Andrzej Kłossowski

Andrzej Kłossowski (ur. 11 stycznia 1938, zm. 30 stycznia 1997r.) – profesor bibliotekoznawstwa i informacji naukowej Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, znawca badań nad książką polską za granicą, edytor i redaktor, bibliotekarz.

Urodził się w Warszawie w 1938 roku, ojciec z wykształcenia inżynier leśnictwa, był długoletnim redaktorem-wydawcą, matka posiadała wykształcenie wyższe rolnicze. Uczęszczał do Liceum Ogólnokształcącego przy ul. Smolnej 30 (obecnie XVIII Liceum Ogólnokształcące im. Jana Zamoyskiego w Warszawie). Po uzyskaniu świadectwa dojrzałości wybrał się na studia rolnicze w SGGW (Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego), trochę za namową rodziców. Po pierwszym semestrze opuścił szkołę.

W 1958 roku rozpoczął studia bibliotekoznawstwa i informacji naukowej na Uniwersytecie Warszawskim.

Największy wpływ na rozwój zainteresowań Andrzeja Kłossowskiego miał doc. Ksawery Świerkowski. Kontakty ze Świerkowskim po ukończeniu studiów w 1964 roku przerodziły się w przyjaźń. Pod jego opieką Kłossowski napisał dysertację pt. Księgarnia Luksemburska Władysława Mickiewicza 1864-1869, którą obronił na Wydziale Filologicznym UW w 1973 roku. W roku 1991 na podstawie publikowanego dorobku uzyskał stopień naukowy doktora habilitowanego nauk humanistycznych w zakresie bibliotekoznawstwa i informacji naukowo-technicznej na Uniwersytecie Wrocławskim.

Kłossowski współpracował między innymi z:

• Biblioteką Katedry Archeologii Pierwotnej i Wczesnośredniowiecznej w UW wykonując prace zlecone (1961-1962; w trakcie studiów),
• Oddziałem Informacji Naukowej Biblioteki Głównej UW, bibliotekarz (1962-1967),
• Ministerstwem Oświaty, Szkolnictwa i Wychowania na stanowisku radcy ds. bibliotek i informacji naukowej (od 1967), następnie starszego specjalisty ds. wydawnictw (od 1972),
• Biblioteką Narodową (od 1975 do 1997) na stanowiskach:
  • kierownika Zespołu Zakładów Retrospektywnej Bibliografii Narodowej,
  • sekretarza redakcji Rocznika Biblioteki Narodowej,
  • sekretarza redakcji Rocznika... oraz jednocześnie zastępcą sekretarza naukowego BN,
  • zastępcy dyrektora BN,
  • kierownika założonej przez niego Pracowni do Badań nad Książką Polską za Granicą (1994).
• Uniwersytetem Mikołaja Kopernika w Toruniu na stanowisku profesora Katedry Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej.

Najważniejszym obszarem jego badań naukowych była niewątpliwie problematyka historii książki polskiej na obczyźnie. Pisywał artykuły do Księgarza, Poligrafiki, Roczników Bibliotecznych i kilku innych.

Ważniejsze publikacje dotyczące problematyki historii książki polskiej na obczyźnie:

• Ambasador książki polskiej w Paryżu. Władysław Mickiewicz (1971, pozycja XIII serii Książki o Książce),
• Na obczyźnie. Ludzie polskiej książki za granicą (1984, pozycja L (50.) serii "Książki o Książce),
• wspólnie z Wojciechem Zalewskim Dealers of Polish and Russian Books Active Abroad 1918 to Present. A contributions to the history of book trade (1990)

Odrębne miejsce w dorobku prof. tworzyły wydawnictwa z zakresu bibliofilstwa. Był członkiem Towarzystwa Przyjaciół Książki w Warszawie od roku 1974, za aktywność otrzymał odznakę Zasłużonego dla Towarzystwa Przyjaciół Książki. W roku 1995 został członkiem Towarzystwa Bibliofilów w Toruniu. Był także członkiem Polskiego Towarzystwa Bibliologicznego. Był kolekcjonerem artystycznej książki.

Ważniejsze dzieła dotyczące problematyki bibliofilstwa:

• Anatol Girs - artysta książki (1989),
• Bibliofilstwo polskie za granicą. Wybrane zagadnienia teoretyczne. Organizacje bibliofilskie i oficyny artystyczne (1993),
• Polskie private i small presses na obczyźnie (1994).

Publikacje o charakterze teoretycznym:

• Książka polska za granicą. Problemy badawcze (1984),
• Polityka i komparatystyka w badaniach nad książką polską za granicą. Wybrane zagadnienia (1996),
• artykuł Książka polska za granicą i jej instytucje. Przedmiot oraz organizacja prowadzonych w Polsce prac badawczych i dokumentacyjnych (1997).

Kłossowski wydał (łącznie z tekstami wykraczającymi poza problematykę księgoznawstwa polonijnego) 24 druki zwarte (książki i broszury), 200 artykułów zamieszczanych najczęściej w Księgarzu, Studiach o Książce, Roczniku Biblioteki Narodowej, Rocznikach Bibliotecznych, Przeglądzie Bibliotecznym, ostatnio w Wydawcy i in. periodykach. Jest autorem 80 haseł, biogramów i artykułów w Słowniku pracowników książki polskiej (31), Encyklopedii wiedzy o książce (64) oraz 11 recenzji.

Pomysłodawca serii Instytucje Kultury Polskiej za Granicą i ich Zbiory, redaktor Komunikatów Towarzystwa Przyjaciół Książki, współredaktor zeszytu berlińskiego pisma Marginalien (1983) poświęconego polskiemu bibliofilstwu.

Kłossowski był koordynatorem programu powołania Biblioteki Polskiej w Paryżu, jednym z współzałożycieli Towarzystwa Rapperswilskiego promującego polską kulturę za granicą.

• Archiwum Andrzeja Kłossowskiego (UMK)

Kłossowski A., Książka polska na obczyźnie. XX wiek [wybrali, przygotowali do druku i wstępem poprzedzili Mirosław A. Supruniuk i Janusz Tondel], Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Toruń 2003.