Dimitrios Karitsiotis

Ο Δημήτριος Καρυτσιώτης (1741 – 2 Φεβρουαρίου 1819), ήταν ευεργέτης του Άστρους Κυνουρίας.

Ο Δημήτριος Καρυτσιώτης γεννήθηκε το 1741 στον Άγιο Ιωάννη Κυνουρίας. Ήταν γιος του Ιωάννη και της Κανέλλας και η οικογένειά του καταγόταν από την Καρύτσα Λακωνίας (εξ'ου και το επίθετο Καρυτσιώτης). Άλλα αδέλφια του ήταν ο Νικόλαος, ο Πολύκαρπος, ο οποίος ήταν ιερομόναχος, ο Γεώργιος, η Ελένη και η Καλομοίρα. Το 1756, σε ηλικία 15 ετών, έφυγε από το Άστρος, προκειμένου να ακολουθήσει τον θείο του, που έφευγε για τη Σμύρνη με το ένα τσαρούχι, σύμφωνα με την παράδοση. Στην Σμύρνη δούλεψε σκληρά και απέκτησε αρκετά χρήματα. Το 1772, σε ηλικία περίπου 30 ετών, έφυγε για την Τεργέστη, όπου απέκτησε μεγάλη και αξιόλογη περιουσία. Εκεί, σε συνεργασία με τους άλλους Έλληνες, ίδρυσε την Ελληνική Ορθόδοξη Κοινότητα της Τεργέστης. Επιπλέον, κατασκεύασε ένα μεγαλοπρεπές κτήριο με την ονομασία ΑΣΤΡΟΣ (Νυν Palazzo Carciotti), τιμώντας έτσι την πατρίδα του. Το μεγαλοπρεπές αυτό οικοδόμημα, σώζεται μέχρι και σήμερα στην παραλία της Τεργέστης.

Ο Δημήτριος Καρυτσιώτης, δώρισε χρήματα, ιερά σκεύη και άλλα, που πλούτισαν το Άστρος. Με δωρεά του, το 1798, κτίστηκε στον Άγιο Ιωάννη, η καλλιμάρμαρος Σχολή Καρυτσιώτη. Το 1805, χτίζεται στο Άστρος παράρτημα της Σχολής (σημερινό Αρχαιολογικό Μουσείο Άστρους). Στις σχολές αυτές, φοιτούσαν νέοι από την περιοχή και από ολόκληρη την Πελοπόννησο. Και οι δύο σχολές καταστράφηκαν το 1826 από τον Ιμπραήμ. Το 1805, με τη βοήθεια του αδελφού του, Γεώργιου, έκτισε ένα πέτρινο υδραγωγείο, πλησίον της Μονής Λουκούς, από το οποίο υδρεύονται μέχρι και σήμερα το Άστρος, τα Κάτω Δολιανά, η Μονή Λουκούς, τα Κάτω Βέρβενα και το Παράλιο Άστρος. Την ίδια χρονιά, δώρισε μια έκταση 48 στρεμμάτων, το λεγόμενο «Αγροκήπιο», δίπλα και γύρω από τη Σχολή του.

Ο Δημήτριος Καρυτσιώτης πέθανε στις 2 Φεβρουαρίου 1819, σε ηλικία 78 χρονών. Ανιψιός του ήταν ο Προκόπιος Καρυτσιώτης, ο οποίος ήταν ο μοναδικός κληρονόμος του και διευθυντής της Σχολής Καρυτσιώτη. Το 1912, ανακηρύχτηκε ευεργέτης της κοινότητας Άστρους.

• Ι. Κουσκουνά, Κ. Χασαπογιάννη, Ι. Κακαβούλια, Θυρεάτις Γη, Ίδρυμα Μνήμης Αγγελικής & Λεωνίδα Ζαφείρη, Αθήνα 1981