Dorotheos Proios

Ο Δωρόθεος Πρώιος (περ. 1765–1821) ήταν Έλληνας δάσκαλος και ιεράρχης. Το κοσμικό του όνομα ήταν Δημήτρης Πρώης ή Πρωγάκης.

Γεννήθηκε περίπου το 1765 στην Χίο. Ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του στην πατρίδα του αλλά και στην Πατμιάδα Σχολή με καθηγητή τον Δανιήλ Κεραμέα. Έπειτα, μεταξύ 1786 και 1793, πραγματοποίησε πανεπιστημιακές σπουδές στους τομείς της φιλοσοφίας και της φυσικής στα πανεπιστήμια της Πίζας, της Φλωρεντίας και του Παρισιού όπου γνωρίστηκε με τον Αδαμάντιο Κοραή. Στη συνέχεια επέστρεψε στην πατρίδα του όπου δίδαξε στην εκεί σχολή μέχρι ττο 1796 όταν και μετακόμισε σε Κωνσταντινούπολη και Βουκουρέστι, ακολουθώντας τον Κωνσταντίνο Χαντζέρη, τότε δραγουμάνο του στόλου και μετέπειτα ηγεμόνα της Βλαχίας.

Το 1804 του ανατέθηκε η διεύθυνση της Μεγάλης του Γένους Σχολής. Σε διάστημα τριών ετών κατάφερε να προσελκύσει πληθώρα νέων σπουδαστών, επιβάλλοντας νέες διδακτικές μεθόδους που καθόρισε σε συνεργασία με τον Κοραή ο οποίος βρισκόταν στο Παρίσι. Επίσης οργάνωσε τη βιβλιοθήκη της Σχολής, αλλά και τη συλλογή με τα εποπτικά υλικά διδασκαλίας μαθημάτων όπως η γεωγραφία, η φυσική και η χημεία.

Από το 1805 υπήρξε μητροπολίτης Φιλαδελφείας ενώ το 1813 μετακινήθηκε στη μητρόπολη Αδριανούπολης, όπου αναδιοργάνωσε το γυμνάσιο της πόλης. Οι Τούρκοι τον συνέλαβαν με το ξέσπασμα της Ελληνικής Επανάστασης το 1821 και τον αποκεφάλισαν. Στο συγγραφικό του έργο περιλαμβάνονται κυρίως σχολικά εγχειρίδια, ενώ συνεργάστηκε και για τη συγγραφή της Κιβωτού του ελληνικής γλώσσας το 1819.