Quick Facts
Biography
Gromosław Józef Czempiński (ur. 12 października 1945) – szef Urzędu Ochrony Państwa w latach 1993–1996, generał brygady w stanie spoczynku.
Życiorys
W 1970 ukończył studia w Wyższej Szkole Ekonomicznej w Poznaniu. W 1972 rozpoczął służbę funkcjonariusza wywiadu. Rok później ukończył też Ośrodek Szkolenia Kadr Wywiadu PRL w Starych Kiejkutach. W Ministerstwie Spraw Wewnętrznych pracował od 1970 w Departamencie I. W 1975 został oficjalnie zatrudniony przez MSZ, najpierw w Konsulacie Generalnym w Chicago (1975–1976), później Polskim Przedstawicielstwie przy ONZ w Genewie (1982–1987). Następnie pracownik Służby Bezpieczeństwa odpowiedzialny za Polską Akademię Nauk. W 1990 został zatrudniony w UOP, początkowo jako zastępca szefa Zarządu Wywiadu UOP, później jako szef instytucji.
Jego najsłynniejszą (ujawnioną) akcją była „Operacja Samum” (powstał również film o tym samym tytule). Amerykańscy agenci z CIA na krótko przed wojną musieli zostać ewakuowani z Iraku. Wiele państw odmówiło wówczas pomocy, m.in. Francja, Rosja. Na pomoc zgodziła się Polska, wysyłając do Iraku wówczas ppłka Czempińskiego. Operacja była niezwykle ryzykowna, w razie niepowodzenia szpiedzy ponieśliby śmierć i doszłoby do skandalu. Plan zakładał, że agenci amerykańscy razem z polskimi funkcjonariuszami Departamentu I MSW, wyjadą z Iraku w autobusie z polskimi robotnikami. Podczas ostatniej odprawy na przejściu granicznym, iracki oficer, który studiował w Polsce skierował pytanie po polsku do amerykańskiego szpiega – była to chwila krytyczna, ten udawał pijanego do nieprzytomności (w innej wersji zemdlał). Operacja się udała, a amerykański rząd umorzył ponad połowę zadłużenia Polski, czyli 16,5 mld USD. Został też odznaczony przez prezydenta George’a Busha wysokim odznaczeniem CIA. Amerykanie jednocześnie sfinansowali budowę Jednostki Wojskowej 2305, którą według jednej z teorii pierwszy dowódca Sławomir Petelicki nazwał GROM na cześć Gromosława Czempińskiego.
Po przejściu w stan spoczynku w kwietniu 1996 założył firmę Doradztwo GC. W następnych latach zasiadał w radach nadzorczych i zarządach różnych przedsiębiorstw (Polskie Zakłady Lotnicze w Mielcu, FORCAN S.A., BRE Bank S.A., WAPARK Sp. z o.o., MOBITEL Sp. z o.o., Szeptel S.A., The Quest Group Sp. z o.o., Eco Recycling Investment S.A.) i doradzał firmom konsultingowym (Deloitte). Jest współwłaścicielem kilku firm: Quantum Group Sp. z o.o., Doradztwo GC s.c., Dorcel s.c. oraz TTP Sp. z o.o. Pracował jako „konsultant merytoryczny” przy filmie Operacja Samum.
W latach 1999–2012 był prezesem Aeroklubu Warszawskiego. W latach 2005–2010 był prezesem Aeroklubu Polskiego.
W 2009 w wywiadzie dla „Niezależnej Gazety Polskiej” stwierdził, że był jednym z inicjatorów założenia Platformy Obywatelskiej.
22 listopada 2011 został zatrzymany przez funkcjonariuszy CBA, a po przesłuchaniu zwolniony za kaucją w związku ze śledztwem dotyczącym przyjęcia korzyści majątkowej w kwocie 1 mln 400 tys. euro podczas prywatyzacji firm STOEN S.A.
We wrześniu 2013 został członkiem zarządu „Stowarzyszenia im. Generała Sławomira Petelickiego”, upamiętniającego gen. Sławomira Petelickiego.
Odznaczenia
- Odznaka Honorowa imienia gen. Stefana Roweckiego „Grota” – 2011
Przypisy
Linki zewnętrzne
- Czempiński – życie nieznanego tenora, Sławomir Cenckiewicz, Rzeczpospolita, 16 lipca 2009
- Jak CIA poznała się z UOP, Bartosz Węglarczyk, Gazeta Wyborcza, 11 października 2010
- Czempiński, Gromosław (1945–). Katalog elektroniczny Biblioteki Narodowej. [dostęp 2016-10-27].