Fotis Petsas

Ο Φώτης Μ. Πέτσας (Αρίστη Ιωαννίνων, 5 ή 6 Ιανουαρίου 1918 - 27 Φεβρουαρίου 2004) ήταν σημαντικός Έλληνας αρχαιολόγος και πανεπιστημιακός.

Καταγωγή και σπουδές

Γεννήθηκε το 1918 στην Αρίστη Ιωαννίνων και ήταν το μοναδικό τέκνο του δάσκαλου Μιχαήλ Πέτσα και της Σοφίας Ι. Κυρατσίδου (κόρη Ελλήνων μεταναστών γεννημένη στο Κρούσεβατς της Σερβίας). Αρχικά φοίτησε στο σχολαρχείο της ιδιαίτερης πατρίδας του και σε ηλικία δώδεκα ετών μετέβη στη Θεσσαλονίκη όπου γράφτηκε στο Α' Γυμνάσιο της πόλης. Το 1934 εισήχθη στην Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης από την οποία αποφοίτησε το 1939 ως αρχαιολόγος. Υπηρέτησε τη στρατιωτική του θητεία ως έφεδρος αξιωματικός πεζικού, συμμετείχε στον ελληνοϊταλικό πόλεμο υπαγόμενος στο 50ό Σύνταγμα Πεζικού και τιμήθηκε με πολεμικό σταυρό β' τάξεως.

Αρχαιολογική και ακαδημαϊκή σταδιοδρομία

Κατά τη διάρκεια της Κατοχής, προσλήφθηκε το 1942 ύστερα από εξετάσεις στην Ελληνική Αρχαιολογική Υπηρεσία και τοποθετήθηκε στη Θεσσαλονίκη. Αργότερα αποσπάστηκε στην Αθήνα για μετεκπαίδευση ενώ η απελευθέρωση της Ελλάδας τον βρήκε προϊστάμενο της Εφορείας Αρχαιοτήτων Δελφών. Το 1945 μετά από δική του αίτηση τοποθετήθηκε στα Ιωάννινα ως έφορος της νεοσύστατης τότε Εφορείας Αρχαιοτήτων Ηπείρου, θέση στην οποία παρέμεινε ως το 1947 όταν απολύθηκε με βάση του Θ' Ψήφισμα του 1946 περί εξυγιάνσεως των δημοσίων υπηρεσιών και ανακλήθηκε στο στράτευμα. Κατά το 1950-1951 εργάστηκε στις ανασκαφές των Μυκήνων ενώ από το 1951 ως το 1953 μετεκπαιδεύτηκε στο Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ με υποτροφία του Βρετανικού Συμβουλίου. Με την επιστροφή του στην Ελλάδα διορίζεται επιμελητής αρχαιοτήτων με έδρα τη Θεσσαλονίκη. Από το 1957 έως το 1965 υπήρξε έφορος της ΙΒ΄ Εφορείας Αρχαιοτήτων της Δυτικής Μακεδονίας με έδρα τη Βέροια ενώ ενδιάμεσα μετέβη για περαιτέρω σπουδές στο πανεπιστήμιο Πρίνστον των ΗΠΑ ως υπότροφος του ιδρύματος Φουλμπράιτ. Αργότερα μετατέθηκε στη Θεσσαλονίκη ως έφορος αρχαιοτήτων Κεντρικής Μακεδονίας και το 1969 στην Πάτρα όπου είχε σημαντική συνεισφορά στην αναδιοργάνωση της τοπικής εφορίας αρχαιοτήτων. To 1971 διορίστηκε τακτικός καθηγητής Κλασικής Αρχαιολογίας στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, όπου μάλιστα διετέλεσε και κοσμήτορας κατά το ακαδημαϊκό έτος 1973-1974. Ακολούθως συνταξιοδοτήθηκε το 1975.

Κατά τη διάρκεια της αρχαιολογικής του σταδιοδρομίας συμμετείχε σε ανασκαφές σε Κεντρική και Δυτική Μακεδονία, Στερεά Ελλάδα, Ήπειρο και Πελοπόννησο. Παράλληλα συμμετείχε ως εκπρόσωπος ελληνικών ιδρυμάτων σε διάφορα συνέδρια εντός και εκτός συνόρων.

Άλλες δράσεις

Συνεργάστηκε επί σειρά ετών με τον ΕΟΤ ως καθηγητής αλλά και διευθυντής σπουδών της Σχολής Ξεναγών Θεσσαλονίκης ενώ για δέκα χρόνια παρουσίαζε εβδομαδιαία εκπομπή στην ΕΡΤ με τίτλο Περιηγήσεις στη Βόρειο Ελλάδα. Επιπλέον διετέλεσε ισόβιο μέλος της Εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας, μέλος της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών, συνεργάτης του ΙΜΧΑ, πρόεδρος του Ιδρύματος Μελετών Ιονίου και Αδριατικού Χώρου, αντεπιστέλλον μέλος των αρχαιολογικών ινστιτούτων της Αυστρίας και της Γερμανίας, αντιπρόεδρος της Ηπειρωτικής Εστίας Θεσσαλονίκης, ιδρυτικό μέλος του περιοδικού Ήπειρος κ.ά.

Απεβίωσε στις 27 Φεβρουαρίου του 2004.

Προσωπική ζωή

Ο Πέτσας ήταν παντρεμένος από το 1954 με την Αικατερίνη Πικοπούλου. Από το γάμο του απέκτησε δύο κόρες, τις Σοφία και Βασιλεία.

Ο Πέτσας παρουσίασε ένα πλούσιο συγγραφικό έργο στο οποίο περιλαμβάνονται βιβλία, κείμενα σε συλλογικά έργα, ανακοινώσεις σε διεθνή συνέδρια, δημοσιεύματα σε περιοδικά και εφημερίδες, βιβλιοκρισίες κλπ. Μερικά από τα έργα του:

• Ο τάφος των Λευκαδίων (διδακτορική διατριβή, 1966)
• Delphi, Monuments and Museum (Αθήνα, 1981)
• Σελίδες από την Ιστορία των Ηπειρωτών, Από τους μυθικούς χρόνους ως τις μέρες μας (Ιωάννινα, 1993)