Aliena Masla

Алена Масла (14 красавіка 1967, в. Мілашова, Мёрскі раён, Віцебская вобласць, Беларусь) — беларуская пісьменніца-казачніца, журналіст.

Нарадзілася ў сям’і настаўнікаў-філолагаў. Друкавацца пачала з 10 гадоў, дэбютавала ў часопісе «Бярозка», у якім выходзілі і шматлікія яе наступныя публікацыі. Таксама публікавалася ў газ. «Чырвоная змена». Школу закончыла з залатым медалём.

Скончыла факультэт журналістыкі БДУ. Працавала пераважна ў СМІ для дзяцей — у газеце «Піянер Беларусі» («Раніца»), рэдактарам аддзела часопіса «Качели», галоўным рэдактарам газеты «Переходный возраст» і часопіса «Бярозка» (2009—2011). У 2005 г. выйшла яе першая кніга.

У 2006—2009, пасля 2011—2014 гг. — загадчыца рэдакцыі дзіцячай літаратуры выдавецтва «Мастацкая літаратура».

Член рэдкалегіі часопіса «Вясёлка»

Алена Масла піша казкі для дзяцей і падлеткаў. Друкавалася ў часопісах «Маладосць», «Дзеяслоў», «Вясёлка», газеце «Літаратура і мастацтва» і інш.. З’яўляецца аўтарам кніг і шэрагу публікацый у перыёдыцы на тэму развіцця беларускай дзіцячай літаратуры.

У 2011 годзе распачала праект «Мілашоўска-Мілашаўскіх чытанняў» падчас 100-гадовага юбілею Нобелеўскага лаўрэата, паэта і перакладчыка Чэслава Мілаша. Праект прадугледжвае адметныя літаратурныя і гістарычныя мерапрыемствы, якія праводзяцца як на Міёршчыне, так і ў Віцебску, Мінску, Літве. З сакавіка 2022 года вядзе аўтарскую рубрыку «Кніжная паліца», у якой расказвае пра беларускія кнігі для дзяцей з асабістай хатняй бібліятэкі.

Удзельніца канферэнцыі славістаў у Швецыі, шведскай цырымоніі ўзнагароджання прэміяй Астрыд Ліндгрэн, «круглых сталоў» па праблемах дзіцячай літаратуры і кнігавыдання на Міжнародных кніжных кірмашах у Мінску, Львове, Вільнюсе, сябра журы літаратурных прэмій імя Янкі Маўра, імя Цёткі.

Па казцы Алены Масла «Лагодны воўк» у 2018 годзе на «Беларусьфільме» зняты мультфільм «Лагодны воўк» (рэжысёр Наталля Дарвіна-Хаткевіч).

Таксама па казцы «Мяне завуць Лахнэска» ў 2019 годзе «Беларусьфільм» выпусціў мультфільм «Прыгажун і пачвара» (рэжысёр Наталля Дарвіна-Хаткевіч).

Творы Алены Масла перакладзены на украінскую, сербскую мовы.

• 2009 год — ў складзе журы літаратурнага конкурсу імя Янкі Маўра
• 2013 год — ў складзе журы літаратурнага конкурсу імя Янкі Маўра
• 2016 год — ў складзе журы літаратурна-мастацкай прэміі імя Цёткі
• 2018 год — ў складзе журы літаратурна-мастацкай прэміі імя Цёткі

• Кнігі Алены Масла «Таямніца закінутай хаты» (2005 год) і «Вандроўка з божымі кароўкамі» (2007 год) паводле рэйтынгу газеты «Наша ніва» адзначаны сярод лепшых кніг года.
• 2006 год — Дыплом чытацкіх сімпатый (па выніках запытаў у бібліятэках)
• 2007 год — па выніках конкурсу водгукаў «Лепшая беларуская кніга» (Беларуская бібліятэчная асацыяцыя) пісьменніца адзначана Пасведчаннем чытацкіх сімпатый.
• 2010 год — Лаўрэат літаратурнай прэміі «Залаты купідон» у намінацыі «Дзіцячая літаратура», за зборнік казак «Першая прыгажуня».
• 2013 год — «Бібліязважанне» (па выніках запытаў у бібліятэках)
• 2014 год, чэрвень — на конкурсе культурніцкіх ідэй кампаніі «Будзьма беларусамі!» стала адной з пераможцаў за свой праект «Мілашоўска-мілашаўскія чытанні». Сутнасцю прапанаванага праекта стала серыя літаратурна-відовішчных і адукацыйных мерапрыемстваў на Мёршчыне, з мэтай пошуку інвестараў для стварэння на базе Мілашоўскай школы літаратурнага музея і дзіцячай бібліятэкі.
• 2015 год — п’еса Алены Масла «Каляды з хроснай» па выніках конкурсу драматургіі «Новая назва» (арганізатар — «Беларускі рэспубліканскі тэатр юнага гледача») была адзначана, як найцікавая сярод п’ес для дзяцей .
• 2019 год — Лаўрэат Міжнароднай літаратурнай прэміі Біянкі у намінацыі «Казка», за кнігу «Балотныя прыгоды. Цікавінкі ад Бульбінкі і Журавінкі».

Кнігі

• «Рождество у крёстной» (бел.: «Каляды з хроснай») (2005, выд. «Речь»). Галоўныя героі кнігі — дзяўчынка Віка і яе любімая хросная — выдумшчыцы і добрыя душы — то фабрыку па вытворчасці сняжынак уладкоўваюць, то запрашаюць усіх ахвотнікаў скаціцца на горных лыжах прама з акна сваёй кватэры. А аднойчы разам з навакольнымі дзецьмі зляпілі снежнага каня, які, надзеўшы чароўны шалік, ператварыўся ў сапраўднага Пегаса. Навагоднія падарункі для дзяцей і сталых, так і сыплюцца з неба, спраўджваюцца ўсе патаемныя мары. Віка вучыцца быць чараўніцай, стварае цуды і робіць добрыя ўчынкі. Кніга перавыдана ў 2012 г. (выд. «Мастацкая літаратура»), у 2013 (выд. «Мастацкая літаратура»; на рус. мове), у Кіеве (2013, на ўкр. мове, накл. 6 тыс. экз.), у Санкт-Пецярбургу (2014, накл. 7 тыс. экз., выд. «Речь»). Агульный наклад склаў каля 20 тысяч.
• «Таямніца закінутай хаты» (2005, выд. «Мастацкая літаратура»). Зборы аўтарскіх казак. Кніга ўключана у праграму пазашкольнага чытання для пяцікласнікаў.
• «Вандроўка з божымі кароўкамі» (2006, выд. «Мастацкая літаратура») — хлопчык Данік, разам з божымі кароўкамі Ірыскай і Хлебным Мякішам, выпраўляецца ў незвычайную вандроўку. Наперадзе Даніка чакаюць сустрэчра з грозным чараўніком, знаёмства з прынцэсай Чысцюляй і жыхарамі Краіны Паветраных Замкаў, а таксама подзвігі, вартыя сапраўднага рыцара.
• «Першая прыгажуня» (2010, выд. «Літаратура і Мастацтва») — гісторыя пра дзявочы турнір прыгажосці.
• «Як пані Чаротная на госці ў Палангу бегала» (2010, выд. «Мастацкая літаратура») — Пані Чаротная (камышовая жабка, галоўная гераіня твора), распавядае ўнукам прыгоды часоў сваёй маладосці: як падарожнічала з роднага пруда ў Палангу, да цёткі і перажыла шэраг прыгодаў.
• «Пацучок Фэлік падарожнічае» (2013, «Выдавецкі дом «Звязда»») — галоўны герой кнігі пацучок Фэлік адпраўляецца з дому ў дарогу. Пад час падарожжа знаёміцца з пацукамі Анфіскай і Ларыскай, а таксама каштуе сапраўднага жыцця: у рэстаран схадзіў, на моднай вечарынцы пабываў, на джыпе пакатаўся і іншых ласункаў жыцця пакаштаваў. Нават удзельнічаў у шопінгу. Пры гэтым паводзіў сябе прыстойна і хораша. А ў канцы вяртаецца дахаты з нявестай Ларыскай.
• «Мяне завуць Лахнэска» (2016, выд. «Адукацыя i выхаванне») — маленькi дыназаўрык Лахнэска ўцякла з роднага возера таму, што яе дражнiлi за нестандартную знешнасць і памеры. У сажалцы яна сустрэла апалонiка Апалона, незадаволенага тым, што ён маленькi. Яны суцяшаюць адно аднаго i дапамагаюць зразумець сапраўдную сваю прыгажосць. У 2019 годзе твор перакладзены на сербскую мову (пераклад — Даяна Лазарэвіч, Сербія).
• «Балотныя прыгоды. Цікавінкі ад Бульбінкі і Журавінкі» (2019, выд. «Пачатковая школа») — аўтар знаёміць дзяцей у займальнай форме з асаблівасцямі ўтварэння балот, іх відамі і значнасцю для прыроды, апавядае пра іх жывёльны і раслінны свет. Галоўныя героі кнігі — цікаўны і дасведчаны хлопчык Бульбінка разам з дзяўчынкай Журавінкай — падарожнічаюць па балотных абшарах, наведваюць хатку баброў, высветляюць, чаму ласі скідаюць рогі і ці можа выдра працаваць карэспандэнткай. Таксама ў кнізе можна знайсці кулінарныя рэцэпты, а яшчэ — займальную гульню па матывах казачнага падарожжа. Кніга для дзецей дашкольнага і малодшага школьнага ўзросту.
• «Барыс Аракчэеў. Бэз малюецца на шчасце» / [укладанне А. Аракчэева, А. Масла] (2019, выд. «Мастацкая літаратура», сер. ЖЗЛБ) — у кнізе сабраны матэрыял пра знакамітага мастака, аднаго з заснавальнікаў сучаснай беларускай школы жывапісу, заслужанага дзеяча мастацтваў Рэспублікі Беларусь Барыса Аракчэева.
• «Адкрыцці стагоддзяў» (2020, выд. «Беларуская Энцыклапедыя імя П. Броўкі») — з кнігі можна даведацца, што зрабілі для развіцця ракетабудаўніцтва і асваення космасу выхадцы з беларускіх земляў, а таксама пра электрычнасць, водаправод, камп’ютар, сацыяльныя сеткі, караблі, аўтамабілі, радыё, інтэрнэт....

Публікацыі

• Масла, А. Адказнасьць перад будучыняй, або Развагі на «дзіцячую» тэму // Дзеяслоў : часопіс. — Мн.: 2005, студзень. — № 14.
• Масла, А. Дарогу адолее той, хто ідзе // Дзеяслоў : часопіс. — Мн.: 2012, сакавік. — № 58.
• Масла, А. Салідарнасць — адна з нашых галоўных мэтаў // Новы Час : газета. — Мн.: 29 лістапада 2013. — В. 366. — № 45. — С. 9, 19.
• Масла, А. Філасофія любові // Полымя : часопіс. — Мн.: РВУ «Звязда», 2015. — В. 1029. — № 7. — С. 130—136.
• Масла, А. Шклянка, поўная напалову, або Спроба дыягностыкі працэсаў у беларускай дзіцячай літаратуры // Дзеяслоў : часопіс. — Мн.: 2016, чэрвень. — В. 82. — № 3. — С. 262—270.

Сцэнарыі

• м/ф «Лагодны воўк» (2018, кінастудыя «Беларусьфільм»). Мультфільм стаў лепшай анімацыяй на кінафестывалі «Лістапад — 2018».

• Смірнова Д. Месца казкі ў жыцці сучаснай літаратуры // Літаратура і мастацтва : газета. — Мн.: 26 чэрвеня 2020. — В. 5080. — № 24. — С. 16.

• Масла Алена Сцяпанаўна . Біяграфія на сайце «Пачатковая школа» Мін. адукацыі РБ
• Недзіцячыя пытанні для дзіцячай пісьменніцы
• Елена Масло . Інтэрв’ю для сайта Femina.by
• Сказочница: ребенок живет в каждом, но некоторые его надежно прячут (руск.).Sputnik Беларусь (19 сакавіка 2016).
• Пятроўская Т.. Казкі для дзяцей і для дарослых: чароўныя творы Алены Масла (нявызн.).газ. «Звязда» (24 мая 2017).