Quick Facts
Biography
Արման Հայկազի Վարդանյան (օգոստոսի 3, 1930, Ստամբուլ - օգոստոսի 20, 2015, Ստամբուլ), թատերագիր, դաշնակահար։ Հայ թատերգության մեջ «աբսուրդի դրամայի» հիմնադիր։ Հայաստանի գրողների միության անդամ (2012)։
Կենսագրություն
Արման Վարդանյանը ծնվել է 1930 թվականի օգոստոսի 3-ին Ստամբուլում, Հայկազ և Սրբուհի Վարդանյանների ընտանիքում։ 6 տարեկանում հաճախել է Հինդլյան նախակրթարան, հետո ուսումը շարունակել է Մխիթարյան վարժարանում։ 4 տարի սովորել է անգլիական վարժարանում, ուսման վերջին տարիներին ուսումը շարունակել է Ստամբուլի հայկական Կենտրոնական վարժարանում: Դեռ նախակրթարանում ստացել է երաժշտական կրթություն, հաճախել է դաշնամուրի դասընթացների։ 1949 թվականին մեկնել է Լոնդոն, ընդունվել Լոնդոնի թագավորական քոլեջի դաշնամուրի բաժինը։ 1952 թվականին մեկնել է Ավստրիա և ընդունվել Վիեննայի երաժշտական կոնսերվատորիան։ 1955 թվականին վերադարձել է Ստամբուլ, զորակոչվել զինվորական ծառայության, իսկ մի քանի ամիս հետո թուրքական զինվորական ոստիկանության կողմից ձերբակալվել է՝ մեղադրվելով պետական հանցագործության մեջ (իբր Վիեննա սովորելու տարիներին զբաղվել է լրտեսությամբ հօգուտ Խորհրդային Հայաստանի)։ Առանց հստակ ապացույց ունենալու Վարդանյանին դատապարտել են սկզբում մահապատժի, հետո փաստաբանների համառ աշխատանքի շնորհիվ մահապատիժը փոխարինվել է տասը տարվա բանտարկության և բանտարկությունից հետո էլ 10 տարով արգելել են նրան դուրս գալ Թուրքիայի սահմաններից։ Իր գրական փորձերը Վարդանյանը սկսել է բանտում եղած տարիներին։ Այնտեղ գրել է մի շարք նորավեպեր, որոնց ընթերցողները Վարդանյանի խոսքերով «աւա՜ղ միայն ծնողներս էին»:
Ընտանիք
- Հայրը՝ Հայկազ Կոստանի Վարդանյանը ծնվել է 1890 թ. Ստամբուլում, Ակնա շրջանի Ապուչեխ գյուղից Պոլիս աշխատելու եկած Կոստան և Թենսուհի Վարդանյանների ընտանիքում։
- Մայրը՝ Սրբուհի Վարդանյանը (Պարսյան), ծնվել է Ստամբուլում 1900թ, քղեցի փաստաբան Սիրակ-Պայծառ Պարսյանների ընտանիքում
- Առաջին կինը՝ (1968-1969) Մարգրիտ Անդրեասյան (1927-1993)
- Երկրորդ կինը՝ (1974-1978) Անի-Թաիս Ջենազյան (1935)
- Տղան՝ Հայկ-Սևակ Վարդանյան (1974)
- Երրորդ կինը՝ (1999 թվականից) Զարինե Գրիգորյան-Վարդանյան (1964)
Ստեղծագործություններ
Գրել է 26 թատերախաղեր (արևմտահայերենով), որոնք զետեղված են հինգ հատորյակներում։
- «Ցավ մը»
- «Խաղ մը»
- «Լավ մը»
- «Շունչ մը»
- «Փունջ մը»
Արման Վարդանյանի թատերախաղերից «Թոխորը» (Weasel) բեմադրվել է Լոնդոնում (1979, The Thatre In The Square), Երևանում «Երնջակը»(1990, «Ագուլիս» թատրոն), «Կանկրուկը» (1998, Երևանի Երիտասարդական պալատ), «Սակուրը»,«Ախացելը»(2000, Սունդուկյանի անվան թատրոն)։
Արման Վրադանյանի պիեսները թարգմանվել են թուրքերեն, ռուսերեն, անգլերեն և ֆրանսերեն:
Պարգևներ
- 2011 թվականին Վարդանյանը պարգևատրվել է Հայաստանի սփյուռքի նախարարության «Վիլյամ Սարոյան» մեդալով
- 2011 թվականին Հայաստանի Նախագահի Մովսես Խորենացու մեդալով
Գրականություն
- Մութաֆյան Լ., Խաղէըստ Արման Վարդանյանի, Երևան, 1999:
- Մութաֆյան Լ., Արման Վարդանյանի աշխարհը, Երևան, 2000: