Franciszek Grochalski

Franciszek Grochalski (ur. 2 grudnia 1912 w Wołczkowie, zm. 1 listopada 1967 w Łodzi) – polski polityk ruchu ludowego, poseł na Sejm PRL III i IV kadencji.

Syn Michała i Katarzyny. W 1931 ukończył Państwowe Gimnazjum w Tłumaczu, w tym roku wstąpił na Wydział Humanistyczny Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. Ze względu na trudną sytuację materialną, po roku nauki przerywa studia i powraca do rodzinnej wsi. W 1932 roku rozpoczyna działalność polityczno-społeczną i organizuje Stronnictwo Ludowe oraz koło Związku Młodzieży Wiejskiej RP „Wici”. W latach 1932—1933 pełnił funkcję sekretarza Zarządu Powiatowego SL na powiat stanisławowski z siedzibą w Mariampolu. W 48 Pułku Piechoty odbył czynną służbę wojskową w latach 1933—1934 i Dywizyjny Kurs Podchorążych w Stanisławowie. Za udział w organizowanych strajkach chłopskich, wiecach i zebraniach był zatrzymywany w aresztach prewencyjnych i karany administracyjnie. W styczniu 1936 roku przeniósł się na Wołyń, pracując w charakterze instruktora przysposobienia rolniczego i praktykanta w starostwie powiatowym w Łucku i Lubomlu. Zmobilizowany do wojska w sierpniu 1939 roku brał udział w walkach z Niemcami, a we wrześniu dostał się do niewoli i przebywał w obozach Oflag X-A Itzehoe, Stalag X B Sandbostel, Oflag X-C Lubeka, Oflag VI B Doessel. Należał w obozach do tajnej grupy inteligencji ludowej i utrzymywał kontakty z inż. Kazimierzem Nafalskim, Stanisławem Morawskim i Adamem Rażackim. Po zakończeniu wojny pracował w obozie wysiedleńców w Wewelsburgu, gdzie prowadził akcję za powrotem do kraju. W styczniu 1946 roku przybył do Brzegu, gdzie pracował jako referent społeczno-polityczny w starostwie powiatowym, a potem był prezesem zarządu powiatowego Związku Samopomocy Chłopskiej i przewodniczącym Powiatowej Rady Narodowej do 1947.

W 1947 inspektor, a do 1949 przewodniczący Wojewódzkiej Rady Narodowej we Wrocławiu, był prezesem zarządu wojewódzkiego Chłopskiego Towarzystwa Przyjaciół Dzieci. Do 1950 przewodniczący WRN w Krakowie, następnie przewodniczący prezydium WRN w Łodzi (1950–1952), w Zielonej Górze (1952–1954) i Koszalinie (1954–1955) oraz ponownie w Łodzi (1958–1967) Od 1955 do 1958 dyrektor departamentu w Ministerstwie Gospodarki Komunalnej.

W SL był prezesem zarządu wojewódzkiego we Wrocławiu i przewodniczącym komisji rewizyjnej ZW, od 1948 do 1949 członek Rady Naczelnej SL, w 1949 prezes ZW SL w Krakowie. Wstąpił do Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego. W ZSL był wiceprzewodniczącym (1949–1950), wiceprezesem (1950–1952) i członkiem prezydium wojewódzkiego komitetu wykonawczego i przewodniczącym wojewódzkiej komisji kontroli stronnictwa WKW w Łodzi (1951–1952), a od 1959 do 1967 wiceprezesem wojewódzkiego komitetu. Przes WKW w Zielonej Górze (1952–1954) i Koszalinie (1954–1956). Zastępca członka Naczelnego Komitetu Wykonawczego i sekretarz Rady Naczelnej NKW (1949–1956). Członek prezydium Głównej Komisji Rewizyjnej Naczelnego Komitetu (1956–1964), a od 1959 jej wiceprzewodniczący, od 1958 do 1959 kierownik zespołu rad narodowych NK, w latach 1964–1969 członek NK.

W 1961 i 1965 uzyskiwał mandat posła na Sejm PRL III i IV kadencji z okręgów Sieradz i Kutno. Zasiadał w Komisji Budownictwa i Gospodarki Komunalnej, zmarł w trakcie kadencji.

Pochowany na Cmentarzu Komunalnym Doły w Łodzi.

• Order Sztandaru Pracy II klasy
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1949)
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
• Złoty Krzyż Zasługi
• Medal 10-lecia Polski Ludowej

• Hieronim Szczegóła: Lubuski Słownik Biograficzny. Zielona Góra: Lubuski Komitet Upowszechniania Prasy; Lubuskie Towarzystwo Naukowe, 1984, s. 71–73. ISBN 83-00-00585-4.
• Profil na stronie Biblioteki Sejmowej
• Informacje w BIP IPN