisko 8 tys. podkomendnych podporządkowała się Wojskowej Służbie Kobiet AK, obejmując jednocześnie stanowisko II zastępczyni dowódcy WSK.

W czasie powstania warszawskiego służyła na Starym Mieście, a następnie w Śródmieściu Północnym. Organizowała zaplecze kwatermistrzowskie i sanitarne dla walczących oddziałów, była także łączniczką kanałową. 30 września 1944 roku otrzymała stopień kapitana AK. Po upadku powstania, na rozkaz dowódcy WSK Marii Wittek, udała się do niemieckiej niewoli, aby sprawować opiekę nad najmłodszymi dziewczętami-jeńcami.

Jako jeniec przebywała w Stalagu XI B Fallingbostel, Oflagu XI B/z w Bergen-Belsen oraz w Stalagu VI C Oberlangen. W tym ostatnim obozie pełniła funkcję zastępcy komendantki polskich kobiet-jeńców. 12 kwietnia 1945 roku została wraz z innymi jeńcami obozu w Oberlangen wyzwolona przez żołnierzy 1 Dywizji Pancernej gen. Maczka.

Trzy miesiące po wyzwoleniu udała się do Włoch, gdzie wstąpiła w szeregi 2 Korpusu Polskiego gen. Andersa. Od jesieni 1946 roku przebywała natomiast w Wielkiej Brytanii jako żołnierz Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia. Po demobilizacji, która nastąpiła w czerwcu 1948 roku, przeniosła się do Francji, gdzie krótko pracowała jako kelnerka. Później wraz z drugim mężem mieszkała przez pewien czas w Algierii, po czym oboje powrócili do Francji. Zmarła 8 lutego 1996 roku w Verdelais w Akwitanii. Spoczywa na cmentarzu w Ambarès-et-Lagrave.

Życie prywatne

W 1939 roku poślubiła Leona Tar-Oganiana, po wojnie aktywnego działacza społeczności ormiańskiej w Polsce. Małżeństwo zakończyło się rozwodem.

W 1948 roku poślubiła Guya Chotarda, francuskiego pilota i członka Résistance. Z ich związku narodziło się czworo dzieci.

• Krzyż Walecznych
• Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami

• Krzysztof Komorowski: Jabłońska Halina. W: Krzysztof Komorowski (red.): Warszawa walczy 1939–1945. Leksykon. Warszawa: Fundacja Warszawa Walczy 1939–1945 i Bellona SA, 2014. ISBN 978-83-1113474-4.
• Halina Ter-Oganian. 1944.pl. [dostęp 2017-03-25].