Quick Facts
Biography
Adolf Wojciechowski (ur. 26 czerwca 1886 w Kropywnyćkim, wówczas Elizawetgrad, zm. 1945? w Lipsku) – polski lekarz pochodzenia niemieckiego, specjalista w zakresie chirurgii, transplantologii, ortopedii (jeden z twórców warszawskiej szkoły ortopedycznej), profesor Akademii Medycznej w Warszawie, prezes Polskiego Towarzystwa Ortopedycznego i Traumatologicznego.
Życiorys
Adolf Wojciechowski urodził się w Elizawetgradzie na Ukrainie w rodzinie lekarskiej. Studiował medycynę w Odessie i Niemczech (Uniwersytet w Würzburgu). Po ukończeniu studiów (1910) od roku 1911 był asystentem w Katedrze Anatomii Topograficznej i Chirurgii Operacyjnej na Uniwersytecie Moskiewskim; w latach 1912–1914 był równocześnie kierownikiem Kliniki Chirurgicznej Moskiewskiego Żeńskiego Zakładu Lekarskiego (wchodzącej również w skład Uniwersytetu Moskiewskiego).
W roku 1914 został lekarzem oddziału opatrunkowego II Dywizji Strzelców Syberyjskich. Po zakończeniu wojny, od odzyskania niepodległości Polski mieszkał w Warszawie. W latach 1914–1926 był starszym asystentem, a w latach 1926–1931 – docentem w I Klinice Chirurgicznej Wydziału Lekarskiego warszawskiej Akademii Medycznej.
Od roku 1929 dodatkowo prowadził wykłady w Akademii Wychowania Fizycznego (przedmiot: mechanika ruchów), był ordynatorem oddziału chirurgicznego w I Szpitalu Okręgowym im. Marszałka Józefa Piłsudskiego (1930–1934) i oddziału chirurgicznego Szpitala Ewangelickiego w Warszawie (od lutego 1934). W roku 1937 objął stanowisko kierownika II Katedry i Kliniki Chirurgicznej AM.
Pod kierownictwem Adolfa Wojciechowskiego pracowali m.in. Władysław Ostrowski (torakochirurg), Henryk Levittoux, Stefan Czubalski (urolog), August Jokiel (chirurg i patofizjolog, Stanisław Tokarski (ortopeda).
W czasie II wojny światowej Adolf Wojciechowski przebywał w Warszawie. Uczestniczył w tajnym kształceniu studentów medycyny. Jego niemieckie koneksje nigdy nie doprowadziły do aresztowań, mimo że miał informacje o konspiracyjnej działalności znajomych. Niektórym spośród nich ułatwiał uwolnienie z więzień i obozów koncentracyjnych.
Wyjechał do Niemiec (z żoną – Niemką) w lipcu 1944 roku, niedługo przed Godziną W. Zmarł w Lipsku wkrótce po zakończeniu wojny.
Praca zawodowa
W I Klinice Chirurgicznej Adolf Wojciechowski zajmował się przede wszystkim problemami chirurgii jamy brzusznej (m.in. teoria powstawania torbieli krezkowych, rozwój embrionalny sieci, hodowlą in vitro); opisał metodę sympatektomii okołotętniczej, zajmował się ginekologią (m.in. badania przepływu chłonki w szyjce i trzonie macicy. W kolejnych latach A. Wojciechowski koncentrował się na zagadnieniach chirurgii urazowej (zob. urazy kości i stawów), m.in. problemach kostnienie pozaszkieletowego (zob. też postępujące kostniejące zapalenie mięśni). Szczególnie dużą uwagę zwracał na problemy ortopedii praktycznej (np. nowe metody chirurgii żylaków, zapalenia ropne, medycyna sportowa, chirurgii wojskowej, balneochirurgia).
Polskie Towarzystwo Ortopedyczne i Traumatologiczne
Według gen. prof. Ireneusza Wierzejewskiego, nazywającego ortopedię „najmłodszą córką chirurgii”, rozwój ortopedii w Polsce rozpoczął się w roku 1913 w Poznaniu. W roku 1923 powstała tam pierwsza Katedra Ortopedii – jednostka uniwersytecka z kliniką w Poznańskim Zakładzie Ortopedycznym im. B. Saturnina Gąsiorowskiego. W Warszawie kształcenie lekarzy w dziedzinie ortopedii było prowadzone w tych latach głównie w klinice chirurgicznej kierowanej przez prof. Adolfa Wojciechowskiego.
Kolejnym przełomowym wydarzeniem w historii polskiej ortopedii było założenie w roku 1928 Polskiego Towarzystwa Ortopedycznego i Traumatologicznego; członkami założycielami byli: Ireneusz Wierzejewski, Michał Grobelski, Henryk Cetkowski, Franciszek Raszeja, Wiktor Dega), a pierwszym prezesem został Ireneusz Wierzejewski (pełnił tę funkcję do śmierci w roku 1930). Już przed pierwszym Zjazdem tego Towarzystwa (Poznań, 17 listopada 1928) ukazał się pierwszy zeszyt nowego specjalistycznego czasopisma – oficjalnego organu PTOiTr „Chirurgja Narządów Ruchu i Ortopedja Polska”. Został wydany pod redakcją Ireneusza Wierzejewskiego i doc. Adolfa Wojciechowskiego.
W okresie międzywojennym kolejnymi prezesami byli Wacław Łapiński (1930–1931), Adolf Wojciechowski (1931–1938) i Adam Gruca (od 1938). Do chwili wybuchu II wojny światowej zorganizowano 5 kolejnych zjazdów naukowych, w tym 3 – w czasie kadencji Adolfa Wojciechowskiego: IV Zjazd – Lwów (1933), V Zjazd – Warszawa (1936), VI Zjazd – Poznań (1938). Na historycznych zdjęciach z VI Zjazdu (udostępnianych przez NAC) znajduje się wielu wybitnych przedstawicieli środowiska, obradujących pod przewodnictwem Adolfa Wojciechowskiego w sali wykładowej Zakładu Anatomii Opisowej Uniwersytetu w Poznaniu (3 kwietnia 1938).
Publikacje
Wybór – autorstwo i współautorstwo według www.google.pl:
- 1923 – L'étude expérimentale de la sympathectomie périartérielle,
- 1925 – Sur la culture de l'omentum: (note préliminaire) : avec démonstration, Edit. Médicales (wsp. Juliusz Zweibaum),
- 1927 – Badania nad rozwojem sieci ludzkiej,
- 1927 – W sprawie nowotworów szczęki górnej (wsp. Leopold Brennejsen),
- 1931 – W sprawie nauczania anatomii w ramach studium wychowania fizycznego, Przegląd Sportowo-Lekarski,
- 1933 – Ricerche sperimentali sulla formazione parascheletrica dell'osso: (riassunto), wyd. L. Pozzi,
- 1933 – Olejki eteryczne jako środki odkażające skórę (wsp. Tadeusz Kawecki),
- 1934 – Gruźlica chirurgiczna, wyd. Eskulap,
- 1934 – Zarys leczenia złamań i zwichnięć dla studentów i lekarzy praktyków: Leczenie nieoperacyjne, Część 1,
- 1935 – Chirurgia a gazy bojowe,
- 1935 – Uszkodzenia sportowe kobiet (w: Wychowanie Fizyczne Kobiet, Tom 1), Państwowy Urząd W.F. i P.W, Główna Księgarnia Wojskowa,
- 1935 – Uszkodzenia sportowe u kobiet (wsp. Stanisław Rouppert), Główna Księgarnia Wojskowa,
- 1936 – Schorzenia części miękkich kończyn,
- 1936 – Choroby chirurgiczne sieci,
- 1936 – Leczenie zdrojowiskowe w chirurgii,
- 1937 – Podręcznik chirurgji: Chirurgja kręgosłupa i kończyn, Część 2 (wsp. Adam Gruca), nakł. Warszawskiej Ajencji Wydawniczej „Delta”,
- 1937 – Sprawy urazowe kończyn,
- 1938 – Choroby zużycia,
- 1938 – Rola cieplicy solankowej w leczeniu schorzeń narządów ruchu i ich następstw,
- 1938 – Człowiek a maszyna.