Arkadź Smolicz

Arkadź Smolicz, biał. Аркадзь Антонавіч Смоліч, Arkadź Antonawicz Smolicz (ur. 29 września 1891 w Bacewiczach koło Bobrujska, zm. 17 czerwca 1938 w Omsku) - białoruski działacz narodowy, polityk socjaldemokratyczny, naukowiec - geograf i kartograf, minister rolnictwa w rządzie BRL, premier BRL w 1920 roku, działacz społeczny i naukowy na Białorusi radzieckiej.

Kształcił się na seminarium duchownym w Mińsku, później w Nowoaleksandryjskim Instytucie Rolnictwa i Leśnictwa (obecnie Puławy) i Politechnice Kijowskiej.

Od 1910 roku członek Białoruskiej Socjalistycznej Hramady, zaangażowany w działalność Biełorusskoj chatki w Mińsku. Pisywał do gazet "Ranica" ("Раніца") i "Łuczynka" ("Лучынка").

W marcu 1917 roku wybrany do Białoruskiego Komitetu Narodowego ("Беларускі нацыянальны камітэт"). W grudniu wziął udział w I Zjeździe Wszechbiałoruskim w Mińsku, jako członek Rady BRL przyczynił się do wydania przez nią aktu niepodległości 25 marca 1918 roku.

W pierwszym rządzie BRL objął tekę sekretarza oświaty, wyjeżdżał w misjach dyplomatycznych do Kijowa, Warszawy i Berlina, by lobbować za uznaniem niezależności BRL.

Po rozłamie w Hramadzie organizował Białoruską Partię Socjaldemokratyczną, przyczynił się do stworzenia jej programu ideowo-politycznego. W lecie 1919 roku objął urząd wicepremiera w rządzie Antona Łuckiewicza oraz resort rolnictwa.

W 1921 roku wyjechał do Wilna, gdzie zakładał Towarzystwo Szkoły Białoruskiej - został jego pierwszym prezesem.

W 1919 roku wydał w Wilnie "Geografię Białorusi", która po drobnym opracowaniu stała się w 1922 roku podręcznikiem w szkołach na terenie BSRR. Pracował jako nauczyciel w gimnazjum białoruskim w Wilnie, wykładał geografię na kursach dla nauczycieli.

W sierpniu 1922 roku wyjechał do BSRR, gdzie podjął pracę w komisariacie rolnictwa, wykładał geografię i agronomię na Białoruskim Uniwersytecie Państwowym oraz w Instytucie Kultury Białoruskiej. W 1924 roku stworzył czasopismo "Płuh" ("Плуг") oraz białoruskie towarzystwo krajoznawcze.

W 1930 roku aresztowany pod zarzutem "białoruskiego nacjonalizmu" i więziony do sierpnia 1935 roku w centralnych obwodach Rosji. Ponownie aresztowany w czerwcu 1937 roku, rok później skazany na karę śmierci i rozstrzelany w omskim więzieniu. Rehabilitowany odpowiednio w 1957 i 1988 roku.

Publikacje

• "Географія Беларусі", Wilno 1919
• "Эканамічнае становішча Беларусі перад вайной і рэвалюцыяй"
• "Беларуская Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка і яе акругі"
• "Тыпы геаграфічных ляншафтаў Беларусі" (dysertacja naukowa)
• "Арганізацыя сялянскай гаспадаркі ў раёнах Цэнтральнай Беларусі"
• "Геаграфічны і тапаграфічны нарыс Заходняй Беларусі"
• "Насельніцтва Заходняй Беларусі, яго нацыянальны і прафэсіянальны склад"