Bernardo Rateño

Bernardo Rategno lub Retegno (zm. 1512) – włoski dominikanin, teolog i inkwizytor. Znany też jako Bernardo da Como (łac. Bernardus Comensis).

Pochodził z Como i wstąpił do zakonu dominikanów na długo przed 1474, gdy kapituła generalna tego zakonu mianowała go lektorem sentencji w pałacu papieskim w Rzymie. Należał do zreformowanej, tzw. obserwanckiej gałęzi zakonu dominikańskiego i w 1479 był przypisany do konwentu św. Dominika w Bolonii. Następnie był przeorem konwentów dominikańskich kolejno w Como (1490), Modenie (1493-94), Faenzy (1494-96), Cremonie (1501-02) i ponownie w Como (1506). 20 maja 1505 został mianowany inkwizytorem diecezji Como. W 1506 kierował procesami o czary w Valchiavenna, Berbenno oraz w Ponte in Valtellina. Zmarł w 1512.

Bernardo Rategno jest autorem podręcznika dla inkwizytorów zatytułowanego Lucerna Inquisitorum Haeretice Pravitatis oraz traktatu teologicznego O Czarownicach, w którym argumentował na rzecz realności zbrodni czarów i lotów na sabat oraz przekonywał o konieczności prześladowania czarownic. Oba te dzieła wydano drukiem w Mediolanie w 1566, w Rzymie w 1584 i w Wenecji w 1596. W traktacie O Czarownicach Bernardo wspomniał, jakoby z archiwów inkwizycji w Como wynikało, że sekta czarownic istniała od około połowy XIV wieku.

Pomimo przekonania o realności czarów, Bernardo Rategno w swych dziełach zwracał uwagę na konieczność zachowania norm proceduralnych w procesach o czary i zalecał inkwizytorom daleko posuniętą ostrożność. Wskazywał, że nie należy nikogo oskarżać wyłącznie na podstawie zeznań innej czarownicy, jak również był przeciwny nadużywaniu tortur.

• Michael Tavuzzi, Renaissance Inquisitors. Dominican Inquisitors and Inquisitorial Districts in Northern Italy, 1474-1527, Brill: Leiden – Boston 2007, s. 220-221
• Giovanni Giorgetta, I processi dell'Inquisizione in Valtellina e Valchiavenna nel XV secolo: dalla "buona societa" alla stregoneria
• Lucerna Inquisitorum Haereticae Pravitatis & Tractatus de Strigibus (wydanie z 1584 roku)