Quick Facts
CapricornBiography
Landsberg Aleksander (Abram Lejb) (ur. 15 stycznia 1859 w Warszawie, zm. 1 maja 1928 w Tomaszowie Mazowieckim) – przemysłowiec, działacz społeczny.
Rodzina
Był synem Mendla Landsberga, kupca warszawskiego, i Łaji z domu Lejbke (Lewek). Miał co najmniej dwóch braci, którzy stali się fabrykantami w Tomaszowie Mazowieckim i w Łodzi: Hilarego (Hilela) (1843-1898) i Leopolda (Libera) (1861-1935). Poślubił bratanicę Eleonorę [Leę, Łaję] Landsberg (1862-1942), córkę Hilarego. Miał z nią siedmioro dzieci: Helenę Merzową (1884-1968), żonę (od r. 1906) Alfreda Merza; Julię Tofflerową (ur. 1887); Władysława (1888-1941), prawnika, przemysłowca; Marcelego (1890-1951), lekarza, specjalistę w zakresie chorób zakaźnych i chorób wewnętrznych, profesora Akademii Medycznej w Łodzi; Wandę Cichocką (1894-1978), Janinę Hirszbergową (ur. 1895) i Henrykę Stefańską (1900-1990), żonę tomaszowianina Henryka Steinmana-Kamińskiego (1900-1924).
Edukacja
Jako chłopiec odbył dwuletnią praktykę w Tomaszowie Rawskim w fabryce sukna starszego brata Hilarego (Hilela). Brak bliższych wiadomości o dalszej edukacji Aleksandra Landsberga. Wiadomo jedynie, że dwukrotnie wyjeżdżał do Anglii „na studia fachowe i ogólne”. Wracając na stałe do kraju, sprowadził do Tomaszowa krosna mechaniczne.
Działalność
Po śmierci brata Hilarego i przekształceniu firmy w towarzystwo akcyjne, Aleksander Landsberg został dyrektorem zarządzającym oraz wiceprezesem, później prezesem zarządu Spółki Akcyjnej Fabryk Sukna „H. Landsberg”. W 1910 był współzałożycielem Towarzystwa Akcyjnego Tomaszowskiej Fabryki Sztucznego Jedwabiu.
Funkcje społeczne
Pełnił funkcję prezesa zarządu Zgromadzenia Kupców miasta Tomaszowa oraz prezesa Gminy Żydowskiej. W 1903 wydatnie przyczynił się do założenia w mieście Siedmioklasowej Szkoły Handlowej (obecnie I LO w Tomaszowie Mazowieckim) i był członkiem jej Rady Opiekuńczej. W domu Aleksandra Landsberga przy ul. Gustownej (obecnie ul. Konstytucji 3 Maja 46) przed pierwszą wojną światową koncertował Artur Rubinstein. W czasie I wojny światowej pełnił w Magistracie obowiązki ławnika, zajmując się szpitalami, a później prowiantownią. Był członkiem honorowym Tomaszowskiej Ochotniczej Straży Ogniowej.
Pochówek
Zmarł w Tomaszowie Mazowieckim i został pochowany z honorami na miejscowym cmentarzu żydowskim.
Przypisy
Bibliografia
- Tadeusz Kawka, Szkoła, która przeszła do historii. Encyklopedyczny słownik znanych absolwentów, nauczycieli i rodziców uczniów I Liceum Ogólnokształcącego w Tomaszowie Mazowieckim 1901-2001, Tomaszów Mazowiecki 2001, s. 305 (fot.);
- Jan Pampuch, Fortepian Rubinsteina, „TIT” 2002 nr 42 s. 6;
- Jerzy Wojniłowicz, Landsberg Aleksander (Abram Lejb), TSB V, Tomaszów Mazowiecki 2003, s. 22-23 (biogram);
- Jerzy Wojniłowicz, Landsberg Aleksander (Abram Lejb), [w:] Krzysztof Tomasz Witczak, Słownik biograficzny Żydów tomaszowskich, Łódź - Tomaszów Mazowiecki 2010: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 143-144 (fot., biogram).