Bas van Toor

Bas van Toor was een oorlogskind. Zijn vader werd in de Tweede Wereldoorlog door de Duitsers gedood en het ouderlijk huis werd gebombardeerd. De ambitie om artiest te worden was volgens hem een grote revanche op de jaren van armoede en achterstelling. Toen Van Toor 19 jaar was, besloot hij met een Belgisch circus mee te gaan als tentbouwer en daar het vak te leren als acrobaat. Maar het enige wat hij in dat jaar leerde was een salto. Thuis gekomen haalde hij zijn jongere broer Adriaan over, die toen 13 jaar was, om samen met hem een acrobatennummer te beginnen; The Crocksons waren een feit.

Na een aantal jaar hard trainen traden ze veel op voor verenigingen en wonnen ze bij het AVRO-programma De oprechte amateur de prijs voor het beste kijknummer. In 1958 maken zij hun filmdebuut in de film Dik Trom in het circus en zijn ze in diverse andere televisieprogramma's te zien. In 1964 vraagt Rudi Carrell of ze een clownsact willen schrijven voor Pipo de Clown, die in zijn circusshow zou optreden. Dit doen zij en in de act schrijven ze nog twee andere clowns. Carrell stelt voor dat Bas en Aad die twee clowns zelf spelen. Omdat ze dachten dat het clownsoptreden eenmalig zou zijn, namen ze niet de moeite om een andere naam te verzinnen. Ze werkten onder hun eigen namen, Bassie en Adriaan. Na het 'Rudi Carrell Circus' werkten ze enkele malen met Rudi in zijn Rudi Carrell Show. Ze brachten daar grappen en stunts die ze in samenwerking met Carrell zelf verzonnen. Hierna komen er verschillende aanbiedingen uit het buitenland voor de stoelenact die zij maken als The Crocksons. In Duitsland spelen ze 2500 voorstellingen. Ook theaters en nachtclubs in andere landen van Europa volgden en zelfs Zuid-Amerika.

Bas bleef hiernaast teksten schrijven voor anderen artiesten zoals liedjes. De eerste hit was ‘Ik heb niets gezien' van Sjakie Schram. Vervolgens schreef hij samen met Aad ook liedjes voor André van Duin, Conny Vink en het Cocktail Trio.

Zijn grootste succes hierna kende Van Toor als clown Bassie in het duo Bassie en Adriaan, eveneens met zijn broer Aad. Naast clown speelde hij ook de rol van boef Vlugge Japie in de televisieseries rond het duo. In de periode 1980-1982 had het duo in samenwerking met Joop van den Ende zelfs een groot eigen circus genaamd (TROS) Circus Bassie en Adriaan waarmee het duo succesvol door Nederland en België toerde. Tevens waren ze medeverantwoordelijk voor het succes van circus Renz in de periode 1978-1989.

In 2004 ging Aad met pensioen en besloot Bas op te gaan treden met zijn schoonzoon Evert van den Bos, die al eerder aan verschillende producties van het duo had meegewerkt. Vanaf eind 2011 trad Bas van Toor op in discotheken met deejay Henri Kicken. Hierbij zijn de liedjes uit de televisieserie bewerkt tot dancenummers. In 2015 speelde Van Toor mee in Keet & Koen en de Speurtocht naar Bassie & Adriaan.

Op 1 december 2013 gaf Bas zijn laatste theatervoorstelling als clown Bassie.

Vanaf de tweede helft van de jaren negentig maakte Bas van Toor drie cd's met mondharmonicanummers en begon hiermee op te treden bij feestelijke gelegenheden en concerten als die van Ben Cramer, Annie de Reuver en Frans Bauer.

Eind jaren negentig had Van Toor zijn eigen radioprogramma Bassie op de zondagochtend tussen 7 en 8 op Radio Noordzee (Nationaal). In 2005 speelde Van Toor in een kerstsoap van de zender RNN7. In 2009 was hij mede-initiatiefnemer van de kinderzender Pebble TV. In 2010 speelde Van Toor in een vierdelige documentaire over de gebroeders Misset, van de gelijknamige uitgeverij, als Cees Misset. Deze documentaire werd in opdracht van het VWS gemaakt. Anno 2015 is Bas nog actief voor onder andere Omroep Vlaardingen.

In 1997 kreeg hij samen met Aad een koninklijke onderscheiding en werd benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau ter gelegenheid van het 40-jarig jubileum van het clownsduo. Ook is hij onderscheiden met Het Gouden Hart van Rotterdam, De Gouden Leeuw van RNN (prijs van RNN7), De Gouden Hand van de Verstandelijk Gehandicapten, De Zilveren Parel van Nederland en De Zilveren Henri Dunant.

In de loop van 2016 kreeg Van Toor steeds meer gezondheidsklachten. In het voorjaar werd hij geveld door een hevige longontsteking. Eind juli 2016 werd hij opgenomen in het Erasmus MC, waar de ziekte van Bell werd vastgesteld. Eind augustus werd Van Toor opnieuw opgenomen in het ziekenhuis; door een auto-immuunziekte kreeg hij last van uitvalsverschijnselen. In een interview met Shownieuws gaf hij aan over euthanasie te denken, omdat zijn benen ook verlamd waren. Inmiddels is hij alweer van het idee afgestapt.

• In de aflevering Achter de wolken schijnt de zon van Bassie en Adriaan speelt Bas van Toor een scène met zijn moeder (vrouw die moet oversteken). Zijn dochter Liesbeth is te zien als kassameisje in de laatste aflevering van De plaaggeest en zijn dochter Cindy is te zien in Duitse aflevering van De geheimzinnige opdracht als meisje dat een brief geeft aan Bassie en Adriaan. Zijn schoonzoon Evert speelt agent in Het geheim van de schatkaart en is als 'Evert' te zien in de aflevering Een vergissing is menselijk.
• Naast zijn dubbelrol als Vlugge Japie heeft Bas van Toor ook een aantal andere kleine rollen gespeeld in de televisieseries. Zo is hij te zien als kermisbaas in Bassie krijgt een lesje, als visser in Zeg het met bloemen, als eigenaar van de waterscooter in Het geheim van de sleutel, als bakker en een van de fairy's in De geheimzinnige opdracht, als kapitein van het piratenschip in Bassie en de reis van Zwarte Piet en als muzikant in Bassie en de speurtocht naar Charly (aflevering Een echte slagroomtaart).
• Bas van Toor doet vrijwilligerswerk voor een aantal stichtingen en bezoekt ernstig zieke kinderen.
• Van Toor werd tot maart 2005 geïmiteerd in het radioprogramma Jensen in de Middag. De imitatie was zo treffend dat Van Toor er zelf op werd aangekeken. Robert Jensen besloot daarom te stoppen met het typetje nadat Bas van Toor zijn beklag had gedaan. De uitspraken van deze namaak-Bassie waren namelijk erg grof van aard.
• In 2006 legde de fiscus beslag op acht panden van Bas van Toor nadat hij in 2002 veroordeeld werd voor belastingfraude.
• In 2008 kwam Van Toor in het nieuws omdat een vrouw beweerde zwanger te zijn van hem. Verschillende roddelbladen en De Telegraaf pakten groot uit met dit nieuws. Uiteindelijk bleek dit een reclamestunt te zijn van een verzekeringsmaatschappij. De roddelpers was woedend en wilde Van Toor aanklagen. De reclame werd uiteindelijk genomineerd voor de Gouden Loeki.

• www.clownbassie.nl
• www.bassie-adriaan.nl

Zie de categorie Bas van Toor van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.