Quick Facts
Biography
Бекарыстан Амалдықұлы (1765, Қызылорда облысы Қазалы ауданы - 1858, Қарақалпақстан, Мойнақ ауданы ) -Әлім тайпасының Шекті руынан шыққан би. Ел арасында сакталған аңыз- әңгімелерге қарағанда Жанқожа батыр жорыққа аттанар алдында Бекарыстанға барып, сәлем беріп, ақылдасып отырған. Абылай ханның ұлы Жанғозы сұлтанды жалғыз ауыз сөзбен тоқтатқан шешендігі, түрікмен барымташыларын садақтың жалғыз оғымен сескендірген айбары туралы ел арасында «Бірауыз сөзбен ханды қайырған, жалғыз оқпен жауды қайырған жайсаңым-ай» деген қанатты сөз де сақталған. Қызылорда облысының Қазалы ауданында Бекарыстан би атындағы ауыл бар.
Бекарыстан Амангелдіұлы Қоқан, Хиуа бекеттерініңозбырлығына қарсы шыққан, жарлы-жақыбайларды үнемі қамқорлыққаалып, күрделі қиын мәселелерді байыппен туралықпен шешіп отырған. Елі ішіндеби атанып, халықына сыйлы болған кісі.
Ел аузында там-тұмдап жеткен бидің сөздері қалған. ОныңЖанғазы сұлтанды бір ауыз сөзбен тоқтатқан, түрікмен елінің барымташыларын садақ оғымен қаймықтырғанын аңыз етіп айтады. «Бір ауыз сөзбен ханды қайтарған, жалғыз оқпен жауды қайтарған Бекарыстай бабаларың болған»,- деп отырады көнекөз қариялар.
Қазақ халқының тәуелсіздігі жолында күрескен би Бекарыстанға бір ауылдың аты беріліп, баба ескерткіші тұрылған. Би Қарақалпақстанның Аралмен шектескен «Мойнақ» ауданы жеріндегі «Томпақ ата» қорымына жерленген.
Мұрағат құжаттарында 1853 жылы Бекарыстан Амалдыковтың (Амандыков) Кішкене Шекті руынын Асан бөлімінің Матығұл аталығынан тарайтын және ол кісініңжасының 68-де екені көрсетілген. Би туралы ауызша айтылған деректер мен жазбаша жазылғадар сәйкес келіп тұр. Жайлауы Арал бекінісі мен Қызылқұмда, қыстауы Қосаралда болған. Өзінен үлкендердің айтқанын бұлжытпай орындайтын кісі екен. Екінші бір құжатта бидің 1856 жылы 2 қыркүйекте 20 сом күміс ақшаны сыйға алғаны жазылады.