Anna Danuta Sławińska

Była córką Władysława Leśniewskiego i Wandy z d. Herman-Iżyckiej. Urodziła się w Wiesbaden, gdzie jej rodzice pracowali w polskim biurze rewindykacyjnym. Niedługo po narodzinach córki Leśniewscy powrócili do Polski i zamieszkali w Warszawie. Anna Danuta po ukończeniu szkoły powszechnej pobierała nauki w Gimnazjum Państwowym im. Juliusza Słowackiego. W latach szkolnych należała do harcerstwa.

W czasie oblężenia Warszawy we wrześniu 1939 roku opiekowała się rannymi w Szpitalu Ujazdowskim. Po rozpoczęciu niemieckiej okupacji związała się z ruchem oporu, służąc jako łączniczka Alojzego Repuchy ps. „Mirosław”. Jednocześnie uczęszczała na tajne komplety; prawdopodobnie w 1942 roku w konspiracyjnych warunkach zdała egzamin maturalny.

W lipcu 1943 roku w Warszawie został aresztowany jej narzeczony Stanisław Jaster. Potencjalne zagrożenie ze strony Gestapo, a także poważne problemy zdrowotne w postaci zakażenia żółtaczką, spowodowały, że przez blisko trzy miesiące była zmuszona się ukrywać – najpierw w domu znajomych, później w sanatorium w Rudce koło Mrozów. Jej ojciec, w tym czasie wysoki rangą urzędnik Delegatury Rządu na Kraj, wykorzystał tę okoliczność, aby odsunąć ją od pracy konspiracyjnej.

1 sierpnia 1944 roku, na wieść o wybuchu powstania warszawskiego, natychmiast opuściła letni dom rodziców w Komorowie i mimo zdecydowanego sprzeciwu matki udała się do stolicy. W drugim dniu walk zdołała dotrzeć do Szpitala Zakaźnego św. Stanisława na Woli, gdzie zatrudniła się w charakterze sanitariuszki. Gdy trzy dni później dzielnica została zdobyta przez Niemców, towarzyszyła dr Joannie Kryńskiej w czasie negocjacji w sztabie SS-Gruppenführera Heinza Reinefartha, które doprowadziły do ocalenia szpitala. Była świadkiem ludobójstwa dokonanego przez Niemców na mieszkańcach Woli. Warszawę opuściła 12 sierpnia wraz z transportem ludności cywilnej. Trafiła do obozu przejściowego w Pruszkowie, z którego zbiegła dwa dni później.

2 września 1944 roku z własnej woli powróciła do pruszkowskiego obozu, aby nieść pomoc przetrzymywanym tam wysiedleńcom z Warszawy. Początkowo pracowała jako sanitariuszka w obozowej służbie sanitarnej, później jako tłumaczka przy niemieckiej komisji lekarskiej. Tę ostatnią funkcję wykorzystywała, aby ocalić jak najwięcej wysiedleńców przed wywiezieniem do obozów koncentracyjnych lub na roboty przymusowe do Niemiec. Liczba osób, które udało jej się wydostać z Dulagu 121, oceniana jest na około 120. W obozie pracowała aż do jego wyzwolenia w styczniu 1945 roku. Muzeum Dulag 121 określa ją jako „wyjątkową postać w historii obozu”.

Po zakończeniu wojny rozpoczęła studia w Szkole Głównej Handlowej. Od 1960 roku pracowała jako warszawski przewodnik turystyczny, m.in. oprowadzała zagraniczne wycieczki po Łazienkach Królewskich i odbudowanym Zamku Królewskim.

Zmarła 25 grudnia 2006 roku. Spoczęła na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.

26 września 2015 roku, podczas VII Festiwalu Filmowego Niezłomni Niepokorni Wyklęci, uhonorowano ją pośmiertnie nagrodą „Drzwi do Wolności”.

Życie prywatne

W czasie okupacji zaręczyła się z Stanisławem Jasterem – kolegą z lat szkolnych, uciekinierem z KL Auschwitz, żołnierzem Armii Krajowej pseudonim „Hel”. Narzeczony został jednak aresztowany w lipcu 1943 roku i ślad po nim zaginął. Gdy w 1968 roku został oskarżony przez Aleksandra Kunickiego o współpracę z Gestapo i doprowadzenie do rozbicia oddziału specjalnego „Osa”-„Kosa 30”, Anna Danuta aktywnie zaangażowała się w obronę jego dobrego imienia.

W 1946 roku poślubiła Kazimierza Sławińskiego, przedwojennego oficera lotnictwa, pilota PLL „Lot”, pisarza i publicystę. Para rozwiodła się w 1968 roku. Z ich związku narodziło się dwoje dzieci: syn Marcin (ur. 1951) i córka Bożena (ur. 1954).

• Kiedy kłamstwo było cnotą. Wspomnienia z pracy w obozie przejściowym w Pruszkowie 2.IX.1944 – 16.I.1945 (wyd. Gondwana; 2006, 2015)
• Przeżyłam to. Wola 1944 (wyd. Gondwana, 2015)

• Daria Czarnecka: Największa zagadka Polskiego Państwa Podziemnego. Stanisław Gustaw Jaster – człowiek, który zniknął. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2016. ISBN 978-83-01-18809-2.
• Danuta Sławińska: Przeżyłam to. Wola 1944. Gondwana, 2015. ISBN 978-83-63756-08-6.
• Anna Danuta Leśniewska. 1944.pl. [dostęp 2017-03-03].
• Literatura i Historia: Anna Danuta Sławińska – wspomnienia wojenne. dulag121.pl, 2015-01-21. [dostęp 2017-03-03].