Halil Fikret Kanad

Halil Fikret Kanad (1892-1974), Türk pedagog ve yazar.

1892 de Serfice'de (Yunanistan) doğdu. İlk ve orta eğitimini orada tamamladıktan sonra 1910'da Maarif Nezareti tarafından Almanya'ya gönderilerek; Berlin ve Leipzig Üniversitelerinde felsefe öğrenimi gördü. 1917'de Leipzig Üniversitesi'nde J.H. Pestalozzi konulu doktora tezini vererek, pedagoji doktoru olarak Türkiye'ye döndü. Türkiye'nin Pedagoji dalında doktora yapan ilk eğitimcisidir. Türkiye'nin çeşitli şehirlerinin yanında, Bakü ve Almanya'da da psikoloji ve pedagoji dersleri vermiştir.

Gazi Eğitim Enstitüsü Pedagoji Şubesi

Gazi Eğitim Enstitüsü (bugünkü ismiyle Gazi Üniversitesi) Pedagoji Şubesi (Eğitim Bilimleri Bölümü) Kurucusu olan Halil Fikret Kanad, 1926 yılından itibaren pedagoji tarihi üzerine dersler vermiş ve kitaplar yayınlamıştır.

Kanad, 26 Mayıs 1936 tarihinde Talim ve Terbiye kurulu üyeliğine getirilmiş, Haziran 1939'da Gazi Eğitim Enstitüsü'ndeki görevine dönmüş ve 17 yıl daha çalışarak 1956 yılında emekliye ayrılmıştır.

Köy Enstitüleri

Türk eğitim sisteminin geliştirilmesi konusunda Cumhuriyet Döneminin öncü eğitimcilerinden olan Kanad, okullarda temel eğitimin yanında meslek eğitiminin de verilmesi gerektiğini savunmuş ve Köy Enstitüleri'nin kurulmasında öncülük etmiştir. Türkiye tarihinde ilk kez iki ciltlik Pedagoji Tarihi'ni yazmış ve topyekûn milli terbiye kavramını ortaya atmıştır. Eğitimin aile-okul-toplum-devlet dörtlemesi ile başarılı olacağını savunmuş, "köye göre öğretmen" fikrini benimsemiştir.

Çocuk terbiyesi, pedagoji, suçlu çocukların terbiyesi, Goethe, Köy Enstitüleri ve çok amaçlı okul kavramı ile ilgili birçok eseri ve Almancadan çevirileri bulunmaktadır.

Özel hayatı

Çok yönlü bir kişilik sahibi olan Kanad, dönemin önde gelen yazar ve politikacıları ile yakın ilişkiler kurmuş ve devrin entelektüellerinin bir araya geleceği Anadolu Kulübü'nün kurucularından olmuştur. Kendisi gibi eğitimci olan Fazıla Kanad ile evli idi.

1974'te hayatını geçirdiği Ankara'da vefat etmiştir.

27 Kasım 2006 tarihinde Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi'nde Prof. Dr. M. Çağatay Özdemir, Cavit Binbaşıoğlu, Ömer Özcan, Yrd.Doç.Dr. Oktay Akbaş ve Yrd.Doç.Dr. Bahri Ata'nin katılımlarıyla bir anma paneli düzenlenmiştir.

Pedagoji ve terbiye

• Pedagoji Tarihi, C. I-II, İstanbul, 1930.
• Terbiye ve Tedris Tarihi, 1930.
• Muassır Terbiye Ülküleri ve Terbiyede Yenilikler, İstanbul, 1934.
• Pestalozzi, Ankara, 1936.
• Pedagoji, C. I. Ankara, 1938.
• Pedagoji, C. II. Ankara, 1938.
• Milliyet İdeali ve Topyekûn Terbiye, Ankara, 1942.
• Ailede Çocuk Terbiyesi, Ankara, 1947.
• Deneysel Pedagoji, C. I-II, Ankara, 1951.
• Pedagojinin Tekâmülü ve Pedagoji İlmi, Ankara, 1955.
• Terbiye Sosyolojisi, Ankara, 1958.
• Pedagoji Tarihi, Millî Eğitim Basımevi, İstanbul, 1963.
• Kısaltılmış Pedagoji, Ankara, 1966.

Çevirileri ve diğer eserleri

• İlkmektep Müfettişlerine Rehber, İstanbul, 1929.
• Coğrafyanın Tedris Usulü, Ankara, 1927.
• Şiller, İstanbul, 1929.
• Goethe, İstanbul, 1929.
• Satranç Kılavuzu, Ankara, 1936.
• Goethe ve Faust, İstanbul, 1940.
• Lise, Öğretmen Okulu ve Ortaokulların 1947 Bütçesinde Yapı Esaslı Onarım İhtiyaçları, Ankara, 1947.

• Köy Enstitüleri
• Gazi Üniversitesi
• Gazi Eğitim Enstitüsü