Adam Tomaszewski

Adam Tomaszewski (ur. 9 sierpnia 1918 w Kościanie, zm. 9 sierpnia 2002 tamże) – polski pisarz emigracyjny, prozaik i reportażysta.

Życiorys

Ukończył gimnazjum im. św. Stanisława Kostki, w którym działał w 3 Drużynie Harcerskiej. Ukończył kurs podharcmistrzowski w Baligrodzie, debiutował reportażami z obozów harcerskich na łamach ukazującej się w Kościanie "Gazety Polskiej". W 1938 rozpoczął studia w Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie, które przerwał wybuch II wojny światowej. Przedostał się do Warszawy, gdzie był zaangażowany w działalność konspiracyjną. Ukończył Podziemną Szkołę Podchorążych Piechoty, należał do Armii Krajowej. Podczas powstania warszawskiego walczył w Śródmieściu, został odznaczony Krzyżem Walecznych, po jego upadku dostał się do niewoli. Więziono go w obozach jenieckich Sandbostel i Westertimke. Po zakończeniu wojny pozostał w amerykańskiej strefie okupacyjnej w Niemczech, gdzie służył jako porucznik Oddziałów Wartowniczych. W 1948 podjął decyzję o wyjeździe do Kanady, gdzie w 1950 ukończył studia slawistyczne na Uniwersytecie w Ottawie. W latach 50. XX wieku należał do Konfranterii Artystycznej "Smocza Jama". W 1951 poślubił Jadwigę Jurkszus, pisarkę i reporterkę, w latach 1961–1964 wspólnie redagowali "Dodatek Literacki Prąd". Aktywnie angażował się w działalność emigracyjną, szczególnie w zakresie wydawniczym i edytorskim. Należał do grupy współzałożycieli Polskiego Funduszu Wydawniczego w Kanadzie, od 1976 przez rok był redaktorem "Głosu Polskiego" w Toronto. Był członkiem Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie, a po powrocie do kraju poznańskiego oddziału Stowarzyszenia Pisarzy Polskich.

Adam Tomaszewski był laureatem wielu nagród, między innymi Związkowca i Głosu Polskiego, a także Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie. Otrzymał nagrodę Fundacji im. Władysława i Nelly Turzańskich, którą przyznano mu "za całokształt osiągnięć literackich, stanowiących ważny, wzbogacający nas zapis doświadczeń polskich losów w kraju i na obczyźnie". Działająca w jego rodzinnym mieście Fundacja Henryka Florkowskiego i jego synów Andrzeja i Wojciecha nadała mu medal "Ziemia Kościańska Swemu Miłośnikowi". W 1995 został uhonorowany Nagrodą Twórczą Miasta Kościana. Rada Miejskiej Kościana Uchwałą nr XXXVIII/385/97 z dnia 22 kwietnia 1997 nadała Adamowi Tomaszewskiemu Honorowe Obywatelstwo Miasta Kościana, Uchwałą nr XXX/362/05 z dnia 30 marca 2005 nadała jego imię Miejskiej Bibliotece Publicznej, odsłonięto wówczas pamiątkową tablicę.

Dorobek literacki

Adam Tomaszewski był autorem ok. 150 reportaży, szkiców, felietonów oraz opowiadań, które ukazały się na łamach czasopism emigracyjnych m.in. w Tygodniku Polskim, londyńskich Wiadomościach, Oficynie Poetów i Malarzy, Przeglądzie Polskim i Ostatnich Wiadomościach. Napisał i wydał 11 książek, w tym 3 wspomnieniowe o rodzinnym mieście.

• Toronto, Tronto, Trana (razem z Jadwigą Jurkszus). Toronto, 1967
• Młodość została nad Obrą. Londyn, 1969; Kościan, 1996
• Kowboje, Apasze, Mormoni. Londyn, 1972
• I to jest Meksyk (razem z Jadwigą Jurkszus). Londyn, 1974
• Gorzko pachną piołuny. Toronto, 1981
• Gdzie jesteś Itako. Toronto, 1985
• Szkunery i wyspy. Toronto, 1986
• Ze sceny i estrady’ (razem z Ireną Jellaczyc). Toronto, 1987
• Chleba naszego powszedniego. Toronto, 1988
• Wiosna u Wielkich Jezior. Toronto, 1990
• Śpiew Syren. Londyn, 1993
• Ileż to dni, ileż to lat. Kościan, 1999
• Krzyk dzikiej gęsi. Poznań 2000.