Charles Murray Hofmeyr

Ds. Charles (Charlie) Murray Hofmeyr (Somerset-Oos, 22 Junie (of 28 Junie) 1876 – Engeland, 7 Maart 1930) was 'n predikant in die Nederduitse Gereformeerde Kerk wat, ten tyde van sy dood in die ouderdom van 53, nog gestaan het in sy tweede gemeente, Standerton. Sy besonder innemende geaardheid en opvallende Christelike deugde het hom besonder geliefd gemaak, volgens F.H.J. Fourie in die Suid-Afrikaanse Biografiese Woordeboek, deel III.

Charles Murray Hofmeyr was die vierde seun van ds. J.H. Hofmeyr en sy vrou, Isabella ('n dogter van ds. Andrew Murray sr. van die NG gemeente Graaff-Reinet), leraarspaar van die NG gemeente Somerset-Oos ten tyde van Charles se geboorte. Hy is genoem na sy oom ds. (later prof.) Charles Murray, 'n studentevriend van sy vader. Vyf van die egpaar Hofmeyr se seuns het predikant geword, net soos vyf van mev. Hofmeyr se broers hulle as evangeliedienaar bekwaam het. Die Hofmeyrs van Somerset-Oos was, volgens ds. G.A. Maeder in Ons Kerk Album van 1917, "overal bekend op kerkelijk en school gebied".

Ná sy opleiding aan die Gill-kollege op sy geboortedorp, Somerset-Oos, is die jong student na die Kweekskool op Stellenbosch vir sy teologiese opleiding. In 1902 is hy tot die evangeliebediening toegelaat en het hom, soos van sy broers, hom tot sendingwerk geroepe gevoel. So is hy op 11 April 1903 georden om na Njassaland te gaan, maar hy het veral in Noord-Rhodesië (Zambië) gewerk.

Ds. Murray is op 2 Augustus 1905 op Somerset-Oos met Elsje (of Ella) Johanna Lombard (Bedford, 27 Augustus 1879 - Middelburg, Tvl., 7 Julie 1973) getroud. Sewe kinders is uit dié huwelik gebore. Ná hul huwelik het die egpaar ds. Hofmeyr se werk in die sendingveld voortgesit tot hy in 1911 om gesondheidsredes na Suid-Afrika moes terugkeer.

Hy was ná sy terugkeer van 20 Januarie 1911 behulpsaam in die NG gemeente Beaufort-Wes as hulpprediker vir die Boeregeneraal ds. Paul Roux. Op Beaufort-Wes het ds. Hofmeyr gebly tot ses maande ná ds. Roux se dood op 8 Junie 1911, toe hy 'n beroep ontvang na die aanliggende NG gemeente Murraysburg. Dit was dieselfde gemeente waarin sy vader, wat reeds in 1908 oorlede is, 53 jaar vantevore in 1859 as predikant bevestig is. Toe was daar egter reeds 'n nuwe geslag lidmate in die gemeente op Murraysburg, want met die inwyding van die dorp se nuwe NG kerk in 1907, was daar net dertig mense in die kerk tydens die inwyding wat ook by die inwyding van die eerste kerk in 1858 teenwoordig was.

Ds. Hofmeyr is met sy koms na Murraysburg deur ene F. Pretorius en W. Sharwood afgehaal waarna 'n groot getal gemeentelede hom op die hoogte van die plaas Middelkop ontmoet het. Op die dorp was daar die gebruiklike ereboë om die nuwe leraar te verwelkom. Daar is ook 'n geselligheid aangebied om hom te verwelkom. Tydens ds. Hofmeyr se bevestiging op 24 April 1912 het sy broer ds. John Murray Hofmeyr, soos hul vader destyds toe leraar van die gemeente Somerset-Oos, die rede uitgespreek. Die tekswoord was: "En hij kwam in al het omliggende land der Jordaan, predikende den hoop der bekeering tot vergeving van zonden" (Luk. 3:3, Statebybel). Ander predikante wat aan die plegtigheid deelgeneem het, was di. H.J.L. du Toit van Richmond, P.K. Albertyn van Graaff-Reinet, J.G. Perold (vroeër van Murraysburg, maar toe van Victoria-Wes) en eerw. H. Dekker van Middelburg, Kaap. Ds. Hofmeyr se intreepreek het gehandel oor 1 Korintiërs 2:2,3: "Want ik heb niet voorgenomen iets te weten onder u, dan Jezus Christus, en dien gekruisigd ..."

Volgens ds. J.A.S. Oberholster het ds. Hofmeyr "baie gou 'n besonder(s)e plek in die hart van die gemeente verower". Soos te verstane, het hy veel aandag aan die sending gewy, maar daarby het hy ook, soos sy vader meer as 'n halfeeu tevore, ook "met onvermoeide ywer die belange van die onderwys behartig". Die gemeente het moeilike jare beleef tydens ds. Hofmeyr: Tydens die Eerste Wêreldoorlog was daar noodwendig meningsverskille in die gemeente, hoewel lidmate onder ds. Hofmeyr se leiding dit reggekry het om in liefde van mekaar te verskil, asook bittere droogtes, soos die droogte van 1915 wat as die knellendste sedert 1862 beskryf is. In 1923 was die droogte soos kwaai dat die distrik 50 000 skape en bokke (lammers uitgesluit) verloor het. Nietemin het die dankfees in daardie jaar £1 300 byeengebring.

Al het die Sinode van die Kaapse Kerk al in 1919 besluit om Afrikaans te erken, het die kerkraad van Murraysburg eers in 1923 besluit om een diens per maand in Afrikaans te laat hou. In November daardie jaar is berig dat ds. Hofmeyr in Afrikaans preek en van die Afrikaanse Bybel gebruik maak (waarskynlik net gedeelte omdat die volledige vertaling eers in 1933 uitgereik is).

Op 5 April1924 het ds. Hofmeyr 'n beroep na Standerton ontvang en dit aangeneem. Ds. Oberholster skryf dit was vir Murraysburg 'n "gevoelige" verlies. Ds. G.A. Maeder het in Ons Kerk Album van 1917 geskryf ds. Hofmeyr het op Murraysburg met "lust, moed en zegen als een waardige telg" van die gemeente se eerste leraar gearbei. Op 12 Julie het hy sy demissie ontvang en die Sondagmiddag sy afskeidswoord tot die gemeente gerig na 'n "seer aangename en geseënde" verblyf in hul midde. Sy teks was 2 Korintiërs 13:11 en die kerk was stampvol. In die berig wat die kerkraad na die Kerkbode gestuur het, is berig: "Ds. en mev. Hofmeyr het deur hul opregte nederigheid, minsaamheid en diensvaardigheid vir hulle 'n weg gebaan tot ieder se hart met wie hulle in aanraking gekom het." In die eerste godsdiensverslag ná ds. Hofmeyr se vertrek, skryf die kerkraad: "Dit is ook 'n behoefte van die hart om hier melding te maak van die getroue, liefdevolle en selfopofferende wyse waarop hy sy werk onder ons verrig het. Die gemeente was innig aan hom verbonde."

Ook op Standerton, waar hy op 19 Julie 1924 bevestig is, het ds. Hofmeyr met seën gearbei, waar hy, soos op Murraysburg, "gewaardeer en hooggeag" is, aldus ds. Oberholster. Hier het hy hom beywer vir die stigting van 'n seunskoshuis wat later sy naam sou dra, die bou van 'n sendingkerk en die vergroting van die Klipkerk.

In 1929 het ds. Hofmeyr siek geword en aan die begin van 1929 is hy, vergesel van sy vrou, na Engeland vir mediese behandeling, heel waarskynlik vir kanker, hoewel die bronne dit nie vermeld nie aangesien dié siekte nie destyds by die naam genoem is nie. Al was dit reeds sowat ses jaar sedert sy vertrek, het Murraysburg se lidmate weer bewys gelewer van hul gehegtheid aan hul oudleraar toe op Hutchinson-stasie £100 aan ds. Hofmeyr oorhandig is met sy deurreis na Kaapstad, van waar hy die skip Engeland toe sou haal. Ds. Oberholster skryf: "Hoe ondeurgrondelik was die weg van die Here met Sy dienskneg, want hy moes so ver gaan om op 7 Maart 1930 te Londen te sterwe."

Ds. Hofmeyr se stoflike oorskot is na sy vaderland gebring en op 15 April 1930 is hy plegtig op Standerton begrawe. Meer as 4 000 rouklaers, onder wie genl. J.C. Smuts, het die bygewoon en mans, vroue en kinders het die stoet te voet gevolg. Murraysburg se gemeente het in hierdie tyd £100 aan ds. Hofmeyr se weduwee gegee om haar te help.

• (af) Dreyer, eerw. A. 1931. Jaarboek van die Nederduits-Gereformeerde Kerke in Suid-Afrika vir die jaar 1931, Kaapstad: Jaarboek-Kommissie van die Raad van die Kerke.
• (af) Dreyer, eerw. A. 1935.Gedenkboek van die Nederduits-Gereformeerde Kerk Somerset Oos. Kaapstad: Cape Times Beperk.
• (af) Hofmeyr, W. Lou(w); Hofmeyr, Nico J.; Hofmeyr, S.M.; Hofmeyr, George S.; Hofmeyr, Johannes W. (samestellers). 1987. Die Hofmeyrs: 'n Familiegeskiedenis. Lynnwoodrif en Bloemfontein: Die Samestellers.
• (af) Krüger, prof. D.W. en Beyers, C.J. (hoofred.). 1977. Suid-Afrikaanse Biografiese Woordeboek, deel III. Kaapstad: Tafelberg-Uitgewers.
• (nl) Maeder, ds. G.A. en Zinn, Christian. 1917. Ons Kerk Album. Kaapstad: Ons Kerk Album Maatschappij Bpkt.
• (af) Oberholster, ds. J.A.S. 1955. Murraysburg. Honderd jaar oud. 1855-1955. Murraysburg: Die NG kerkraad.
• (af) Olivier, ds. P.L., 1952. Ons gemeentelike feesalbum. Kaapstad en Pretoria: N.G. Kerk-uitgewers.

• (en) Ds. Hofmeyr se biografiese besonderhede by Wikitree.com. URL besoek op 12 Januarie 2014.