Quick Facts
LeoBiography
محمدرضا نجفی معروف به شیخ محمد رضا مسجد شاهی یا آقارضا اصفهانی (۱۲۸۷ هجری قمری) فرزند شیخ محمدحسین نجفی فرزند محمد باقر نجفی است. وی در فقه، اصول فقه، فلسفه، منطق، کلام، شعر، ریاضیات و ادیان، علامه حوزه علمیه اصفهان بوده‌است پدرش محمد حسین نجفی از عارفان و زاهدین بوده‌است و کتابی در تفسیر عرفانی از قرآن مشهور به تفسیر اصفهانی از آثار اوست.
استادان
- آخوند خراسانی صاحب کفایه الاصول
- سید محمدکاظم طباطبایی یزدی صاحب عروه الوثقی
- سید محمد طباطبایی فشارکی اصفهانی معروف به سید استاد
- شیخ الشریعه اصفهانی
- پدرش شیخ محمد حسین نجفی
- میرزا حسین نوری صاحب مستدرک الوسائل
- ملا حسین‌قلی همدانی
محمد رضا نجفی در قم
محمد رضا نجفی در دوران تحصیل در نجف از دوستان صمیمی و هم مباحثه عبدالکریم حائری یزدی مؤسس حوزه علمیه قم بودند. شیخ عبدالکریم حائری یزدی وی را شیخ بهایی زمان می‌دانست و طلاب فاضل را به شرکت در درس ایشان تشویق می‌کرد. چهار تن شاگردانی که در مدت اقامت یک ساله شیخ محمد رضا نجفی توانستند از درس ایشان استفاده کنند، عبارتند از:
- سید روح‌الله خمینی
- سید محمدرضا گلپایگانی
- سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی
- سید احمد خوانساری
روح‌الله خمینی و شیخ محمد رضا نجفی
ِآت الله خمینی در کتاب شرح چهل حدیث خویش، مسجد شاهی اصفهانی را با عنوان علامه متکلم، فقیه اصولی، ادیب متبحر شیخ محمدرضا آل علامه شیخ محمدتقی اصفهانی نام بردند. خمینی نزد شیخ محمد رضا نجفی در فقه، کتاب مکاسب محرمه و مبحث غنا را خواند و نوشته‌های این درس را از بهترین دست نوشته‌های خود می‌دانست.
گرامی می‌گوید: بنده به واسطه امام خمینی کتاب غنای آیت‌الله مسجد شاهی را گرفتم و استنساخ نمودم و الآن نزدم موجود است. در علم اصول، امام خمینی از محضر آیت‌الله مسجد شاهی مبحث الفاظ و در علم فلسفه، نقد فلسفه داروین نوشته علامه ذوالفنون مسجدشاهی را خواند. نسخه خطی کتاب عروض و قوافی خمینی که حاصل محمد رضا نجفی بوده، توسط سبحانی نوشته شد و امروز در کتابخانه تخصصی امام خمینی موجود است.
خمینی برای علامه اصفهانی ارزش زیادی قائل بود و می‌گفت:
مرحوم مسجدشاهی مرد با فضیلت و عالمی بود. سرعت بیان ایشان مانع فهمیدن کامل مطالب بلند و رفیع علمی دروس ایشان می‌شد. با آنکه آیت‌الله حائری یزدی از ایشان تقدیر فراوان نمود، اما مشکل سرعت بیان، مانع رونق درسشان شد، ولی من از افراد ثابت و استوار درس ایشان بودم؛ تا ایشان در قم بود، از محضرشان بهره گرفتم.
در اصفهان
هنگامی که شیخ محمد رضا نجفی به اصفهان بازگشت زعامت این شهر بر عهده عموی او، نورالله نجفی اصفهانی بود. وی تمامی مناصب شرعی خود از قبیل امامت نماز جماعت، تدریس و وعظ و منبر را به او سپرد. محمد رضا نجفی در آن ایام در ردیف یکی از بزرگترین مدرسین حوزه علمیه اصفهان یعنی بزرگترین حوزه ایران قرار داشت. در قیام علمای اصفهان علیه سیاست‌های رضاشاه به رهبری نورالله نجفی اصفهانی نیز شرکت داشت و در همراه با عموی خود به قم مهاجرت کرد و تا پایان قیام (کشته شدن حاج آقانورالله) حضور داشت.
برخی از آثار علمی
- نقد فلسفه داروین
این کتاب به تصحیح دکتر «حامد ناجی اصفهانی» از سوی کتابخانه مجلس شورای اسلامی در ۴۱۲ صفحه به تازگی منتشر شده‌است. تقریباً ۵۳ سال بعد از انتشار کتاب «اصل انواع(On The Origin Of Species)» که در ۲۴ نوامبر ۱۸۵۹(۳ آذر ۱۲۳۸) در لندن منتشر شد محمدرضا نجفی اصفهانی که کمتر از ۴۴ سال داشت نقدی بر این کتاب نوشت که با عنوان «نقد فلسفهٔ داروین» در بغداد در سال ۱۳۳۱ هجری قمری چاپ گردید.
رضا داوری اردکانی رئیس فرهنگستان علوم با اشاره به نخستین مواجهه ایرانیان با نظریه تکامل داروین در عصر مشروطه معتقد است:
عالمانه‌ترین نقد به فلسفه داروین در کتاب «نقد فلسفه داروین» آیت‌الله محمدرضا نجفی‌اصفهانی (مسجدشاهی) موجود است.
- وقایة الاذهان
- الروضه الغنا و رساله در حکم گرامافون (رساله‌ای فقهی در بحث غنا)
- اداء المفروض
- امجدیه (در آداب مهمانی خدا و اعمال ماه رمضان)
- دیوان اشعار
درگذشت
محمدرضا نجفی مسجد شاهی در ۱۳۶۲ ق و در ۷۵ سالگی در اصفهان، فوت کرد و در تخت فولاد، در بقعه مادر شاهزاده به خاک سپرده شد. سید محمدرضا گلپایگانی نوشته‌ای را بر روی ستون کناری قبر استاد خویش به یادگار گذاشته‌است. مجدالعلما نجفی از استادان حوزه علمیه اصفهان، فرزند ایشان بود که سال‌ها در مسجد نو بازار نماز اقامت می‌کرد.
جستارهای وابسته
| شیخ جعفر کاشف‌الغطا | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ؟ | محمدتقی رازی نجفی اصفهانی | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| سید صدرالدین عاملی | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| زمزم بیگم | محمدباقر نجفی اصفهانی | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| آقا نجفی اصفهانی | نورالله نجفی اصفهانی | محمدحسین نجفی اصفهانی | جمال‌الدین نجفی اصفهانی | اسماعیل نجفی اصفهانی | محمدعلی نجفی اصفهانی | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| موسی نجفی | محمدرضا نجفی اصفهانی | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
پانویس
- ↑ محمد باقر کتابی، رجال اصفهان، ۱۳۷۵، ص ۲۱۳–۲۱۵
- ↑ محمد باقر الفت، گنج زری بود درین خاکدان، ۱۳۸۴، ص ۹۲
- ↑ رحیم قاسمی، گلشن اهل سلوک، ۱۳۸۵، ص ۱۳۴–۱۳۷
- ↑ مجله حوزه ش ۵۳ ص ۴۷
- ↑ رضا استادی، شیخ محمد رضا مسجد شاهی، ۱۳۷۱
- ↑ امام خمینی، شرح چهل حدیث، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، اول ۱۳۷۱. ص ۳
- ↑ احمدی، محمدرضا، خاطرات آیت‌الله گرامی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، اول ۱۳۸۱، ص ۱۸۱.
- ↑ رجبی، محمدحسن؛ زندگینامه سیاسی امام خمینی؛ ج ۱، ص ۱۰۱
- ↑ نگرشی اجمالی بر زندگی امام خمینی، پیام انقلاب؛ ش ۸۱ (۱۳ فروردین ۱۳۶۲)، ص ۵۷.
- ↑ استادی، رضا، چهل مقاله، قم، کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی، اول ۱۳۷۱.
- ↑ شریف رازی، محمد، آثار الحجه، قم، مؤسسه مطبوعاتی دارالکتاب، سوم ۱۳۳۲. ص ۷۷
- ↑ موسی نجفی، اندیشه سیاسی و تاریخ نهضت حاج آقانورالله اصفهانی، ۱۳۸۴، ص ۳۴۲
- ↑ خبرآنلاین - نظر دکتر داوری درباره عالم‌ترین نقاد داروینیسم در ایران/ درباره کتاب «قرآن و تکامل» یدالله سحابی
- ↑ مصلح الدین مهدوی، دانشمندان و بزرگان اصفهان، ص ۶۲۲
- ↑ ضیائی علی اکبر، نهضت فلسفی امام خمینی، تهران، عروج، اول ۱۳۸۱. ص ۱۲
- ↑ رحیم قاسمی، گلشن اهل سلوک، ۱۳۸۵، ص ۱۴۱
منابع
