Quick Facts
Biography
Анто́н Васі́левіч Балі́цкі (4(16) верасня 1891, в. Балічы Гродзенскага павета (цяпер Гродзенскі р-н) — 31 кастрычніка 1937, Мінск), беларускі дзяржаўны дзеяч, публіцыст.
Біяграфія
Скончыў Свіслацкую настаўніцкую семінарыю (1910). Працаваў настаўнікам. Скончыў Віцебскі настаўніцкі інстытут (1916).
З 1916 у арміі, ваяваў на Румынскім фронце. У 1917—1920 браў удзел у беларускім грамадска-палітычным жыцці — гуртаваў беларусаў-вайскоўцаў, арганізоўваў беларускія школы ў Адэсе. З 1921 у Мінску, з кастрычніка 1921 намеснік наркама, у 1926—1929 наркам асветы БССР. Адзін з праваднікоў палітыкі беларусізацыі. Аўтар артыкулаў па пытаннях нацыянальнай і культурнай палітыкі. Правадзейны член Інбелкульта, старшыня секцыі беларускай мовы і літаратуры. У 1929—1930 член ЦВК БССР.
Арыштаваны ДПУ БССР 3 верасня 1930 года ў Мінску па адрасе: пл. Свабоды, д. 15, кв. 7 па справе «Саюза вызвалення Беларусі». Асуджаны паводле пастановы калегіі АДПУ СССР 18 сакавіка 1931 года за «антысавецкую дзейнасць» да 10 гадоў ППК. Этапаваны ў Беламорска-Балтыйскі лагер НКУС. Пры паўторным разглядзе справы 30 кастрычніка 1937 Ваеннай калегіяй Вярхоўнага суда СССР прыгавораны да смяротнага пакарання. Расстраляны ў Мінску.
Па першым прысудзе рэабілітаваны судовай калегіяй па крымінальных справах Вярхоўнага суда БССР 14 чэрвеня 1988, па другім — 25 сакавіка 1958. Асабовая справа Б. № 20950-с з фотаздымкам захоўваецца ў архіве КДБ Беларусі.
Быў жанаты, гадаваў дваіх дзяцей.
Творы
- Інстытут беларускай культуры // Асвета. 1924, № 3;
- Беларусізацыя культурна-асветных устаноў // Полымя. 1925, № 4.
Зноскі
Літаратура
- Возвращённые имена : Сотрудники АН Беларуси, пострадавшие в период сталинских репрессий / Сост. и авт. предисл. Н. В. Токарев; Под ред. А. С. Махнача. — Минск: Навука i тэхнiка, 1992. — С. 20-21. — ISBN 5-343-01246-9.
- Васілеўская Н. У. Абвінавачваецца ў нацыянал-дэмакратызме (пра наркома асветы Беларусі А. В. Баліцкага). Мн., 1995
- Біяграфія Баліцкага // Вестник Народного Комиссариата просвещения ССРБ. 1922, № 4. С. 21—22
- Цыхун А. Памяць жыве // ЛіМ. 1988, 30 снеж.
- Возвращенные имена, с. 20—21|ЭГБ, т. 1.
- Маракоў Л. У. Рэпрэсаваныя літаратары, навукоўцы, работнікі асветы, грамадскія і культурныя дзеячы Беларусі, 1794—1991. Энц. даведнік. У 10 т.— Т. 1.— Мн:, 2003. ISBN 985-6374-04-9
- Маракоў Л. У. Рэпрэсаваныя літаратары, навукоўцы, работнікі асветы, грамадскія і культурныя дзеячы Беларусі, 1794—1991. Энц. даведнік. У 10 т.— Т. 3. Кн. 2. — Мн:, 2003. ISBN 985-6374-04-9