Antoni Berger

Antoni Jan Berger (ur. 12 listopada 1897 r., zm. ?) – kapitan piechoty Wojska Polskiego, kawaler Krzyża Srebrnego Orderu Wojennego Virtuti Militari.

Urodzony w miejscowości Orłowa, syn Jana. Podczas I wojny światowej walczył w szeregach „Błękitnej Armii” gen. Józefa Hallera.

Początki kariery wojskowej Antoniego Bergera w odrodzonym Wojsku Polskim to służba w dowództwie 12 Dywizji Piechoty. Na mocy dekretu Naczelnego Wodza podchorąży Antoni Beger został mianowany z dniem 1 lipca 1921 roku podporucznikiem piechoty w rezerwie. W uznaniu zasług, jako były podchorąży Armii Polskiej we Francji, został odznaczony w dniu 27 września 1922 r. dekretem marszałka Józefa Piłsudskiego (dekret L. 14142/V/M. Adj. Gen.) Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari nr 5670.

Dekretem Naczelnika Państwa i Wodza Naczelnego z dnia 3 maja 1922 r. (dekret L. 19400/O.V.) został zweryfikowany w stopniu podporucznika, ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 299. lokatą w korpusie oficerów piechoty. Służbę pełnił wówczas już w 54 pułku piechoty. Do rangi porucznika awansowany został ze starszeństwem z dniem 1 listopada 1920 r. W 1923 roku zajmował 7. lokatę wśród poruczników piechoty w swoim starszeństwie. W tym czasie odznaczony był już również Krzyżem Walecznych. W 54 pułku piechoty z Tarnopola służył do połowy 1932 roku zajmując w 1924 r. - 5. lokatę wśród poruczników ze swojego starszeństwa, a w roku 1928 - 4. lokatę w swoim starszeństwie. W roku 1930 była to 641. lokata łączną wśród wszystkich poruczników korpusu piechoty (a jednocześnie 4. lokata w starszeństwie).

Zarządzeniem Ministra Spraw Wojskowych - marszałka Józefa Piłsudskiego - ogłoszonym w dniu 3 sierpnia 1931 roku, został zatwierdzony, jako porucznik 54 pułku piechoty, na stanowisku komendanta powiatowego Przysposobienia Wojskowego w Buczaczu. Na podstawie zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Ignacego Mościckiego z dnia 17 grudnia 1931 r. (opublikowanego dzień później w Dzienniku Personalnym Ministerstwa Spraw Wojskowych) został awansowany do stopnia kapitana, ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1932 roku i 35. lokatą w korpusie oficerów piechoty. Antoni Berger był już w tym czasie odznaczony Medalem Niepodległości.

Rozkazem z dnia 18 maja 1932 r. kpt. Berger został przeniesiony (w korpusie oficerów piechoty) z 54 pułku piechoty do Korpusu Ochrony Pogranicza, co zostało ogłoszone w Dzienniku Personalnym Ministerstwa Spraw Wojskowych z dnia 9 grudnia 1932 roku. Ponownie został wówczas wyznaczony na stanowisko komendanta PW w Buczaczu. Rozkazem Ministerstwa Spraw Wewnętrznych - Korpusu Ochrony Pogranicza Nr 22 z dnia 17 kwietnia 1934 r. potwierdzono przeniesienie kapitana Bergera do batalionu KOP „Iwieniec”. Kolejne lata służby kpt. Bergera w Korpusie Ochrony Pogranicza to, między innymi, czas dowodzenia kompanią graniczną „Raków” (czyli 4 kompanią graniczną batalionu KOP „Iwieniec”) i pełnienie funkcji adiutanta batalionu KOP „Iwieniec”. W dniu 3 maja 1935 roku przejął pluton gospodarczy batalionu, natomiast w okresie od 4 do 11 października 1935 r. zastępował na stanowisku dowódcę batalionu. Podczas swej służby w KOP-ie zajmował na dzień 1 lipca 1933 r. - 1938. lokatę wśród wszystkich kapitanów piechoty (była to zarazem 33. lokata w swoim starszeństwie), a na dzień 5 czerwca 1935 r. - 1662. lokatę łączną pośród kapitanów korpusu piechoty (była to jednocześnie 32. lokata w starszeństwie). Z dniem 16 listopada 1935 roku odszedł do 14 pułku piechoty z Włocławka, po uprzednim zdaniu obowiązków adiutanta batalionu. Przeniesienie do włocławskiej jednostki nastąpiło na podstawie rozkazu Biura Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych z dnia 30 października 1935 roku (sygn. L.2285/Tjn.II-3). Pod koniec listopada 1935 roku, na podstawie rozkazu Dowództwa KOP, został wyróżniony odznaką pamiątkowa Korpusu Ochrony Pogranicza „Za Służbę Graniczną”.

Podczas swej służby w 14 pułku piechoty zajmował, między innymi, stanowisko dowódcy 1 kompanii strzeleckiej w I batalionie (we wrześniu 1936 roku). W kolejnych latach piastował już stanowisko adiutanta pułku. Podczas akcji zajmowania Zaolzia włocławski pułk wystawił zbiorczy batalion, wchodzący w skład zbiorczej 4 Dywizji Piechoty (pod dowództwem płk. dypl. Mikołaja Bołtucia). Adiutant 14 pp - kpt. Antoni Berger - został wyróżniony za tę akcję (na czas jej trwania był on oddelegowany do Sztabu Głównego). Na rok 1939 kpt. Berger został zatwierdzony jako przewodniczący Sądu Honorowego 14 Pułku Piechoty. Na dzień 23 marca 1939 r. nadal piastował stanowisko adiutanta (szefa sztabu) 14 pułku piechoty, zajmując w tym czasie już 16. lokatę wśród kapitanów piechoty ze swojego starszeństwa.

Z chwilą wybuchu wojny (zgodnie z przydziałem mobilizacyjnym) objął stanowisko dowódcy kompanii przeciwpancernej 14 pp. Na jej czele uczestniczył w kampanii wrześniowej - podczas walk w korytarzu pomorskim i w bitwie nad Bzurą. W dniu 13 września przejął dowodzenie nad II batalionem 14 pp, którego dotychczasowy dowódca - mjr Jan Łobza - jako najstarszy rangą oficer objął dowództwo nad pułkiem. W toku ciężkich walk, wskutek przygniatającej przewagi wroga, pododdziały 14 pułku piechoty zostały zdziesiątkowane. W wytworzonym kotle bitewnym kapitan Berger został odłączony od resztek pułku. Dostał się do niemieckiej niewoli, którą spędził w oflagu VII A Murnau.

Dalsze losy kapitana Antoniego Bergera pozostają nieznane.

• Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari za wojnę 1918 - 1920
• Medal Niepodległości
• Krzyż Walecznych
• Srebrny Krzyż Zasługi
• Odznaka pamiątkowa Korpusu Ochrony Pogranicza „Za Służbę Graniczną”

• Zdzisław Ciesielski: Dzieje 14 Pułku Piechoty w latach 1918-1939. Toruń: Wyd. Adam Marszałek, 2008. ISBN 978-83-7441-937-6.
• Igor Kraiński, Jacek Pekról: 14 Pułk Piechoty. Wydawnictwo „Egros”, 1992. ISBN 83-85253-13-0.
• Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty: dodatek bezpłatny dla prenumeratorów „Przeglądu Piechoty”. 1 lipca 1933 r. Przegląd Piechoty: miesięcznik wydawany przez Departament Piechoty, Sekcję Piechoty Towarzystwa Wiedzy Wojskowej i Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1933. [dostęp 2017-09-24].
• Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty: dodatek bezpłatny dla prenumeratorów „Przeglądu Piechoty”. 5 czerwiec 1935 r. Przegląd Piechoty: miesięcznik wydawany przez Departament Piechoty, Sekcję Piechoty Towarzystwa Wiedzy Wojskowej i Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1935. [dostęp 2017-09-24].
• Rocznik oficerski 1923. Ministerstwo Spraw Wojskowych. Warszawa, 1923. [dostęp 2017-09-24].
• Rocznik oficerski 1924. Ministerstwo Spraw Wojskowych. Warszawa, 1924. [dostęp 2017-09-24].
• Rocznik oficerski 1928. Ministerstwo Spraw Wojskowych. Warszawa, 1928. [dostęp 2017-09-24].
• Rocznik oficerski 1932. Ministerstwo Spraw Wojskowych. Warszawa, 1932. [dostęp 2017-09-24].
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik Oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
• Lista starszeństwa oficerów zawodowych 1922: załącznik do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 13 z 1922 r.. Zakłady Graficzne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1922. [dostęp 2017-09-24].
• Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty opublikowana w „Przeglądzie Piechoty”. Zeszyt 10, październik 1930 r. Przegląd Piechoty: miesięcznik wydawany przez Departament Piechoty, Sekcję Piechoty Towarzystwa Wiedzy Wojskowej i Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1930. [dostęp 2017-09-24].
• Lista więzionych w oflagu VII A Murnau. Nazwiska na lit. A i B. Wingfoot. [dostęp 2017-09-24].
• Dzienniki Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych z lat 1920 - 1937. [dostęp 2019-12-14].