Antonis Totsis

Ο Αντώνης Τότσης ήταν Ελληνοκύπριος πρώην αθλητής και αγωνιστής.

Ο Αντώνης Τότσης γεννήθηκε τον Δεκέμβριο του 1925 στο χωριό Κώμα του Γιαλού της επαρχίας Αμμοχώστου. Το 1937 έχασε τον πατέρα του και αναγκάστηκε να μετακομίσει στην Αμμόχωστο για βιοποριστικούς λόγους.

Στα 18 του χρόνια και στα πλαίσια της απόφασης της Κεντρικής Επιτροπής του ΑΚΕΛ της 16ης Ιούνη 1943, εντάχθηκε στο συμμαχικό στρατό κατά των δυνάμεων του Άξονα.

Ενώ ήταν στο στρατό ασχολήθηκε με τον κλασσικό αθλητισμό. Υπήρξε ένα από τα μεγαλύτερα ταλέντα που ανέδειξε ποτέ η Κύπρος στις μεγάλες αποστάσεις. Το 1946 πήρε μέρος στους Παγκύπριους αγώνες στίβου που διεξήχθησαν στο ΓΣΚ Πάφου σαν αθλητής του ΓΣΟ Λεμεσού (υπηρετούσε ως στρατιώτης στα Πολεμίδια της επαρχίας Λεμεσού) και πέτυχε μια αξεπέραστη επιτυχία όταν κέρδισε τέσσερις πρώτες θέσεις στα 1500 μέτρα, στις 5000 μέτρα, στις 10000 μέτρα και στον μαραθώνιο.

Στις 28 Μαρτίου 1948 κέρδισε στα 1500 μέτρα και στις 10000 μέτρα στους Επαρχιακούς αγώνες Αμμοχώστου με την ομάδα της Νέας Σαλαμίνας, η οποία και κατέλαβε την πρώτη θέση στους αγώνες..

Ο Αντώνης Τότσης αποτελούσε ένας από τους ιδρυτές της Νέας Σαλαμίνας Αμμοχώστου. Την εποχή της ίδρυσης της Νέας Σαλαμίνας, η Ελλάδα διάνυε μια περίοδο ενόπλων συγκρούσεων λόγω της διαμάχης μεταξύ δεξιών και αριστερών στον ελληνικό εμφύλιο. Η κατάσταση στην Ελλάδα μεταφέρθηκε και στην Κύπρο και διείσδυσε τόσο στην πολιτική ζωή του τόπου, όσο και στον αθλητισμό. Οι περισσότεροι αθλητικοί παράγοντες ασχολούνταν και με την πολιτική. Στην Αμμόχωστο, ο Γυμναστικός Σύλλογος Ευαγόρας (ΓΣΕ), του οποίου ο Αντώνης Τότσης ήταν μέλος και πρωταθλητής, και η Ανόρθωση ήταν οι μόνοι σύλλογοι που ασχολούνταν με τον αθλητισμό. Μέσα στις τάξεις του ο ΓΣΕ είχε αθλητές στίβου αριστερών φρονημάτων, που κατατάσσονταν στους κορυφαίους της Κύπρου όπως ήταν και ο Αντώνης Τότσης, ενώ στην Ανόρθωση αγωνίζονταν επίσης ποδοσφαιριστές που ανήκαν στην αριστερά. Κάτω από την επίδραση του πολιτικού κλίματος της εποχής, τόσο ο ΓΣΕ όσο και η Ανόρθωση άρχισαν να επιβάλλουν περιορισμούς στην εισδοχή αριστερών μελών, ή αρνούνταν την προώθηση ποδοσφαιριστών αριστερών φρονημάτων. Από τις αρχές του 1947 μια μερίδα προοδευτικών παραγόντων της Αμμοχώστου που βρίσκονταν εντός και εκτός του ΓΣΕ και της Ανόρθωσης, θεωρούσαν ότι υπήρχε χώρος για τη δημιουργία ενός νέου σωματείου στην πόλη. Μπροστά στους περιορισμούς που επιβάλλονταν, οραματίστηκαν ένα σωματείο το οποίο θα ήταν μακρυά από την πολιτική και θα απευθυνόταν σε όλα τα λαϊκά στρώματα της Αμμοχώστου, με στόχο την εξάπλωση του αθλητισμού.

Ο Αντώνης Τότσης μαζί με τον Κώστα Ελευθερίου, συντόνιζαν τις πρώτες συσκέψεις και επαφές. Συμμετείχε στην επταμελή σύσκεψη της 14ης Φεβρουαρίου 1948 όπου πάρθηκε η τελική απόφαση για ίδρυση του νέου σωματείου, της Νέας Σαλαμίνας Αμμοχώστου. Επίσης, συμμετείχε στο πρώτο εννεαμελές διοικητικό συμβούλιο, που εκλέγηκε κατά την ιδρυτική συνέλευση του σωματείου της 7ης Μαρτίου 1948, στη θέση του εισπράκτορα. Επιπρόσθετα, συμμετείχε στους πρώτους επίσημους αγώνες στίβου που έλαβε μέρος η Νέα Σαλαμίνα, στους διασωματειακούς αγώνες της 25ης Μαρτίου 1948 που έγιναν στο Στάδιο ΓΣΕ.

Πριν από τους παγκύπριους αγώνες στίβου το Μάιο του 1948, ο ΣΕΓΑΣ, Σύνδεσμος Ελληνικών Γυμναστικών Αθλητικών Σωματείων, ζήτησε από όλους τους Γυμναστικούς Συλλόγους της Κύπρου να δηλώσουν ότι ήταν «εθνικοφρόνων φρονημάτων». Οι Γυμναστικοί Σύλλογοι και οι αθλητές δεξιάς ιδεολογίας υπέγραψαν τις δηλώσεις αυτές. Ο μόνος σύλλογος που αρνήθηκε να υπογράψει τη δήλωση αυτή ήταν ο Γυμναστικός Σύλλογος «Κινύρας» Πάφου και για αυτό αποκλείστηκε από τους αγώνες. Οι αριστεροί αθλητές ήταν αντίθετοι με τη δήλωση που έκαναν οι σύλλογοι τους και αρνήθηκαν να υπογράψουν τις δηλώσεις. Από τους πρώτους που αντέδρασαν ήταν οι πρωταθλητές του ΓΣΕ, Αντώνης Τότσης και Νικής Γεωργίου (με τον οποίο ο Τότσης ήταν συνεργάτης και φίλος). Ο ΓΣΕ κάλεσε τους δύο αθλητές σε απολογία αλλά εκείνοι επέμεναν στη θέση τους ότι ο αθλητισμός πρέπει να μείνει μακριά από την πολιτική. Επιπρόσθετα, οι αριστεροί αθλητές αποφάσισαν να στηρίξουν το Γυμναστικό Σύλλογο «Κινύρα» Πάφου, αν τελικά δεν του επέτρεπαν να λάβει μέρος στους Παγκύπριους Αγώνες. Αν και είχαν πολλές πιθανότητες να καταλάβουν τις πρώτες θέσεις, προτίμησαν να συμπαρασταθούν στον Κινύρα. Ο ΓΣΕ χαρακτηριζόταν ως επικρατέστερος για την κατάκτηση της πρώτης θέσης στους αγώνες, ωστόσο μετά την εξέλιξη αυτή κατέλαβε την τρίτη θέση. Αντιδρώντας για το γεγονός ότι οι αθλητές της Νέας Σαλαμίνας δεν έλαβαν μέρος στους Παγκύπριους Αγώνες, ο ΓΣΕ έστειλε επιστολή στο σωματείο που το πληροφορούσε ότι απαγορευόταν η είσοδός του στο στάδιο ΓΣΕ, επιστολή υπογεγραμμένη από τον πρόεδρο του ΓΣΕ,. Επιπρόσθετα, απέβαλλε τους δύο αθλητές που είχαν διαφωνίσει με τη διακήρυξη «εθνικοφρόνων φρονημάτων», Τότση και Γεωργίου, από τις τάξεις του.

Το 1949 πήγε, μαζί με το Νική Γεωργίου, στην Ουγγαρία ώστε να λάβει μέρος σε αθλητικούς αγώνες στα πλαίσια του Διεθνούς Φεστιβάλ Νεολαίας και στη συνέχεια ενώθηκε με τις γραμμές του Δημοκρατικού Στρατού στην Ελλάδα. Στη συνέχεια πήγε για σπουδές στη Τσεχοσλοβακία, όπου παντρεύτηκε και έζησε μέχρι το 1987. Τη χρονιά εκείνη επέστρεψε στην Κύπρο και παρέμεινε μέχρι το 2014, χρονιά κατά την οποία επέστρεψε στη Τσεχία. Το 2014 η Νέα Σαλαμίνα τον τίμησε για την προσφορά του στο σωματείο, πριν την αναχώρηση του για τη Τσεχία. Ήταν από τα τελευταία εν ζωή ιδρυτικά μέλη της Νέας Σαλαμίνας. Απεβίωσε τον Αύγουστο του 2018.

• Νέα Σαλαμίνα: «Μες τη προσφυγιά σου, για μας να πολεμάς...»
• «Να δοξαστούμε στην Αμμόχωστο»

• Γαβριηλίδης, Μιχάλης; Παπαμωησέως, Στέλιος (2001). Ένας αιώνας Κυπριακό ποδόσφαιρο. Λευκωσία: Ο Συγγραφέας. ISBN 9963-8720-1-8. 
• Μελετίου, Γιώργος (2011). Κυπριακό ποδόσφαιρο 1900-1960. Λευκωσία: Power Publishing. ISBN 978-9963-688-87-6. 
• Στυλιανού, Πάμπος; Γεωργίου, Νεόφυτος (1988). Νέα Σαλαμίνα, 40 χρόνια πρωτοπόρας αθλητικής πορείας. Κύπρος: Νέα Σαλαμίνα Αμμοχώστου. 
• Στυλιανού, Πάμπος (1998). 50 χρόνια Νέα Σαλαμίνα 1948-1998. Κύπρος: Νέα Σαλαμίνα Αμμοχώστου. ISBN 9963-8370-0-Χ. 
• Πρακτικά αθλητικής ημερίδας Κεντρικής Επιτροπής ΑΚΕΛ «Αθλητισμός και Κοινωνία», Λευκωσία, 2006

• Συνέντευξη στο RedRebels Web TV